Τι προκαλεί την κατολίσθηση λάσπης;

Δείτε τις φωτογραφίες. Όλες προέρχονται από κατολισθήσεις λάσπης. Τον τελευταίο καιρό οι έντονες βροχοπτώσεις στην Κίνα μαζί με τις κατολισθήσεις στην πόλη Zhouqu, της επαρχίας Gansu, άφησαν δεκάδες νεκρούς και πολλούς περισσότερους αγνοούμενους.

Οι ισχυρές βροχοπτώσεις δεν είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να προκαλέσει μια κατολίσθηση λάσπης, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες. Ένα είδος κατολισθήσεων, θεωρούνται οι ροές λάσπης οι οποίες αποτελούνται από  πέτρα, γη και άλλα συντρίμμια που είναι κορεσμένα με νερό. Αυτές οι ροές  μπορεί να είναι αργές ή γρήγορες σε κίνηση, αν και έχουν την τάση να αυξάνονται σε μέγεθος και σε ορμή όταν αρχίσουν να παίρνουν μαζί τους τα δέντρα, τους βράχους, τα αυτοκίνητα και διάφορα άλλα υλικά .

Οι ροές λάσπης  μπορούν να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή του έτους, ανεξάρτητα από τις καιρικές συνθήκες. Και μπορεί να χτυπήσουν χωρίς καμία προηγούμενη προειδοποιητική ένδειξη, δημιουργώντας ένα πολύ  επικίνδυνο φαινόμενο.

Κατολισθήσεις συμβαίνουν σε πολλά μέρη της Ελλάδας και μπορεί να συμβούν ανά πάσα στιγμή - με ή χωρίς βροχοπτώσεις. Σεισμοί, εκρήξεις ηφαιστείων, αλλαγές στα επίπεδα των υπόγειων νερών, απότομη εναλλαγή του κλίματος και απότομες πλαγιές εξαιτίας της διάβρωσης, μπορούν να συμβάλλουν στην δημιουργία της λάσπης.

Κατασκευές και απερίσκεπτη τροποποίηση της γης - όπως η μη σωστή αποστράγγιση χώρου πριν από την κατασκευή πάνω ή κοντά σε αυτή - μπορεί επίσης να δημιουργήσει συνθήκες ώριμες για μια κατολίσθηση λάσπης .

Σε όλα αυτά προσθέστε, παρατεταμένη και έντονη βροχόπτωση καθώς και η απορροή μπορούν να συμβάλουν σε κατολισθήσεις. Τέτοια φαινόμενα μπορούν να δώσουν και οι πυρκαγιές. Φωτιές μπορούν να οδηγήσουν σε κατολισθήσεις, διότι η καύση μπορεί «να σκοτώσει» τις ρίζες των φυτών. Οι ρίζες κρατούν το έδαφος  και σταθεροποιούν την γη και την κάνουν λιγότερο πιθανή να παρασυρθεί. Με τον τρόπο αυτό, και η υπερβόσκηση μπορεί επίσης να συμβάλει στην δημιουργία λάσπης.

Επειδή οι περιοχές του πλανήτη μας  έχουν διαφορετική σύνθεση του εδάφους, καθώς και διάφορες κλίσεις και γεωγραφικά χαρακτηριστικά, είναι δύσκολο να καθοριστεί πόσο επιρρεπής είναι ένας τόπος σε ροές λάσπης  και κατά συνέπεια είναι σχεδόν αδύνατον να προβλεφθεί πότε ένα τέτοιο φυσικό φαινόμενο μπορεί να  χτυπήσει - αν και είναι γνωστό ότι εμφανίζονται σε περιοχές που προηγουμένως έχουν πληγεί από κατολισθήσεις.

Οι ακτές που είναι ιδιαίτερα ευπαθείς σε κατολισθήσεις , λόγω των σεισμών  ή  της βροχής και πυρκαγιών μπορούν δεχτούν την επίδραση αυτών των φαινομένων. Στην χώρα μας  μπορούν να παρατηρηθούν ροές λάσπης από τον Δεκέμβριο μέχρι τον Απρίλιο. Κατά το διάστημα αυτό οι βροχοπτώσεις είναι αρκετά προβλέψιμες.

Οι  πυρκαγιές σε ένα τόπο είναι πολύ σημαντικές  και αφήνουν  πίσω τους συνήθως  απανθρακωμένες πλαγιές  και αυτό καθιστά πολλές περιοχές ιδιαίτερα ευαίσθητες στις κατολισθήσεις κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά από μεγάλες βροχοπτώσεις. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις ζημιών που προκλήθηκαν από κατολίσθηση λάσπης μπορεί να χρειαστούν μέρες ή ακόμα και εβδομάδες για να παρουσιαστούν.

Ένα παράδειγμα καθυστερημένης ενεργοποίησης της ροής λάπσης σημειώθηκε στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια, το 1998, όταν κατολισθήσεις ανάγκασαν  την εκκένωση περιοχής  ενώ  καταστράφηκαν πολλά σπίτια, 5 ημέρες μετά αφού είχε η βροχή σταματήσει. Κατά την διάρκεια αυτών των φαινομένων  οι περισσότεροι από τους θανάτους οφείλονται σε ανθρώπους που θάβονται κάτω από συντρίμμια των ροών επειδή κοιμούνται σε δωμάτια του χαμηλότερου ορόφου που ήταν κοντά σε επικίνδυνες πλαγιές.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το USGS