Τα ορυκτά βρίσκονται παντού στην ζωή μας
1.Υπάρχουν ορυκτά στο σπίτι σας;
Τα ορυκτά βρίσκονται παντού στην ζωή μας. Από την πρώτη στιγμή που θα γεννηθούμε θα έλθουμε σε επαφή με τον μαγικό κόσμο των ορυκτών. Το αυτοκίνητο, το ποδήλατο , η οδοντόπαστα , το ρούχο μας, του υπολογιστή μας …έως το σπίτι μας τα πάντα περιέχουν αυτά τα αόρατα συστατικά.
Κοιτάξτε γύρω από το σπίτι σας.Υπάρχουν ανόργανα συστατικά που χρησιμοποιούνται σε πολλά αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Εδώ είναι μερικά μόνο είδη οικιακής χρήσης που κατασκευάζονται από ορυκτά. Μετακινηθείτε προς τα κάτω της ιστοσελίδας για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τις ανόργανες που ουσίες μπορείτε να βρείτε γύρω από το σπίτι σας.
2.Τι είναι το πέτρωμα;
Ένα πέτρωμα είναι ένα φυσικώς απαντώμενο στερεό συσσωμάτωμα ενός ή περισσότερων ορυκτών ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, οργανικού υλικού. Τα ιζήματα είναι το μη ενοποιημένο ισοδύναμο αυτών. Άλλα σχετικά υλικά, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων τεχνητών υλικών, περιλαμβάνονται σε αυτήν την κατηγοριοποίηση, μαζί με τις κύριες ταξινομήσεις για μετεωρίτες.
3.Τι είναι ορυκτό;
Πρόκειται για ένα στερεό ή υγρό ανόργανο ομογενές σώμα που σχηματίστηκε χωρίς να επιδράσουν φυτικοί ή ζωικοί παράγοντες ή ο άνθρωπος. Στα ορυκτά συμπεριλαμβάνονται κι ορισμένα σώματα που έμειναν για πάρα πολύ καιρό κάτω απ' την επιφάνεια της γης κι εξομοιώθηκαν με τα ορυκτά (άνθρακας, κεχριμπάρι κ.ά.).Κάθε ορυκτό έχει συγκεκριμένη χημική σύσταση κι εμφανίζεται με τη μορφή κρυστάλλων. Τα ορυκτά διακρίνονται σε αυτοφυή στοιχεία, ανθρακικά, θειικά φωσφορικά, πυριτικά κλπ.Τα ορυκτά είναι σώματα σκληρά, σχίζονται εύκολα σε φέτες με μια στιλπνή επιφάνεια, είναι λαμπερά (εμφανίζουν πολλές φορές μεταλλική λάμψη) και συνήθως έχουν μεγάλη ανθεκτικότητα.Τα ορυκτά στη φύση σχηματίζονται με πολλούς τρόπους και, ανάλογα με τον σχηματισμό τους, γίνεται κι η διάκρισή τους.
Μαγματογενή ορυκτά. Αυτά σχηματίζονται από το μάγμα που βγαίνει απ' τα ηφαίστεια, όταν αυτό ψυχτεί και πιεστεί απ' τα παραπάνω στρώματα της γης. Το μάγμα διαφοροποιείται, ορισμένα απ' τα συστατικά του διαχωρίζονται κι έτσι σχηματίζονται τα ορυκτά. Τέτοια ορυκτά είναι ο χαλαζίας, ο απατίτης, οι αστριοειδείς, οι άστριοι, ο βιοτίτης, ο πυρόξενος κ.ά.
Τα ιζηματογενή ορυκτά. Τα ορυκτά αυτά σχηματίζονται από διάφορες ουσίες που βρίσκονται διαλυμένες στο νερό ποταμών, λιμνών, θαλασσών κλπ. Οι ουσίες αυτές κατακάθονται στον πυθμένα, αποσυνθέτονται βαθμιαία και σχηματίζουν ορυκτά. Τέτοια ορυκτά είναι ο γύψος, το ορυκτό αλάτι, ο ασβεστίτης, ο δολομίτης κλπ.
Τα μεταμορφωσιγενή ορυκτά. Αυτά σχηματίζονται σε αρκετά μεγάλο βάθος, στα πιο βαθιά τμήματα του στερεού φλοιού της γης. Προέρχονται από ουσίες που υπήρχαν ήδη εκεί, αλλά αλλοιώθηκαν (μεταμορφώθηκαν) απ' την επίδραση της μεγάλης θερμοκρασίας σε τέτοια βάθη καθώς και της πίεσης των στρωμάτων που υπήρχαν από πάνω.
Πολλά απ' τα ορυκτά αποτελούν και συστατικά των πετρωμάτων. Τέτοια είναι ο χαλαζίας, οι άστριοι, οι μαρμαρυγίες, ο ασβεστίτης, ο γύψος, ο γραφίτης, ο τάλκης, οι ζεόλιθοι κλπ. Όσα ορυκτά περιέχουν μέταλλα σε αρκετά μεγάλη αναλογία, καλούνται μεταλλεύματα.
