Βουκολιές του Πυλιού
Η Βουκολιά είναι αρχαία λέξη, σημαίνει μάντρα βοδιών. Πρόκειται για ερείπια από ιπποτικές κατασκευές που πιθανότατα ήταν και τείχη στην πεδινή τοποθεσία. Αργότερα χρησιμοποιήθηκαν ως στάβλοι.
Την εποχή του Ζαρράφτη η περιοχή ήταν γεμάτη από αμπέλια και από κοντά της κατέβαιναν τα νερά του ρέματος της Αγίας Παρασκευής.Ο Ιάκωβος μας λέει ότι είναι ένα από τα δύο πεδινά ιπποτικά φρούρια της περιοχής. Ένα βρισκόταν στο Τιγκάκι και το άλλο στο Μαρμάρι. Εδώ έμεναν οι μοιρες του ιππικού που προστάτευαν το Πυλί.
Σύμφωνα με τον δάσκαλο Μάνο Μαστρογιώργη στην περιοχή των Θόλων βρέθηκαν δύο επιγραφές, μία τιμητική στον Γάιο Σερτίνιο Ξενοφώντα και μία από το Δήμο των Αλεντίων αφιερωμένη στον Στράτιο Δία από την ρωμαική περίοδο του νησιού.
Η τοποθεσία σύμφωνα με τα ιταλικά αρχεία περιλαμβάνει αλλες 2 βουκόλιες εκατέρωθεν της πρώτης που προφανώς πρεπει να έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Διπλα της υπάρχει οθωμανικός μύλος ενω πιο βόρεια συναντάται η περίφημη Λιμνάρα.
Ο Πύργος και τα τείχη μάλλον καταστράφηκαν το 1493 μ.Χ από το μέγιστο σεισμό του Ρήγματος Κω.
Στην θέση τους ίσως υπήρχαν ρωμαικά κτίσματα και ναός του Δία που ίσως καταστράφηκαν το 139μ. Χ από τον σεισμό 7.5 βαθμών με επίκεντρο νότια της Ρόδου.
Γεωδίφης
Φωτογραφίες του Πραξιτέλη Κουτσουράδη
