Στην Οδό Ελπίδας!

Ο Δημήτρης Μάρκογλου του Γεωργίου, συμιακής καταγωγής, κυνηγημένος από το Πετρούμι [Αλικαρνασσό] έφτασε στην Κω μαζί με την οικογένεια του. 

Σε μια νύχτα η Κως έγινε πατρίδα δικιά του και των παιδιών του. Αγαπούσε τη θάλασσα και ήθελε να ασχοληθεί με την κατασκευή σκαριών αλλά δεν είχε χρήματα. 

Πήγε το 1914 στον Βόλο μαζί με τον πατέρα του Γιώργο, εργάστηκε φτιάχνοντας σιδηροδρομικές γραμμές. Δούλεψαν σκληρά για να γίνει το όνειρο του παραγματικότητα. Να φτιάξει τον Ταρσανά της Κω, τον πρώτο μετά από τον 6ο αιώνα μ.Χ, τότε που ένα θηριώδες τσουνάμι ρήμαξε το αρχαίο λιμάνι της γης του Ιπποκράτη και τα νεώρια του.

Όμως οι κακουχίες ποτέ δεν τελειώνουν σε αυτή τη ζωή. Tα φράγκα που συγκέντρωσε για να φτιάξει τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη της Κω έχασαν την αξία τους από την τότε υποτίμηση της δραχμής. 

Φτάνει στην Κω άφραγκος επιδιώκοντας μια δεύτερη αρχή. Δεν το έβαλε κάτω και συνέχισε, ο Αης Γιώργης του δεν τον εγκατέλειψε. 

Στήνει δίπλα στο Κάστρο τον Ταρσανά του επειδή το πίστεψε, με τις λιγοστές οικονομίες του. 

Χάνει τη γυναίκα του στη γέννα. Το 1924 γεννιέται ο γιος του Γιώργος Μάρκογλου στην Κω και μένει έως τα πρώτα χρόνια μεχρι να εγκατασταθεί στην Κρήτη, όπου θα γίνει ένας από τους πιο διάσημους φωτογράφους της Ελλάδας.

Ξαναπαντρεύεται την πετρουμιανή, επίσης κυνηγημένη Μαρία Λυπάπη και φέρνουν στη ζωή την Κυριακή, την Παρασκευή και τον Χρίστο στην Οδό Μετσόβου 5, της Αγίας Παρασκευής.

Την  ιταλική κατοχή ο ταρσανάς είναι το μόνο νεώριο της Κω, δίνει δουλειά σε Κώους, Καλύμνιους, Συμιακούς κά.

Την γερμανική κατοχή επιστρατεύουν τον ίδιο και τον ταρσανά οι κατακτητές. Αλλά δεν το βάζει κάτω, κρατάει την τοπική οικονομία στα δύσκολα χρόνια, τότε που θέριζε η πείνα. 

Για να μην του πάρουν την ξυλεία του οι Γερμανοί αναγκάζεται να φτιάξει το πέραμα «Αγία Παρασκευή», προς τιμή της μικρής κόρης του, έτσι έκαναν οι παλιοί θαλασσινοί.Το ενοικίασε σε Καλύμνιους και ταξίδεψε σε όλη τη Μεσόγειο μεταφέροντας τοπικά προϊόντα της Κω και της Καλύμνου.

Ο «Μανώλης», Εμμανουήλ Καρπαθίου μητροπολίτης Κω, τον εκτιμούσε και τον είχε δίπλα του κάθε στιγμή σε μια τοπική κοινωνία που προσπαθούσε να σταθεί στα πόδια της μετά από την Ενσωμάτωση του νησιού με την μητέρα Ελλάδα.

Ο Ταρσανάς της Κω έγινε ο μεγαλύτερος της Δωδεκανήσου και του Κεραμεικού Κόλπου, χάρι σε αυτόν: Τον ανήσυχο, πεισματάρη αυτοδημιούργητο,  εφευρέτη και πρακτικό καραβομαραγκό.

