Ο μεγαλύτερος γνωστός κρατήρας πρόσκρουσης της Γης

Ο κρατήρας Vredefort είναι ο μεγαλύτερος κρατήρας πρόσκρουσης στην Γη. Βρίσκεται στην επαρχία Free State της Νότιας Αφρικής και το όνομά του το πήρε από την πόλη της Vredefort που βρίσκεται κοντά στο κέντρο του. Η περιοχή είναι επίσης γνωστή ως ο Δόμος του Vredefort .

Το 2005, ο κρατήρας  προστέθηκε στον κατάλογο της UNESCO σαν μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς για το γεωλογικό ενδιαφέρον του.

Ο μεγαλύτερος κρατήρας του πλανήτη μας  έχει διάμετρο σχεδόν 300 χλμ, και πιθανολογείται ότι δημιουργήθηκε κατά την πρόσκρουση ενός αστεροειδή διαμέτρου 10 χλμ.Είναι μεγαλύτερος από τα 200 χιλιόμετρα του κρατήρα  Sudbury Basin και από τα 170 χιλιόμετρα του κρατήρα Chicxulub. 

Αυτό καθιστά τον Vredefort τον μεγαλύτερο γνωστό κρατήρα πρόσκρουσης  στη Γη. Ωστόσο υπάρχει και ο κρατήρας του Wilkes Land στην Ανταρκτική, που αν επιβεβαιωθεί ότι είναι το αποτέλεσμα ενός γεγονότος πρόσκρουσης, είναι ακόμη μεγαλύτερος με  500 χιλιόμετρα και μπορεί να  πάρει τα σκήπτρα από τον  Vredefort.

Η ηλικία του κρατήρα εκτιμάται ότι είναι περισσότερα από 2 δις. χρόνια ( 2.023 ± 4 εκατομμύρια έτη) , δηλαδή πρόκειται για γεγονός που συνέβη κατά τον Παλαιοπρωτερεοζωικό . Είναι ο δεύτερος παλαιότερος γνωστός κρατήρας στη Γη, περίπου 300 εκ.χρόνια νεότερος από τον κρατήρα Suavjärvi  στην Ρωσία.

Αρχικά πίστευαν ότι ήταν ένας  θόλος και ότι το κέντρο του κρατήρα διαμορφώθηκε από μια ηφαιστειακή έκρηξη, αλλά τα επιστημονικά στοιχεία στα μέσα της δεκαετίας του 1990 αποκάλυψαν  ότι τελικά  ήταν ένας κρατήρας που δημιουργήθηκε από την σύγκρουση με έναν αστεροειδή.

Ο κρατήρας Vredefort είναι ένας από τους λίγους δακτυλιοειδείς κρατήρες στη Γη , αν και τέτοιοι κρατήρες είναι πιο κοινοί σε άλλα μέρη του Ηλιακού συστήματος. Ίσως το πιο γνωστό παράδειγμα είναι ο κρατήρας  Valhalla που βρίσκεται στην Καλλιστώ το φεγγάρι του Ποσειδώνα. Στην Γη πρέπει να υπήρχαν αρκετοί τέτοιοι κρατήρες κατά το παρελθόν όμως  γεωλογικές διεργασίες, όπως η διάβρωση και η τεκτονική των πλακών, κατέστρεψαν τους περισσότερους παλιούς κρατήρες και για τον αυτό λόγο είναι δύσκολο να τους συναντήσουμε.

Ο κοντινός πυριγενής γεωλογικός σχηματισμός, Bushveld (BIC) δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, και μας οδηγεί στο συμπέρασμα  ότι το μέγεθος και η δυναμική ενός τέτοιου γεγονότος  ήταν τεράστια ώστε προκάλεσε τοπική ηφαιστειακή δραστηριότητα. Η BIC είναι η τοποθεσία με τα  πιο γνωστά μεταλλευτικά αποθέματα  της ομάδας της πλατίνας (PGMs).

Το Vredefort Dome, Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς αντιμετωπίζει σήμερα απειλές από την δόμηση και από τα  λύματα , του ποταμό Vaal.

Γεωδίφης με πληροφορίες  από την ΟΥΝΕΣΚΟ