Μεγάλα ρήγματα στην ευρύτερη περιοχή της Κω

Μεγάλα ενεργά ρήγματα υπάρχουν σχεδόν σε όλο τον αιγαιακό χώρο. Αρκετά από αυτά  έχουν χαρτογραφηθεί στην ευρύτερη περιοχή μας. Όπως είναι ήδη γνωστό, τα ενεργά ρήγματα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη όχι μόνο στον αντισεισμικό σχεδιασμό αλλά και στα σχέδια του Ξενοκράτη.

Στην Κω, ο σεισμικός κίνδυνος παραμένει μεγάλος. Το εστιακό βάθος των σεισμών της περιοχής είναι επιφανειακό(3-5 χιλιόμετρα) και αυτό κάνει τους ισχυρούς σεισμούς πιο καταστροφικούς τουλάχιστον σε τοπικό επίπεδο.

Σύμφωνα με το νέο αντισεισμικό κανονισμό, η ευρύτερη περιοχή της Κω χαρακτηρίζεται ως ζώνη μεσαίας σεισμικότητας. Ωστόσο η ζώνη γειτνιάζει με ζώνες υψηλής σεισμικότητας σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες.Τα ρήγματα τα συναντά κανείς είτε στην ξηρά είτε στην θάλασσα.

Ενεργά ρήγματα θεωρούνται εκείνα τα οποία έχουν προκαλέσει τουλάχιστον ένα σεισμό κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 10.000 χρόνων(Ολόκαινο). Η ιστορική και η παλαιοσεισμολογική έρευνα βοηθούν στο χρονικό καθορισμό του τελευταίου μεγάλου σεισμού σε ένα ρήγμα. Στις σεισμολογικές μελέτες πολύ μεγάλο ρόλο παίζει η χαρτογράφηση των ζωνών όπου τα ρήγματα σπάνε. Αυτές είναι οι  θέσεις όπου οι μελλοντικοί μεγάλοι σεισμοί μπορεί να συμβούν. Κατά συνέπεια η χαρτογράφησή τους είναι μία εργασία πρώτης προτεραιότητας κατά τις μελέτες της σεισμικής επικινδυνότητας ενός χώρου. Το μέγεθος του σεισμού φανερώνει το πόσο μεγάλος είναι ένας σεισμός, υπολογισμένο με βάση την κλίμακα Richter[τελευταία χρησιμοποιείται η κλίμακα σεισμικής ροπής]. Η κλίμακα Richter είναι λογαριθμική, που σημαίνει ότι ένας σεισμός με μέγεθος 6 είναι 10 φορές περισσότερο καταστροφικός από ότι ένας σεισμός με μέγεθος 5.

Τα ενεργά συστήματα ρηγμάτων τα οποία θα έπρεπε να μας προβληματίζουν ,είναι τα εξής.

1.Ζώνη Αμοργού-Αστυπάλαιας. Πρόκειται για ένα σύστημα υποθαλάσσιων ρηγμάτων που μπορεί να δώσει σεισμό μέχρι 8R και πολλές φορές συνοδεύεται από τσουνάμι όπως έκανε για τελευταία φορά το 1956.

2.Ρήγματα περιοχής Κεραμικού. Η σεισμική ακολουθία του 2004 έδειξε ότι το ρήγμα είναι ενεργό. Το συγκεκριμένο έχει δώσει ισχυρότατους σεισμούς κυρίως κατά τους προϊστορικούς χρόνους.

3.Υποθαλάσσιο ρήγμα δίαυλου Κω-Νισύρου.Έχει δώσει όλους τους καταστροφικούς και φονικούς σεισμούς κατά τους ιστορικούς  χρόνους και μπορεί να δώσει σεισμικά φαινόμενα μέχρι 7R ίσως και κάτι περισσότερο.Απο τη συγκεκριμένη περιοχή προήλθε ο τελευταίος μεγάλος σεισμός του 1933.Πρόκειται για ένα ρήγμα που έχει μήκος τουλάχιστον 60 χιλιομέτρων.

