Οι Μυρμιδόνες και η Αιάκειος ξηρασία

Οι Μυρμιδόνες ήταν αρχαίος πολεμικός λαός που κατοικούσε, σύμφωνα με τον Όμηρο, τη σημερινή Θεσσαλία, και ήταν υπήκοοι του Αχιλλέα. Σύμφωνα με άλλη παράδοση, οι Μυρμιδόνες ήταν κάτοικοι της Αίγινας. Αυτοί δημιουργήθηκαν από το Δία, μεταμορφώνοντας σε ανθρώπους τα μυρμήγκια του νησιού, για να μην είναι μόνος εκεί ο γιος του Αιακός και χωρίς υπηκόους.

Το μεταξύ της νοτίου Θεσσαλίας και του ποταμού Σπερχειού τμήμα της σημερινής Φθιώτιδος ονομαζόταν Αχαΐα Φθιώτις. Έλαβε το όνομα του Φθίου, γιου του Ποσειδώνα και της Λάρισας που ήταν κόρη του Πελασγού (γενάρχου των Πελασγών). Υπάρχουν αρκετά στοιχεία για προϊστορικές μετακινήσεις πληθυσμών από την Αχαΐα Φθιώτιδα και την ευρύτερη περιοχή γύρω από την Όθρυ προς τις νοτιότερες περιοχές και αντιστρόφως, κάποιοι μύθοι μαρτυρούν τέτοιες μετακινήσεις πληθυσμών. Οι κάτοικοι της "εριβώλου Φθίης", ήταν γνωστοί ως Μυρμιδόνες, Αχαιοί και Έλληνες (ως κάτοικοι της Ελλάδας, πόλης που ίδρυσε ο Έλλην, ο γιος του Δευκαλίωνα και της Πύρας).

Κάποτε με τα καμώματα του Δία εξαγριώνεται η  Ήρα και τιμωρεί την περιοχή με ξηρασία και στέλνει νερόφιδα που εξοντώνουν τον πληθυσμό. Μένει μόνον ο Αιακός που απογοητευμένος και μόνος παρακαλεί θερμά το Δία να στείλει στο νησί νέους κατοίκους. Έτσι ο Δίας μεταμορφώνει σε ανθρώπους τα μυρμήγκια που κατεβαίνουν από την ιερή βελανιδιά, στην συνέχεια βρέχει και έτσι τελειώνει η "Αιάκειος ξηρασία" και τέλος εξαφανίζονται τα νερόφιδα. Έτσι δημιουργήθηκαν οι «Μυρμιδόνες».

Εκτός από την  Αιάκειο περίοδο ξηρασίας από τη Μυκηναϊκή Εποχή και μετά, έχουν καταγραφεί αρκετές, όπως: η Ξηρασία Φορονέως  ίσως ήταν η παλαιότερη, η Ξηρασία Ερεχθέως, η Ξηρασία Δαναού – αφού γύρισε από την Αίγυπτο – λόγω οργής Ποσειδώνα, Ξηρασία Αγοράς τον 8ο αιώνα π.Χ , γι΄ αυτό υπάρχουν Ιερά  αφιερωμένα στον Όμβριο Δία (Αίγινα, Ακρόπολη, Υμηττό).

Οι μύθοι κρύβουν μέσα τους πραγματικές ιστορίες ενώ πολλοί από αυτούς συνδέονται με το φυσικό περιβάλλον. Η επιστήμη που ερευνά την στενή σχέση των μύθων με το περιβάλλον ονομάζεται, Γεωμυθολογία. Ένας από τους σκοπούς αυτής της ιστοσελίδας είναι να σας φέρει κοντύτερα με τις παραδόσεις μας και να σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα τις ιστορίες και τους θρύλους της περιοχής μας και όχι μόνο.

Ωστόσο, πρέπει να ξέρετε ότι το φαινόμενο της ξηρασίας δεν είναι κάτι που απασχολούσε μόνο τους αρχαίους Έλληνες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αφιερώσει πολλές εκθέσεις σχετικά με το πρόβλημα της ερημοποίησης και χτυπά ήδη το καμπανάκι για τα νησιά μας. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Εθνικής Επιτροπής για την καταπολέμηση της Ερημοποίησης, το 35% των ελληνικών εδαφών αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο ερημοποίησης, άλλο τόσο αντιμετωπίζουν μέτριο κίνδυνο, ενώ 16% χαμηλό. Στις περιοχές «υψηλού κινδύνου» συγκαταλέγονται τμήμα της Θεσσαλίας, η ανατολική Στερεά Ελλάδα, η ανατολική Πελοπόννησος, η νοτιοανατολική Κρήτη αλλά και τα νησιά μας που απειλούνται εκτός από την ξηρασία και από την αιολική διάβρωση των εδαφών, δηλαδή από τους ισχυρούς ανέμους. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι πρέπει να βγουν εκτός εκμετάλλευσης 3 εκ. στρέμματα, δηλαδή το 8% της γεωργικής γης, διότι βρίσκονται σε κατάσταση ερημοποίησης. 

Το ίδιο ισχύει και για το 15% των παραθαλάσσιων πεδινών περιοχών, δηλαδή περίπου 6 εκ. στρέμματα που καλλιεργούνται υπερεντατικά. Για τη γεωργία συγκεκριμένα απαιτούνται μεγάλες ποσότητες νερού και για το λόγο αυτό πρέπει να ληφθούν μέτρα για την βελτίωση της διαχείρισης του στις αγροτικές περιοχές και στις κτηνοτροφικές μονάδες ενθαρρύνοντας τις εγκαταστάσεις και τα ποτιστικά συστήματα που κάνουν ορθολογική και αποδοτική χρήση του νερού.

Φωτογραφία–Ο Αχιλλέας ο πιο διάσημος από του Μυρμιδόνες. Σύμφωνα με διάφορες απόψεις πιθανόν ο Αχιλλέας να βαπτίστηκε απ’ τη μητέρα του σε κάποιες ιαματικές πηγές της Φθιώτιδας για να γίνει αθάνατος.

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Μαριολάκος(καθηγητής Γεωλογίας)
2. Γεωπεριβαλλοντικό κέντρο Στυλίδας
3.Εκθεση Ευρωπαικής Ένωσης για την Ερημοποίηση