Η επιστήμη, που ασχολείται με τη μελέτη των ορυκτών ονομάζεται ορυκτολογία. Η ορυκτολογία είναι σχετικά νέα επιστήμη κι αναπτύχθηκε με τη βοήθεια της χημείας και της κρυσταλλογραφίας, καθόσον μ' αυτές προσδιορίζεται το είδος των ατόμων που περιέχει ένα ορυκτό, το σχήμα του κρυστάλλου του η γεωμετρική θέση των ατόμων του κλπ. δηλαδή στην ουσία το ίδιο το ορυκτό. Για τον καθορισμό ενός ορυκτού, επίσης, προσέχουμε το χρώμα, τη λάμψη, τη διαφάνεια, τη σκληρότητα κ.ά. Επίσης σήμερα χρησιμοποιούνται και φάσματα των ακτίνων Χ. Πολλές φορές η αναγνώριση των ορυκτών γίνεται με βάση οπτικές τους ιδιότητες. Το πέτρωμα κόβεται σε λεπτά φύλλα κι εξετάζεται με πολωτικό μικροσκόπιο. Αφού εξεταστούν με το μικροσκόπιο τα διάφορα ορυκτά που αποτελούν το πέτρωμα, τα χωρίζουν στα συστατικά τους. Για το διαχωρισμό στα συστατικά του χρησιμοποιείται ηλεκτρομαγνήτης, που έλκει το μαγνητίτη και τα σιδηρούχα ορυκτά ή τα πολύ βαριά ορυκτά. Μ' αυτόν τον τρόπο γίνεται συνήθως ο διαχωρισμός στους πολύτιμους λίθους. Στη φύση τα ορυκτά σχηματίζονται με διάφορους τρόπους:
Με τη στερεοποίηση του μάγματος που βγαίνει απ' το εσωτερικό της Γης κατά τις ηφαιστειακές εκρήξεις. Με την καθίζηση διάφορων διαλυμένων στο νερό ουσιών, που κάθονται σε διάφορες κοιλότητες. Έτσι σχηματίζονται τα γεώδη ορυκτά.
Εκτός από μερικά ορυκτά που παραμένουν αναλλοίωτα (χρυσός, πλατίνα, διαμάντια, χαλαζίας), τα περισσότερα με τις ατμοσφαιρικές επιδράσεις και το νερό μετασχηματίζονται και το αρχικό ορυκτό γίνεται άλλο. Π.χ. ο άστριος γίνεται καολίνης. Πολλές φορές το μάγμα περνά από διάφορα πετρώματα που περιέχουν ορυκτά και τα μεταμορφώνει. Αυτή η περίπτωση είναι πιο σπάνια απ' τις άλλες. Επομένως είναι φανερό ότι τα ορυκτά παράγονται τεχνητά απ' τις επιδράσεις του περιβάλλοντος και δεν είναι ουσίες που προϋπάρχουν στο στερεό φλοιό της Γης. Αυτό είναι ευχάριστο, γιατί διαφορετικά, με τη διαρκή εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, αυτά θα τελείωναν γρήγορα. Τα ορυκτά εξάγονται απ' τη γη σε ορισμένους τόπους που λέγονται ορυχεία. Τα ορυχεία είναι σήραγγες σκαμμένες μέσα στο χώμα ή στις πλαγιές των βουνών, πολλές φορές σε υπολογίσιμο βάθος. Τα ορυκτά τα εκμεταλλεύονται οι άνθρωποι για διάφορες χρήσεις (μέταλλα, πολύτιμοι λίθοι κλπ.).Πάντως, όπως φαίνεται μέχρι τώρα, η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων γίνεται γρηγορότερα απ' το σχηματισμό των ορυκτών κι ίσως κάποια μέρα να εξαντληθούν.
Υπάρχει αίμα στον φορητό υπολογιστή σας;Μερικά υλικά που βρίσκονται στα κοινά ηλεκτρονικά εργαλεία που καθημερινά χρησιμοποιούμε - όπως τα laptop και τα κινητά τηλέφωνα - εξάγονται από την λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όπου τα χρήματα από το εμπόριο των ορυκτών βοηθούν τη βία.
Τα διάσημα Lapis Lazuli του Αφγανιστάν:Το Αφγανιστάν παράγει μερικά από τα ωραιότερα LapisLazuli του κόσμου. Πρόκειται για φωτεινό μπλε πολύτιμο λίθο που έχει διαφυλαχθεί εδώ και χιλιάδες χρόνια. Το CNN έχει μια συλλογή φωτογραφιών από μια επίσκεψη σε ένα εργαστήριο στο Αφγανιστάν που ειδικεύεται στην δημιουργία των LapisLazuli. Το Lapis είναι πέτρωμα, δεν είναι ορυκτό: λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα ορυκτό έχει μόνο ένα συστατικό , ενώ το Lapis σχηματίζεται από περισσότερα του ενός ορυκτού. Οι περισσότεροι Lapisπεριέχουν ασβεστίτη ( λευκό ) , Sodalite ( μπλε ) , και σιδηροπυρίτη ( μεταλλικά κίτρινο) . Το καλύτερο Lapis βρίσκεται σε ασβεστόλιθο στην κοιλάδα του Badakhshan στη βορειοανατολική επαρχία του Αφγανιστάν, πρόκειται για ένα ορυχείο από το οποίο αντλείται αυτό το πέτρωμα για περισσότερα από 6.000 χρόνια. Το Αφγανιστάν τροφοδοτούσε με Lapis τους αρχαίους πολιτισμούς της Αιγύπτου και Μεσοποταμίας.
