Μυθολογία των ηφαιστείων: η δημιουργία των 5 κόσμων και των 5 ήλιων
Ένα σχέδιο του Tecciztecatl, μιας από τις θεότητες που περιγράφονται στον Κώδικα Borgia.
Οι άνθρωποι που ζούσαν πιο κοντά στα ηφαίστεια επηρεάστηκαν περισσότερο από αυτά.
Οι ιστορίες πλημμυρών κυριαρχούν, αλλά όλοι οι τύποι κοσμικών κατακλυσμών είναι ευρέως διαδεδομένοι στους πρωτόγονους λαούς.
Αυτές οι ιστορίες συνήθως επικεντρώνονται στον μικρό αριθμό των επιζώντων [μερικές φορές μόνο ένα ζευγάρι όπως ο Αδάμ και η Εύα της Εβραϊκής Παλαιάς Διαθήκης] και βλέπουν τον κατακλυσμό ως τιμωρία του τέλους του κόσμου από θυμωμένους θεούς [ή ακόμη έναν Θεό] λόγω ανθρώπινης κακής συμπεριφοράς.
Μερικές από αυτές τις ιστορίες μιλούν για τον κυκλικό χαρακτήρα της καταστροφής, που ακολουθείται από μια περίοδο αναγέννησης και ανανέωσης.
Ένας χιλίων χρόνων μύθος δημιουργίας/καταστροφής των Τολτέκων λέει για τη δημιουργία των 5 κόσμων και των 5 ήλιων. Όμως, εξαιτίας των ανθρώπινων ενεργειών, ο πρώτος κόσμος και ο πρώτος ήλιος καταστράφηκαν.
Ο δεύτερος ήλιος καταστράφηκε εξαιτίας της ανθρώπινης έλλειψης σοφίας.
Ο τρίτος ήλιος, ο ήλιος της φωτιάς, έστειλε ηφαιστειακές εκρήξεις, σεισμούς και φωτιά για να καταστρέψει τον τρίτο κόσμο, και πάλι επειδή οι άνθρωποι δεν έκαναν σωστά θυσίες στους θεούς τους. Πάντα, οι άνθρωποι έφταιγαν για πράξεις της φύσης που δεν έχουν ακόμη κατανοηθεί.
Αυτός ο μύθος των Τολτέκων συνεχίζεται με τον τέταρτο κόσμο να καταστρέφεται. Τότε οι Θεοί συγκεντρώνονται πριν ο πέμπτος κόσμος πρόκειται να καταστραφεί και διαλέγουν ανάμεσά τους έναν που θα «πηδήξει στη φωτιά» στην κορυφή μιας πυραμίδας.
Αυτό προφανώς μιλά για ένα ηφαίστειο, που ο δύστυχος Θεός, Tecciztecatl. επρόκειτο να πηδήξει ως θυσία, και μετά από μέρες τελετουργιών εξαγνισμού, προσπάθησε να το κάνει 4 φορές, αλλά κάθε φορά τον έδιωχνε ο δικός του απτός φόβος για την πύρινη ζέστη.