Ο Σύμπετρος

Κοντά σε μία σελλάδα προς νότο υπάρχει πετρώδης τόπος που λέγεται «Σύμπετρος» λέγει ο αρχαιοδίφης Ιάκωβος Ζαρράφτης για την ανατολική οροσειρά, που προστατεύει το βόρειο τμήμα της Κω.

 Ο Ζάρακας τον λέει, «το Σύμπετρο»,βουνοκορφή ανατολικά της τοποθεσίας Λίμνη[Αβδελολίμνη] όπου σήμερα είναι το ραντάρ και υπάρχουν σκόρπιες πέτρες.

Πρόκειται για ένα ορεινό όγκο μεσοζωικής ηλικίας. Είναι αρκετά νεότερη οροσειρά από αυτή του Δίκαιου, έχει ψηλότερη κορυφή 460μ, στην κορυφή της οποίας υπάρχουν σκόρπιες πέτρες, και για αυτό πήρε το όνομα της.

Ο Μεσοζωικός αιώνας πριν από 251 εκ.χρόνια δεν ξεκίνησε καλά, καθώς  στο τέλος της Πέρμιας περιόδου συμβαίνει μία σημαντική μαζική εξαφάνιση ειδών. Θα μπορούσαν να είχαν τελειώσει όλα εκεί και να μην έφτανε ποτέ ο Homo Sapiens, αλλά τα γήινα οικοσυστήματα αντέδρασαν προς την θετική πλευρά της ιστορίας.

Την ιουρασική της περίοδο άρχισαν να γεννιούνται οι πρώτοι κόκκοι της Οροσειράς του Σύμπετρου. Πολλοί αρχαίοι οικισμοί της Κω αναπτύχθηκαν στις πλαγιές αυτής της βουνοσειράς.

Για πολλά χρόνια ήταν μία ορεινή περιοχή μη φιλική για κατοίκηση και άγνωστη για τους Κώους.

Στις πλαγιές της υπήρχαν αρκετές μάντρες όπου έζησαν παλιοί και γνωστοί κτηνοτρόφοι.Η ζωή τους ήταν δύσκολη, σε συνθήκες αντίξοες. Όμως ήταν ένας από τους σημαντικότερους παραγωγικούς τομείς του νησιού από τα αρχαία χρόνια.

Μεταξύ των κτηνοτρόφων που θυμούνται οι παλιοί ήταν ο Μακροστεφανής ο Κώστογλου, το παρατσούκλι του το πήρε επειδή ήταν πολύ ψηλός και γνωστό παλικάρι.

Για την μάντρα του Δήμου Κώστογλου στον Αη Φωκά μου είχε μιλήσει παλιά ο αξέχαστος Θεολόγος Βαβλάς.Εκείνο που δεν ήξερα,είναι ότι ο κτηνοτρόφος ήταν πολύ δραστήριος και μοναδικός γνώστης των τοπωνυμίων και των τοποθεσιών του Σύμπετρου. 

Ο Δήμος ήταν αυτός που γνώρισε στον αρχαιοδίφη Ιάκωβο Ζαρράφτη την άγρια πλευρά των βουνών της Κω, την δεκαετία το 1910.

Του έδειξε όλα τα εκκλησάκια, τα αρχαία και του διηγήθηκε τις ιστορίες και τα παλιά τοπωνύμια των ορεινών της Πιπεριάς, του Ερημίτη, του Μαμάλη και άλλων γνωστών και άγνωστων περιοχών της Κω.

Οι γιοί του Δημήτρης και Σταμάτης διακρίθηκαν ως  αντιστασιακοί  και τιμήθηκαν για την βοήθεια που παρείχαν στους ιερολοχίτες. Πρώτος ο Σταμάτης τους βοήθησε και τους έδειξε τα φυσικά κρησφύγετα και τις διαδρομές της άγονης οροσειράς.

Οι Γερμανοί τους κυνήγησαν, αλλά αυτοί μπόρεσαν να ξεφύγουν και να πάνε στη Σύμη, με αυτό τον τρόπο σώθηκαν. Με πληροφορίες από τον Παντελή Σβουρένο.

Γεωδίφης