Το πιο ξακουστό δέντρο σε αστικό ιστό πόλης;
Κορμός με μεγάλη κουφάλα από ανατολικό πλάτανο[ platanus orientalis]με περίμετρο γύρω στα 11 μ. Πάνω ο Πλάτανος του Ιπποκράτη σε καρτ ποστάλ αρχών της ιταλοκρατίας ,περίπου το 1912.
Δηλαδή αν τα πολλαπλασιάσουμε με συντελεστή 0,8μ. που αναλογεί στην αύξηση του δέντρου,την ίδια που εκτίμησε ο Ζαρράφτης, τότε η ηλικία του είναι περίπου 880 χρόνων.
Αν υποθέσουμε ότι η αύξηση του ήταν λιγότερη από αυτή των βόρειων κλιμάτων και λόγω της εγγύτητας του στην ακτογραμμή, δηλαδή π.χ 0,7μ. τότε ίσως είναι 770 χρόνων. Με ένα πρόχειρο υπολογισμό εκτιμώ ότι ίσως υπήρχε από το 1140 ή 1249;
Το δέντρο συναντάται στην Πλατεία Πλατάνου του Ιπποκράτη της πόλης Κω.Είναι το διασημότερο δέντρο στην Κω.Επίσης θεωρείται από τα πιο ξακουστά και παλιά που υπάρχουν παγκόσμια σε αστικό ιστό πόλης.
Βέβαια σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ότι κάτω από αυτό δέντρο δίδασκε ο Ιπποκράτης, ούτε ότι τον φύτεψε ο πατέρας της Ιατρικής ο οποίος πέθανε το 370 π.Χ.
Άλλωστε από αυτό το σημείο περνούσε ο ανατολικός αμυντικός λιμενοβραχίονας της αρχαίας πόλης Κω, στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ ο οποίος καταστράφηκε και δεν επισκευάστηκε το 139 μ.Χ.
Το Κάστρο το έφτιαξαν οι Ιωαννίτες στις αρχές του 14ου αιώνα.Τον 15ο αιώνα φτιάχτηκε το μεσαιωνικό τείχος μέσα στο οποίο «βρίσκεται» ο Πλάτανος του Ιπποκράτη.
Η πασίγνωστη και ανθεκτική πλατανιά μάλλον γεννήθηκε όχι μακριά από την ακτογραμμή. Από κοντά της ίσως περνούσε ένα ποτάμι από την Οροσειρά του Σύμπετρου, ένας κλάδος του Ρ.Τσουκαλαριά, που κατέβαινε από το Ιπποκράτειο Γυμνάσιο και διέσχιζε μία τεναγώδη έκταση της πόλης του 12ου ή 13ου αιώνα.
Δεν ήταν εκεί στον Υπερμέγιστο και στο τσουνάμι του Αγαθία, το 554 μ.Χ. Πιθανότατα αντιμέτωπισε τον μέγιστο του 1493μ.Χ. Ήταν εκεί, κατά την δημιουργία του Τζαμιού της Λότζιας το 1786 που κατασκευάστηκε, από αρχαίο υλικό της πόλης, από τον ναύαρχο Γαζή Χασάν Πασά.
Οι Οθωμανοί έκαναν την πρώτη διαμόρφωση του χώρου. Μετά το 1933 οι Ιταλοί ανέπλασαν την περιοχή.
Ο σημερινός ανατολικός πλάτανος μάλλον έχει φυτευτεί μετά τον 15ο αιώνα μ.Χ σε θέση παλαιότερου ή είναι κλώνος από παλαιότερο δέντρο που μεταφυτεύθηκε γύρω στον 12ο αιώνα μ.Χ.
Για να τιμηθεί το ανεκτίμητης αξίας και πρωτοποριακό έργο του παππού Ιπποκράτη, που επηρέασε βαθύτατα την επιστημονική ιατρική σκέψη όλου του πλανήτη στα χρόνια που ακολούθησαν.
