Ιπποκράτης και Γαληνός

« Ὁ βίος βραχὺς, ἡ δὲ τέχνη μακρὴ, ὁ δὲ καιρὸς ὀξὺς, ἡ δὲ πεῖρα σφαλερὴ, ἡ δὲ κρίσις χαλεπή » Ιπποκράτης ο Κώος.[Κέφαλος Κω, 460 π.Χ-Λάρισα, 377 π.Χ].

Λατινικό χειρόγραφο του 14ου αιώνα από τον Manfredus de Monte Imperiali.Πηγή-Gallica.

Ο Ιπποκράτης γεννήθηκε γύρω στο 460 π.Χ. στην Δυτική Κω. Ανήκε στην αριστοκρατική οικογένεια των «Ασκληπιάδων», που ισχυριζόταν ότι κατάγεται από τον Ασκληπιό, θεό της ιατρικής. 

Οι Ασκληπιάδες μετέφεραν τις γνώσεις τους από πατέρα σε γιο: ήταν επομένως από τον πατέρα και τον παππού του, οι οποίοι ήταν γιατροί, που ο Ιπποκράτης έλαβε την εκπαίδευσή του. Επιπλέον, μετέδωσε τις γνώσεις του και στους δύο γιους του και στον γαμπρό του, Πολύβιο. Σύμφωνα με ορισμένες βιογραφίες, ο Ιπποκράτης θα ήταν ο απόγονος του 17ου, 18ου ή 19ου αιώνα από τον Ασκληπιό. Λέγεται επίσης ότι ήταν απόγονος του Ηρακλή μέσω της μητέρας του.

Οι θρύλοι μας λένε ότι ο Ιπποκράτης πέτυχε πολύ γρήγορα και ότι συχνά ταξίδευε: κλήθηκε από την πόλη των Αβδήρων, στη Θρακική ακτή, να περιθάλψει τον φιλόσοφο Δημόκριτο που γελούσε χωρίς σταματημό, απέδειξε ότι αυτό το γέλιο ήταν περισσότερο ένδειξη σοφίας παρά ανοησίας. Από πίστη στην Ελλάδα, θα είχε αρνηθεί τις υπηρεσίες του στον Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη Α' που τον κάλεσε να αντιμετωπίσει μια επιδημία πανώλης. Επίσης οι πολίτες της Αθήνας λέγεται ότι ακολούθησαν τη συνταγή του Ιπποκράτη: έπρεπε να ανάψουν φωτιές σε κάθε σπίτι για να στεγνώσει η ατμόσφαιρα, να κάψουν πτώματα και να βράσουν όλο το νερό πριν το καταναλώσουν.Με αυτό τον τρόπο υποχώρησε ο λοιμός του 5ου αιώνα π.Χ και η Αθήνα σώθηκε.

Ο Κλαύδιος Γαληνός [Πέργαμος, 129 -Ρώμη, 199] ήταν ο δεύτερος σπουδαιότερος Έλληνας γιατρός της αρχαιότητας μετά τον Ιπποκράτη. Ο «γαληνισμός», επεκράτησε στην ευρωπαϊκή ιατρική επί 14 αιώνες [κατά τον Μεσαίωνα και στον αραβικό κόσμο]. Οποιαδήποτε παρατήρηση ερχόταν σε αντίθεση με τη διδασκαλία του Γαληνού, απορριπτόταν.

Γεωδίφης

Ο Γαληνός υπό την επίβλεψη του Ιπποκράτη, πραγματοποιεί επέμβαση σε Ρωμαίο αξιωματούχο. Σελίδα από χειρόγραφο του 16ου αιώνα, αντίγραφο ενός σπάνιου περσικού χειρόγραφου του 12ου αιώνα. [Μαρία Κουφού, ΠΑ.ΦΩ.ΚΩ].

Γιατρός διδάσκει φοιτητές.Στο πλευρό του στέκονται ο Αβικέννας, ο Γαληνός και ο Ιπποκράτης.Πίνακας του 15ου αιώνα,βρίσκεται στο Λούβρο.Ο Ιμπν Σινα ή Αβικέννας ήταν περσικής καταγωγής,γεννήθηκε περίπου το 980. Πρόκειται για μεγάλη μορφή στην ιστορία της ιατρικής και της αραβικής φιλοσοφίας.

Συναρπαστικό να διαβάζεις για τον αρχαίο Έλληνα γιατρό Γαληνό, τον 2ο-3ο αιώνα μ.Χ, πως αντιμετώπιζε διαταραχές ψυχικής υγείας καθώς και σωματικές: ένας από τους ασθενείς του υπέφερε από ένα εξουθενωτικό άγχος, ανησυχώντας με εμμονή ότι ο μυθικός Άτλαντας θα κουραζόταν ή θα αρρώσταινε και ότι θα έπεφτε ο ουρανός από τα χέρια του, συντρίβοντας τη γη.Ο Γαληνός ήταν ο πρώτος γιατρός που χρησιμοποίησε τον σφυγμό ως σημάδι ασθένειας.Έγραψε ότι όλοι οι μελαγχολικοί ασθενείς του εμφάνιζαν φόβο ή απόγνωση. Πολλές από τις αναφορές του σε αυτές τις καταστάσεις προέρχονται από τις συζητήσεις του για τις ασθένειες γενικά, π.χ. στο «De locis affectis».