Τα διαμάντια δεν είναι ούτε σπάνια ούτε πραγματικά πολύτιμα ούτε μεμονωμένα ρομαντικά. Εκείνες είναι ιδέες που εφευρίσκονται από τη βιομηχανία διαμαντιών. Και κάτι άλλο, τα διαμάντια δεν είναι για πάντα. Είναι εύφλεκτα και μπορούν να καούν με μια μικρή βοήθεια από έναν φανό. Αυτό έχει τέλειο νόημα όταν θεωρείτε ότι αποτελούνται από τον καθαρό άνθρακα, ο οποίος αντιδρά με το οξυγόνο δίνοντας διοξείδιο του άνθρακα («αντιδρά με το οξυγόνο» είναι ένας άλλος τρόπος να πεις ότι «καίγεται»). Τα περισσότερα διαμάντια είναι μικρά και άχρωμα. Στα κοσμήματα είναι συνήθως λιγότερο από πέντε καράτια. Το χρώμα στα διαμάντια προκαλείται από την παρουσία άλλων ουσιών ή εξαιτίας ελαττωμάτων στην κατασκευή.Στην Αγκόλα βρίσκονται τα πιό επικίνδυνα και παράνομα ορυχεία διαμαντιών στον κόσμο.Τα συνθετικά διαμάντια δημιουργήθηκαν στο Schenectady, στη Νέα Υόρκη το 1954 από τον Tracy Hall.
Υπολογίστε την πραγματική αξία των πολύτιμων λίθων σας:Αξιολογείστε την τρέχουσα τιμή των καρατίων χρυσού, ασημιού, πλατίνας, παλλαδίου και οποιαδήποτε άλλου πολύτιμου λίθου διαθέτετε. Λαμβάνοντας υπόψη τις διαστάσεις , το βάρος του στα καράτια και οποιαδήποτε άλλο στοιχείο θα σας ζητήσει ο αυτοματοποιημένος υπολογιστής μπορείτε να υπολογίστε online την αξία της συλλογής σας
https://www.dendritics.com/carat-weight/
4.Χρήσιμες ιστοσελίδες για τα ορυκτά-πετρώματα
α.Τομέας Ορυκτολογίας-Πετρολογίας-Κοιτασματολογίας, Τμήμα Γεωλογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
http://www.geo.auth.gr/106/ Ορυκτολογία
http://www.geo.auth.gr/courses/gmo/gmo212y/ Πετρογενετικά Ορυκτά
β.Ορυκτά, φωτογραφίες και σχόλια από το NationalGeographic
https://www.nationalgeographic.com/science/article/minerals#pink-chalcedony_1144_600x450.jpg
γ.Κατάλογος ορυκτών με αλφαβητική σειρά
http://www.galleries.com/Minerals_By_Name
https://www.thoughtco.com/mineral-picture-index-1440985
δ.Στατιστικά στοιχεία και πληροφορίες σχετικά με την παγκόσμια προσφορά, τη ζήτηση των ορυκτών και την προστασία του περιβάλλοντος. Από το USGS.
https://www.usgs.gov/centers/national-minerals-information-center
ε.Πετρώματα-Ορυκτά, ονόματα, λίστα ,φωτογραφίες. Από το Mindat.
https://www.mindat.org/min-50468.html Πετρώματα[3084]
https://www.mindat.org/minerals.php Ορυκτά Είδη[5900]
στ.Γνωρίστε την ραδιενέργεια των ορυκτών
ΒΙΝΤΕΟ
Ο Κόσμος μας: Ο Κύκλος των Πετρωμάτων. Από την ΝΑΣΑ.
Ζιρκονίτες: κάψουλες του χρόνου από την πρόωρη Γη ,είναι μικροσκοπικοί κρύσταλλοι που έχουν πολλές ιστορίες να μας διηγηθούν. Μερικά από αυτά τα ανόργανα στοιχεία είναι τα παλαιότερα υλικά που έχουν ανακαλυφθεί στη Γη, και ως εκ τούτου μας δίνουν ενδείξεις και πληροφορίες για το πώς oπλανήτης ήταν 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Σε αυτό το βίντεο θα ταξιδέψουμε σε ένα απομακρυσμένο νησί στα ανοικτά ακτών της Γροιλανδίας για να μάθετε πώς οι γεωλόγοι χρησιμοποιούν αυτές τις κάψουλες του χρόνου για να δημιουργήσουν νέες υποθέσεις για τις αρχές της Γης. Το βίντεο επιμελείται το επιστημονικό προσωπικό του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας ,AMNH.
.jpg)
Γεωδίφης,2010