Η Κάλυμνος του 3ου αιώνα π.Χ είχε λιμάνι;

Porto di Calino, το Λιμάνι της Καλύμνου σε  ιταλικό τοπογραφικό χάρτη.  

Ως ναυτικο νησί ο πολιτισμός και η παράδοση της Καλύμνου είχε πάντα σχέση με την θάλασσα. 

Τον 12ο αιώνα π.Χ συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο, ενώ τον 6ο αιώνα π.Χ είχε τη δυνατότητα να κόβει τα δικά της ασημένια νομίσματα. Τον 5ο αιώνα π.Χ στην ναυμαχία της Σαλαμίνας ήταν στο πλευρό της βασίλισσας Αρτεμισίας. Έλαβε μέρος σε αρχαία σημαντικά ναυτικά συμβάντα με δικά της πλοία και πληρώματα.Όμως, ελάχιστα είναι γνωστά για το αρχαίο λιμάνι[ ή λιμάνια] της.

Η Κως, η Νίσυρος και η Αλικαρνασσός είχαν λιμάνια τον 3ο αιώνα π.Χ. Αυτό τουλάχιστον αναφέρει ο Ψευδο Σκύλαξ στον Περίπλου:

«Μετά τη Λυδία είναι η Καρία, ένα έθνος, και σε αυτήν οι ακόλουθες ελληνικές πόλεις: Ηράκλεια· μετά Μίλητος μετά η Μύνδος με λιμάνι.Η Αλικαρνασσός με ένα κλειστό λιμάνι και ένα άλλο λιμάνι γύρω από το νησί, και ένα ποτάμι. Νήσος Κάλυμνα, Νησί Καρύανδα, με πόλη και λιμάνι-αυτοί οι άνθρωποι είναι Κάρες. Το νησί της Κω, με πόλη και κλειστό λιμάνι. Από αυτά τα μέρη βρίσκεται ο Κεραμεικός κόλπος της Καρίας και το νησί της Νισύρου, με λιμάνι». 

Ο Ψευδο Σκύλαξ είναι συγγραφέας και εξερευνητής ο οποίος αντέγραψε, απέδωσε με περικοπές και το έργο του Σκύλακος του Καρυανδρέως «Περίπλους». 

Για να ξεχωρίζει από τον Σκύλακα του 6ου αιώνα π.Χ, αναφέρεται ως Ψευδο Σκύλαξ και το έργο «Περίπλους του Ψευδο-Σκύλακα».

Τα έργα του έχουν χαθεί, χρονολογούνται περίπου από το 330 π.Χ και έχουν γραφτεί στην Αθήνα ή κοντά. 

Ο Ψευδο Σκύλαξ αναφέρει το νησί Κάλυμνα, χωρίς λιμάνι. Μπορεί να μην γνώριζε ή να κάνει λάθος ή ακόμη να ήταν σε αχρηστία ή να μην λειτουργούσε την εποχή του.

Η αρχαιολογική έρευνα στην Κω έφερε στο φως τα αρχαία νεώρια και επιβεβαίωσε την ύπαρξη του αρχαίου κλειστού λιμανιού του 4ου αιώνα π.Χ, το οποίο ταυτίζεται με το σημερινό. 

Στην Κω και την Νίσυρο βρίσκονταν έξω από τα τείχη τους, τον 3ο αιώνα π.Χ. Αναφορές για το αρχαίο λιμάνι [ή λιμάνια] της Καλύμνου δεν είναι γνωστές. 

Χωρίς γεωαρχαιολογικό υλικό που να τεκμηριώνεται στη λεκάνη του λιμανιού μόνο ερωτήματα μπορούν να τεθούν, όπως π.χ για τις διαστάσεις, τις αρχαίες εγκαταστάσεις ή ακόμη για την θέση τους.

Ήταν φυσικό ή τεχνητό; Πόσο μεγάλο θα μπορούσε να ήταν; Αν ήταν στρατιωτικό πρέπει να είχε στενή είσοδο χωρίς αυτό να αποκλείει και την δυνατότητα εμπορικής χρήσης του. Ένα τεχνητό λιμάνι έχει τοίχους ή προβλήτες που μπορούν να κατασκευαστούν με βυθοκόρηση. Έχουν βρεθεί λέιψανα του;

Βρισκόταν στην Πόθια ή σε άλλη τοποθεσία; Ήταν το ελληνιστικό λιμάνι το ίδιο με το παλαιότερο αρχαικό; Άν όχι είχαν ομοιότητες;

Από που οι Καλύμνιοι απέπλευσαν για την Τροία, τον 12ο αιώνα π.Χ; Μία έρευνα σε βάθος θα μπορούσε να δώσει απαντήσεις σε όλα αυτά τα ερωτήματα.

Γεωδίφης

Βάρκες στον όρμο της Ρίνας[Βαθύ], δεκαετία ΄30.

Πιθανολογώ ότι λιμάνι πρέπει να υπήρχε στον κόλπο της Ρίνας. Ο Βαθύς, ως γνωστόν, είχε συνεχή κατοίκηση ήδη από τα προϊστορικά χρόνια. Δεν αποκλείεται να απέπλευσε από εκεί η αρμάδα για την Τροία. Κι εκεί έχει σαφώς νόημα μια ενδελεχής έρευνα.[Georgios Koulianos,Facebook].