Πηγές:
1. Κώια-Ιακ.Ζαρράφτη
2. Ιστορία των Σεισμών της Κω, 2018-2023
3. Ο Πλάτανος του Ιπποκράτη-Αλέξανδρος Σούτσος
4.Οθωμανική Κρήνη, Βουκεφάλας και ο Πλάτανος του Ιπποκράτη
5.Η σφαγή της 11ης Ιουλίου 1821 [στον Πλάτανο του Ιπποκράτη]
6.Παλιές φωτογραφίες της Κω/ ΦΒ
7.Παιδί της Ρέας, τριλογία
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Η κρήνη της πλατείας του Πλατάνου του Ιπποκράτη με το μαρμάρινο ανάγλυφο του Βουκεφάλα, Κως, δεκαετία του ΄30. Κάτω η σημερινή κατάσταση μετά από τον σεισμό του 2017.
Τμήμα από το αρχαίο αμυντικό τείχος της πόλης Κω και Πλάτανος του Ιπποκράτη.
Πλάτανος του Ιπποκράτη την οθωμανική περίοδο.
Πλάτανος του Ιπποκράτη κατά την ιταλοκρατία.
Ο πλάτανος του Ιπποκράτη τη δεκαετία του ΄30.
Ο πλάτανος και η Μαυριτανική Κρήνη τη δεκαετία του ΄20;
Πλατεία Πλατάνου ,δεκαετία ΄20;
Τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά της βρύσης της Πλατείας Πλατάνου του Ιπποκράτη μαρτυρούν την προέλευση του νερού.Το πρωί της 17ης Μαίου 2021 το νερό είχε θερμοκρασία 21,3 βαθμούς Κελσίου,ph-8.11,σκληρότητα 624 ppm και αγωγιμότητα 1155 μ/s.Κάποτε το νερό της κρήνης τροφοδοτείτο από τη Βουρίνα, σήμερα από το δίκτυο της πόλης.
17ο Διεθνές Συνέδριο Ιστορίας της Ιατρικής, 8 Σεπτεμβρίου 1960 ημέρα Πέμπτη και ώρα 7π.μ στον Πλάτανο του Ιπποκράτη, πόλη Κω.
Ο Mario Lago στην πλατεία Πλατάνου του Ιπποκράτη, δεκαετία ΄20.
Ο Πλάτανος του Ιπποκράτη σε σκίτσο άγνωστου Ιταλού.
Ο Πλάτανος του Ιπποκράτη με το ανάγλυφο του Βουκεφάλα, του αλόγου του Μ.Αλεξάνδρου. Φωτογραφία της Dorothy Burr Thompson, περίπου το 1938;
Πλατεία Πλατάνου του Ιπποκράτη, δεκαετία ΄50. Φωτογραφία Ε.Μουζουράκη.
Πλάτανος του Ιπποκράτη, δεκαετία ΄50. Φωτογραφία του Δημήτρη Κανάρη.
Πλάτανος του Ιπποκράτη,1906. Διακρίνεται η οθωμανική κρήνη του πλατάνου. Η φωτογραφία λήφθηκε από το τέμενος του Γαζή Χασάν Πασά, κατά την οθωμανική περίοδο. Μετά τον σεισμό του 33 φτιάχτηκε η μαυριτανική κρήνη του Παολίνι.
Δεκαετία του ΄20, τότε που ο Πλάτανος του Ιπποκράτη «σκέπαζε» σχεδόν όλη την πλατεία!
Ο πλάτανος αφιερωμένος στον Ιπποκράτη ,δεκαετία ΄20.
«Εις την γη του Ιπποκράτους
Πλάτανος ετών χιλίων
Κρήνας και ναούς σκεπάζει
Δια κλάδων μακροσκίων
Και υπερμεγέθεις λιθους
Εις τας ρίζας του τυλίσσων
Κύριος της άνω νήσου
Φθάνει μέχρι την αβύσσων
Κολοβούται κατ’ αιώνας
Αλλά ζει και αναθάλλει»
Αλέξανδρος Σούτσος
Πλάτανος του Ιπποκράτη στην Κω, ο κορμός του θρυλικού δέντρου σήμερα και την δεκαετία΄20.
Πλάτανος του Ιπποκράτη και η οθωμανική κρήνη, δεκαετία ΄20.
Ο Πλάτανος του Ιπποκράτη 1935-1937, αρχείο Knudsen & Co.