Οι «Ροβινσώνες» του αρχιπελάγους Χουάν Φερνάντεζ

Το αρχιπέλαγος Χουάν Φερνάντεζ  βρίσκεται στον νότιο Ειρηνικό ωκεανό,  περίπου 670 χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές της Χιλής, και αποτελείται από μια συστάδα ηφαιστειογεννών  νησιών: Το νησί Ροβινσώνας Κρούσος, (επίσης γνωστό ως Isla Más a Tierra), και τις γύρω από αυτό νησίδες, Χουανάνγκα, Αγία Κλάρα, και την νήσο του Αλεξάνδρου Σέλκιρκ.

Το αρχιπέλαγος ανακαλύφθηκε κατά τύχη στις 22 Νοεμβρίου 1574 από τον Ισπανό θαλασσοπόρο Χουάν Φερνάντεζ, που έπλεε από το Περού προς το Βαλπαραΐζο και εξέκλεινε της προγραμματισμένης πορείας του. Ονόμασε τα νησιά Más Afuera, Más a Tierra, και Islote de Santa Clara. Τον 17ο και 18ο αιώνα χρησιμοποιούταν ως κρυψώνα από πειρατές, και παρείχε μια τοποθεσία για μια αποικία για καταδίκους.

Όμως ,τα νησιά είναι κυρίως γνωστά από την νουβέλα  του Ροβινσώνα Κρούσου, ένα μυθιστόρημα του Daniel Defoe που πρωτοεκδόθηκε το 1719. Το βιβλίο είναι μία φανταστική αυτοβιογραφία ενός ναυαγού  που ξόδεψε κάποια  χρόνια από την ζωή του σε ένα απομακρυσμένο τροπικό νησί . 

Τα νησιά έχουν έκταση 147 χμ², εκ των οποίων 93 χμ² καταλαμβάνει το νησί του Ροβινσώνα Κρούσου.  Ο πληθυσμός είναι περίπου 700 άτομα (όλα στο Ροβινσών Κρούσο), που κατοικούν στην πρωτεύουσα, Σαν Χουάν Μπαουτίστα.Το αρχιπέλαγος διοικητικά ανήκει στην Χιλιανή περιοχή του Βαλπαραΐζο που επίσης περιλαμβάνει την Νήσο του Πάσχα. Το 1966 η Χιλιανή κυβέρνηση μετονόμασε την νήσο Μας Αφουέρα σε Αλεχάντρο Σέλκιρκ και την νήσο Μας α Τιέρρα σε Ροβινσών Κρουσό, σε μια προσπάθεια να προσελκύσει τον τουρισμό.

Τα νησιά είναι ηφαιστειογενούς προέλευσης, και δημιουργήθηκαν από ένα θερμό σημείο στο μανδύα της Γης που έσπασε από την κίνηση της πλάκας Νάζκα και σχημάτισε τα νησιά, που κατόπιν μετακινήθηκαν προς τα ανατολικά του θερμού σημείου καθώς η πλάκα Νάζκα βυθίζεται κάτω από την Νοτιοαμερικανική ήπειρο. Η Σάντα Κλάρα είναι το παλαιότερο από τα νησιά,- 5,8 εκατομμυρίων ετών, ενώ το νησί του Ροβινσώνα Κρούσου έχει ηλικία 3,8 – 4,2 εκατομμύρια έτη.

Τα νησιά έχουν ένα υποτροπικό κλίμα, και επηρεάζεται από το ψυχρό Ρεύμα Χάμπολτ που ρέει προς τα βόρεια κατά μήκος της ακτής της Νοτίου Αμερικής ανατολικά των νησιών και τους νοτιοανατολικούς αλιγείς ανέμους. Η θερμοκρασία ποικίλλει από 3 – 34 °C. Τα νησιά Χουάν Φερνάντεζ έχουν πολύ περιορισμένη πανίδα, με κανένα ιθαγενές θηλαστικό, ερπετό ή αμφίβιο.

Τα νησιά πρόσφατα δοκιμάστηκαν από τον τρομερό σεισμό των 8,8R  που έπληξε την Χιλή στις  27 Φεβρουαρίου  του 2010. Οι 700 "Ροβινσώνες" κάτοικοι του Ροβινσώνα Κρούσου θα διηγούνται για πολλά χρόνια την περιπέτεια τους . Τις  πρώτες πρωινές ώρες του σεισμού, ένα κορίτσι ξύπνησε από τη δόνηση. Δεν ήταν ισχυρή, όπως στη Χιλή, και οι κάτοικοι δεν ανησύχησαν, όμως η το μικρό κορίτσι αισθάνθηκε πως κάτι σοβαρό συνέβαινε. Κοίταξε από το παράθυρο του σπιτιού της και είδε τις βάρκες στο λιμάνι να συγκρούονται μεταξύ τους και τη θάλασσα να φουσκώνει. Αμέσως έτρεξε στην πλατεία του χωριού και άρχισε να χτυπάει το γκονγκ που σημαίνει τους συναγερμούς. Έτσι όλοι  οι κάτοικοι έμαθαν πως τα κύματα ψήλωναν και πως έπρεπε να καταφύγουν στους λόφους. Λίγα λεπτά αργότερα, το τσουνάμι έπληξε τον Ροβινσώνα Κρούσο. Γιγάντια κύματα, ψηλότερα από τρία μέτρα, εισχώρησαν σε βάθος 300 μέτρων στο νησί αυτό, καταστρέφοντας το λιμάνι, πλημμυρίζοντας την πλατεία, το δημαρχείο και πολλές κατοικίες. Δεν γλίτωσαν όλοι. Όταν η θάλασσα υποχώρησε, οι κάτοικοι μέτρησαν 8 νεκρούς και 13 αγνοούμενους. Το 1/3 των σπιτιών καταστράφηκε πλήρως. Αν δεν ήταν η 12χρονη οι νεκροί θα ήταν πολλοί περισσότεροι και η μικρή κοινότητα θα είχε αποδεκατιστεί.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το CNN και την Βικιπαίδεια