Ο σεισμός του Ντενιζλί και η εμφάνιση του Αρχαγγέλου Μιχαήλ.

Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ σύμφωνα με την θρησκευτική μας παράδοση, εμφανίζεται προφητικά να ηγείται στρατιάς αγγέλων σε πόλεμο στον ουρανό, κατά «του μεγάλου Δράκοντα, του αρχαίου φιδιού, του Σατανά» και των αγγέλων του, όπου υπερισχύει ο Μιχαήλ και τους ρίχνει στη γη. (Αποκάλυψη 12:7-9).

Ωστόσο τα αποτελέσματα μιας διεπιστημονικής μελέτης για την ενεργό τεκτονική της Ιεράπολης (Hierapolis) και στις Κολοσσές της Μικράς Ασίας φέρνουν στο φώς νέα στοιχεία. Η τεκτονική ανάλυση σε συνδυασμό με την ιστορική σεισμικότητα, αλλά και η χρήση των ιστορικών πηγών από την προφορική παράδοση (μύθοι) μπορεί να μας δώσει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τον θρύλο του Ντενισλί.

Που βρίσκεται το Ντενισλί; 

Περίπου 150 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Κω. Στο Ντενισλί, ο συσχετισμός μεταξύ τεκτονικών, ιστορικών και μυθολογικών στοιχείων δείχνει  ότι ο θρύλος είναι βασισμένος σε πραγματικά γεωλογικά γεγονότα. Αυτό μας επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα την ενεργό τεκτονική και την σεισμική ιστορία της περιοχής. Αποδεικτικά στοιχεία των γεγονότων βρίσκονται στην Ιεράπολη της Τουρκίας, όπου είναι δυνατό να αναγνωριστεί η επιφάνεια του ρήγματος που ευθύνεται για τον μεγάλο σεισμό του 60 Μ.Χ. Επίσης στις Κολοσσές της Τουρκίας, οι επιστήμονες είναι πλέον σε θέση να αναπαράγουν την γεωμορφολογική εξέλιξη της περιοχής και να παρουσιάσουν την σχέση της με τον σεισμό που συνέβη το 60 Μ.Χ. 

Οι θρυλικές αφηγήσεις από τη λεκάνη Ντενιζλί μας παρέχουν χρήσιμες γεωλογικές και παλαιοσεισμολογικές πληροφορίες. Οι παραδόσεις της περιοχής αφορούσαν έναν διάσημο σεισμό που έγινε το 60Μ.Χ, σε δύο διάσημα μέρη αυτής της περιοχής. Τις Κολοσσές, που βρίσκονται στο νότιο περιθώριο της λεκάνης και της Ιεράπολης, περίπου 15 χλμ,νοτιοανατολικά. Οι πρόωρες χριστιανικές και μεσαιωνικές αφηγήσεις, βασίζονται στα γεωλογικά γεγονότα και συνδέονται στενά με αυτές τις δύο τοποθεσίες και με την εμφάνιση τόσο του αρχαγγέλου Μιχαήλ στις Κολοσσές όσο και την άφιξη του Άγιου Φιλίππου στην Ιεράπολη. Και για τις δύο παραδόσεις κατασκευάστηκαν ναοί με τους οποίους τιμήθηκαν τόσο ο αρχάγγελος Μιχαήλ όσο και ο Άγιος Φίλιππος. Αυτά τα ιερά για πολλά χρόνια τα επισκέπτονταν προσκυνητές από διάφορα μέρη του κόσμου. Επιπλέον, πολλές από τις αφηγήσεις στην Ιεράπολη που σχετιζονται με τους θρύλους της περιοχής συναντώνται επίσης σε πολλές τοπικές θρησκευτικές τελετουργίες που προέρχονται από την ελληνικό-ρωμαϊκή εποχή τότε που υπήρχε στην περιοχή ναός του Απόλλωνα.

Προφορικές περιγραφές σχετικά με αυτό τον σεισμό αλλά και ιστορικά έγγραφα είναι οι μόνες πηγές για αυτό το τόσο σημαντικό γεγονός που συνέβη στην περιοχή. Τα φυσικά φαινόμενα που οδήγησαν σε αυτούς τους μύθους σχετίζονται με εκείνο τον ισχυρό σεισμό, για τον οποίο ο μύθος είναι η μόνη υπάρχουσα μαρτυρία.

Μετά από μια τεκτονική μελέτη της περιοχής και της αναθεώρησης των ιστορικών δεδομένων, η έρευνα αναθεωρεί τις σεισμοτεκτονικές παραμέτρους του σεισμού που συνέβη το 60 Μ.Χ, προσδιορίζοντας έτσι και την πηγή προέλευσης του σεισμού. Το ρήγμα του  Ντενιζλί, οι μύθοι αλλά και οι παραδόσεις μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η επιλογή αυτών των περιοχών ρίχνει το φως σε σημαντικά γεγονότα στην εξέλιξη της δυτικής θρησκευτικής σκέψης. 

