Ταξιδεύοντας στον μανδύα της Γης

Στις 29 Ιουλίου 2005, ξεκίνησε ένα από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα που κάνει στην ιστορία του ο άνθρωπος εφάμιλλο εκείνου της εξερεύνησης του Άρη. Μπορεί να φέραμε πετρώματα από την Σελήνη για να γνωρίσουμε τον κόσμο, όμως ποτέ δεν έχουμε φθάσει στο μανδύα, που αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της Γης.

Ολόκληρο το πρόγραμμα προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος 2012 οπότε θα αρχίσει να έρχεται μια σειρά από δεδομένα τα οποία θα μας βοηθήσουν να αντιληφθούμε πως λειτουργούν τα πιο δυσπρόσιτα μέρη του πλανήτη.

Για τις ανάγκες του προγράμματος κατασκευάστηκε ειδικό σκάφος το Chikyu Hakken (στα ιαπωνικά σημαίνει η ανακάλυψη της Γης)  για  να εξηγήσουν και να προβλέψουν τι γίνεται στα όρια των λιθοσφαιρικών πλακών. Τρυπώντας τη Γη σε βάθος 10.000 μέτρα, οι επιστήμονες ελπίζουν να βρουν τα κατάλληλα στοιχεία που θα τους βοηθήσουν να καταλάβουν τι γίνεται εκεί κάτω που προκαλεί τους σεισμούς αναζητώντας τα μυστικά του εσωτερικού της Γης. 

Η φιλόδοξη αυτή γεώτρηση αναμένεται να προσφέρει νέα στοιχεία για την εκδήλωση υποθαλάσσιων σεισμών. Οι ερευνητές στοχεύουν να είναι οι πρώτοι που θα ανοίξουν μια οπή με ένα διατρητικό μηχάνημα στον βραχώδη φλοιό, που καλύπτει τον πλανήτη μας και να φθάσουν έτσι στο από κάτω στρώμα του μανδύα. Η έρευνα αποσκοπεί  να μάθει περισσότερα για αυτό που προκαλεί τους υποθαλάσσιους σεισμούς, όπως αυτόν που προξένησε το μεγάλο σεισμό της Σουμάτρας και εν συνεχεία προκάλεσε το μέγα τσουνάμι. Μελετώντας τους βράχους και τη λάσπη , οι επιστήμονες θα ανακτήσουν πληροφορίες για την προηγούμενη αλλαγή του κλίματος και θα δουν εάν οι βαθύτερες περιοχές της γης θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν ζωή.

Γενικά, στους ωκεανούς ο φλοιός είναι πολύ λεπτότερος από ό,τι στις ηπείρους, όπου φτάνει σε πάχος έως και τα 50 χλμ. Κάτω από το φλοιό βρίσκεται ο μανδύας, που αποτελείται από ημίρρευστα υλικά, και εκτείνεται μέχρι τον πυρήνα της Γης, σε βάθος 3.000 χιλιομέτρων. Οι βράχοι στον ανώτερο μανδύα παράγουν ενώσεις βασικές για τη ζωή όταν αντιδρούν με το νερό της θάλασσας. Το έργο είναι τμήμα μιας διεθνούς προσπάθειας - Integrated Ocean Drilling - που περιλαμβάνει επίσης τις ΗΠΑ και την Ευρώπη εκτός από την Ιαπωνία.

Το έργο της διάνοιξης του φλοιού περιέχει πολλές δυσκολίες. Το σκάφος έχει ήδη εγκατασταθεί σε ένα σημείο με τη βοήθεια 6 περιστρεφόμενων προωθητών, που ελέγχονται από τους δορυφόρους του παγκόσμιου συστήματος ανίχνευσης θέσης GPS, με αυτό τον τρόπο το πλοίο κρατιέται συνεχώς πάνω από την τρύπα. Το τρυπάνι του περιβάλλεται από ένα προστατευτικό μηχανισμό για την περίπτωση που κτυπήσει πετρέλαιο ή υπέρθερμο βράχο στον φλοιό. 

Οι θερμοκρασίες και η γεωθερμική δραστηριότητα στον μανδύα, που εκτείνεται 50-3.000 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια της Γης, θυμίζουν τις συνθήκες προ 4,5 δισεκατομμυρίων χρόνων, όταν δημιουργήθηκαν οι πρώτοι μικροοργανισμοί. Ως τώρα έχουμε εξετάσει μόνο απολιθωμένα δείγματα του μανδύα. Οι θερμοκρασίες εκεί κάτω ξεπερνούν τους  200 βαθμούς Κελσίου ενώ οι, πιέσεις είναι παρά πολύ μεγάλες και για αυτό τον λόγο το όλο εγχείρημα θεωρείται αξαιρετικά επικίνδυνο.

Γεωδίφης με πληροφορίες από την Βικιπαίδεια

Δείτε βίντεο σχετικά με το σκάφος με το Chikyu Hakken.