Με το χρόνο ο Μαστρο Δημήτρης  γίνεται ο ζωντανός θρύλος του λιμανιού και του κώτικου καρνάγιου.

Το 1951 κέρδισε στο πρώτο Λαχείο των Συντακτών, ένα διαμέρισμα στην «Οδό Ελπίδας» της Πλατείας Βικτωρίας.’Ηταν ακριβώς το ίδιο ποσό που είχε χάσει από την υποτίμηση της δραχμής. «Εχει ο Θεός, ο Αης Γιώργης είναι δίπλα μας» είπε στη γυναίκα του. 

Την δεκαετία του ΄60 τον συνταξιοδότησαν με το ζόρι γιατί η Κως δεν χρειάζεται νεώριο, έτσι του άφησαν να εννοηθεί με τις πράξεις τους όχι όμως με τα λόγια τους. 

Η Πλατεία του δικού του Ταρσανά έμεινε, εκείνος έφυγε τη δεκαετία του ΄90, πλήρης ημερών και τίποτα πια δεν είναι το ίδιο εκεί κάτω από το μεσαιωνικό προμαχώνα Del Carretto.

Φωτογραφία από την έκθεση που ποτέ δεν έγινε, ο Μαστρο Δημήτρης στον Ταρσανά του.

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Ταρσανάς της Κω, μια ματιά στο παρελθόν μέσα από ένα λεύκωμα και μία έκθεση που ποτέ δεν έγινε

https://geogeodifhs.blogspot.com/2022/08/blog-post_61.html

2. Μαστρο Δημήτρης ο ταρσανιέρης!

https://geogeodifhs.blogspot.com/2019/11/blog-post_33.html

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Η περίφημη κωπήλατη κώτικη βάρκα του Μαστροδημήτρη, μια μικρή τριήρης σε ομοίωμα του γιου του Χρ. Μάρκογλου που θα έπρεπε να κοσμεί το λιμάνι της Κω, όχι για να τιμηθεί ο ευρηματικός δημιουργός της ο οποίος κράτησε όρθια την τοπική οικονομία στα δύσκολα χρόνια της κατοχής, αλλά για να υπενθυμίζει στους νεότερους ότι κάποτε οι Κώοι κρατούσαν τις τύχες στα χέρια τους και δεν περίμεναν απο κανένα τίποτα...

Ωδές από το χτες: Στον Όρμο της Κω τράττα κωπήλατη κώτικη δια χειρός του Μαστροδημήτρη Μάρκογλου κατά την άφιξη του βασιλιά της Ιταλίας, στο βάθος τα Κρητικά και το Σκανδάριο των θρύλων του Στράβωνα με τους μύλους, τη δεκαετία του ΄20.

Το εσωτερικό λιμάνι και ο Ταρσανάς της Κω , γύρω στο 1938.

Ο Ταρσανάς της Κω, μέσα από την ματιά από την προκυμαία της δεκαετίας του ΄40, της Αθηνάς Ταρσούλη.

«Όπως το πλοίο δεν πρέπει να στηρίζεται σε μια μικρή άγκυρα, έτσι και η ζωή δεν πρέπει να στηρίζεται σε μια μόνο ελπίδα» - Επίκτητος [50 μ.Χ. - 138 μ.Χ], στωικός φιλόσοφος.Ταρσανάς της Κω, δεκαετία ΄40.

Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούσε τη γάστρα στα βάζ[ι]α ο Μαστρο Δημήτρης.

Ταρσανάς της Κω, δεκαετία ΄20. Φωτογραφία Αχιλλέας Κουτσουράδης.

Ο Ταρσανάς της Κω τη δεκαετία του ΄50.

Η γέφυρα του Κάστρου με τους πύργους από τον Ταρσανά, δεκαετία ΄20.

Το εσωτερικό λιμάνι της Κω και ο Ταρσανάς του Μαστροδημήτρη, στα μέσα της δεκαετίας του ΄20.

Πλατεία Ταρσανά, δεκαετία '70.