4.Χερσαία ρήγματα περιοχής Δίκαιου. Βρίσκονται στους πρόποδες του Δίκαιου και έχουν δώσει πολλούς μικροσεισμούς. Μπορούν να δώσουν σεισμό μέχρι 6-6,5R.

5.Χερσαία Ρήγματα περιοχής Κεφάλου. Πρόκειται για ρήγματα που διασταυρώνονται ανατολικά της πόλης της Κεφάλου και δεν παρουσιάζουν σοβαρές ενδείξεις για ενεργό δράση.

6.Κρυφό  χερσαίο ρήγμα του οικισμού, Ηρακλής-Κω.Πρόκειται για ένα ύπουλο ρήγμα που χάνεται μέσα στον οικισμό.

7.Ρήγματα ζώνης Νισύρου-Κνίδου-Τήλου.Από εκεί προήλθε ο σεισμός του 1968(6R). Από τότε σιώπησαν και σταμάτησαν να εκτωνόνται τα μεγάλα ρήγματα της περιοχής μας.

Ωστόσο, κάθε ρήγμα έχει την δική του ιστορία και τον δικό του ρυθμό επανάληψης και συμπεριφέρεται διαφορετικά. Όμως οι μεγάλοι σεισμοί λαμβάνουν μέρος σε αυτές τις ζώνες διάρρηξης. Η μελέτη των ενεργών σεισμικών ρηγμάτων είναι πολύ σημαντική γιατί μας δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για τη δυναμική τους και μας βοηθούν να εκτιμήσουμε τον σεισμικό κίνδυνο. Γνωρίζοντας δηλαδή ορισμένα στοιχεία για την ταυτότητα του ρήγματος, μπορούμε να προσδιορίσουμε το ανώτατο μέγεθος του σεισμού που μπορεί να προκαλέσει και την επιτάχυνση που αυτός θα έχει ή τη φορά με την οποία θα διαχυθεί η ενέργειά του.

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι πρωτεύοντα ρόλο για την ευρύτερη περιοχή της Κω κατέχουν οι σεισμοί και ο κίνδυνος που προκύπτει από αυτούς.

Οι επικίνδυνες γεωδομές, όπως είναι τα ρήγματα και τα χαλαρά εδάφη, δεν αποτελούν αποτρεπτικούς ή απαγορευτικούς παράγοντες δόμησης. Απεναντίας, η ασφαλής δόμηση συντελείται εκεί όπου είναι καλά γνωστές οι εδαφικές συνθήκες θεμελίωσης και οι πιθανότητες εκδήλωσης ενός ακραίου φυσικού φαινομένου. Ωστόσο απαιτούνται εξειδικευμένες μικροζωνικές -γεωλογικές - εδαφολογικές μελέτες με βάση τις προδιαγραφές που προκύπτουν από τη διεθνή και ελληνική εμπειρία.

​Οι μεγάλοι σεισμοί τόσο της Αιτής όσο και της Χιλής μας έδειξαν για άλλη μια φορά πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζεις αυτό που πρόκειται να αντιμετωπίσεις στο μέλλον. Οι τοπικές συνθήκες αλλά και ο παράγων έδαφος παίζει σημαντικότατο λόγο στην αντισεισμική προστασία της κατασκευής αλλά στην περιοχή μας παραμένουν ακόμη λέξεις άγνωστες. Συνήθως μαθαίνουμε από τα παθήματα μας, ας ελπίσουμε να μην επιβεβαιωθεί άλλη μια φορά αυτός ο κανόνας.

Γεωδίφης

Υ.Σ-Η ομαδοποίηση των ρηγμάτων έγινε αποκλειστικά και μόνο για πρακτικούς λόγους

Χάρτης –με τα ενεργά σεισμικά ρήγματα της ευρύτερης περιοχής της Κω