Η λεκάνη Denizli ανήκει στην πλάκα της Ανατόλιας, η οποία είναι μια από τις μικροπλάκες που επεκτείνεται παρά πολύ γρήγορα, στον πλανήτη μας. Δύο κύρια γεγονότα εξουσιάζουν αυτή την κίνηση και την ενεργό παραμόρφωση της περιοχής: η δυτική τεκτονική διαφυγή από την μικροπλάκα της Ανατολίας και η νότια  μετανάστευση του ελληνικού τόξου. Αυτή τη στιγμή, η μικροπλάκα της Ανατόλιας βρίσκεται σε επέκταση με ένα γρήγορο ποσοστό κίνησης σε μια κατά προσέγγιση κατεύθυνση ΒΒΑ-ΝΝΔ. Οι κύριες τεκτονικές εκφράσεις  αυτής της επέκτασης συναντώνται τόσο στην περιοχή  Gediz  όσο και σε εκείνη του Menderes όπου είναι τεκτονικές τάφροι, κάθε μία μεγαλύτερη από  200 χλμ. Η λεκάνη Denizli βρίσκεται στις ανατολικές άκρες των τάφρων του Gediz και του Menderes.

Η εμφάνιση του αρχαγγέλου Μιχαήλ 

Τόσο στις Κολοσσές, όσο και στην Ιεράπολη όπου παρουσιάζεται να σκοτώνει τον δράκο δείχνουν ότι ολόκληρο το σύστημα ρηγμάτων των ανατολικών συνόρων της λεκάνης Ντενισλί μπορεί να είχε ενεργοποιηθεί σε εκείνο το σεισμικό γεγονός. Η κατανόηση των γεωλογικών γεγονότων που τότε συνέβησαν παρέχει επίσης νέα  δεδομένα για την ιστορική έρευνα. Ο Απόλλωνας και ο Μιχαήλ είναι παρόμοιοι μύθοι  αφού ο Μιχαήλ συντρίβει το δράκο ενώ ο Απόλλωνας σκοτώνει το φίδι-δράκο Πύθωνα. Ο Απόλλωνας και ο Μιχαήλ παρουσιάζουν ομοιότητες επίσης και στη γεωλογική τοποθεσία ακόμη πιο διάσημων ναών όπως εκείνων στους Δελφούς στην Ελλάδα και MonteSant' Angelo στην Ιταλία, όπου και εκεί παρουσιάζονται ενεργά ρήγματα που δείχνουν την γεωλογική ανησυχία αυτών των περιοχών.

Και οι δύο λατρείες, που συναντώνται κατά ένα μεγάλο μέρος στη Μεσόγειο, εμφανίζονται να προέρχονται από αυτήν την  περιοχή. Ο Απόλλωνας θεωρείται γενικά να έχει εισαγάγει στο ελληνικό πάνθεον τον μύθο που προέρχεται από τον περιαιγαιακό χώρο του Ντενιζλί και από την Ιεράπολη της Φρυγίας αφού θεωρείται ως η ιερή πόλη του. Η λατρεία του αρχαγγέλου Μιχαήλ, στη σύγχρονη πτυχή της, μπορεί επίσης να προέρχεται από τον 4ο  αιώνα. Ο Μιχαήλ, αναφέρεται στην πραγματικότητα να έχει εμφανιστεί στις Κολοσσές πριν από τις πρώτες μαρτυρίες της  χριστιανικής εποχής και από εκεί η λατρεία του φαίνεται να  διαδίδεται και στα άλλα μέρη. Η λατρεία του αρχαγγέλου Μιχαήλ ήταν ιδιαίτερα έντονη στις Κολοσσές. Η αποκαλούμενη «αίρεση των Κολοσσών» ήταν σανσκριτική και ήταν ένα μίγμα εβραϊκών και εγγενών ειδωλολατρικών στοιχείων.

Ο σεισμός του Ντενιζλί του 62μ.Χ  πρέπει να έγινε ιδιαίτερα αισθητός στον τόπο μας όμως  δεν έχουμε μαρτυρίες για αυτό το τρομερό γεγονός που ισοπέδωσε σχεδόν όλες τις μικρασιατικές  πόλεις που βρίσκονται απέναντι από το νησί μας.

​Γεωδίφης

Φωτογραφίες-Χάρτης περιοχής Ντενισλί και το ρήγμα της Ιεράπολης

Πηγή-LUIGI PICARDI-INSTITUTO DI GEOSCIENZE,ITALY