Το κολοσσιαίο άγνωστο άγαλμα της Κακόσκαλας Κεφάλου;
Ήταν οθωμανική περίοδος, πιθανόν αρχές 19ου αιώνα όταν βρέθηκε ένα γυναικείο άγαλμα τεραστίων διαστάσεων στην Κέφαλο, στο δυτικό τμήμα του νησιού της Κω.
Το μαρμάρινο άγαλμα ήταν ακέφαλο και ίσως μεταφέρθηκε από τον Οθωμανό επίτροπο του νησιού Καϊμακάρη σε μια θέση όπου οι εργάτες το πάρατησαν στο έδαφος το χρονικό διάστημα, 1882-1922.
Πληροφορίες των Ιταλών αρχαιολόγων λένε ότι είχε εγκαταλειφθεί στη μέση του δρόμου λόγω των δυσκολιών που αντιμετώπισαν στη μεταφορά του ή ακόμη και στην απροθυμία των απλήρωτων και κακομαθημένων εργαζομένων.
Όπως και να χει το πράγμα το άγαλμα ήταν κοντά σε μονοπάτι που οδηγεί στην Κέφαλο όταν έφτασαν οι Ιταλοί, οι οποίοι τη δεκαετία του 20 μερίμνησαν για τη μεταφορά του.
Το άγαλμα σύμφωνα με τον Ιταλό αρχαιολόγο Dario Levi μεταφέρθηκε το 1922 στη Ρόδο με τη βοήθεια της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών.
Πρέπει να ήταν η θεά Δήμητρα κατά τον Levi ο οποίος μας λέει ότι βρέθηκε σε λόφο της τοποθεσίας «Κακόσκαλα» της Κεφάλου.
Η Κακόσκαλα είναι μια τοποθεσία μεταξύ Δημοτικού Σχολείου και Παλάτια, μια περιοχή όπου γύρω της υπάρχουν πολλά αρχαία κοντά στην Παναγιά [την Σακουλιάινα;].
Σύμφωνα με τον Levi ο λόφος έχει στην ανατολική του πλευρά 3 αναβαθμίδες. Ο Ιταλός αρχαιολόγος έκανε μικρές ανασκαφές πάνω στο ψηλότερο μέρος όπου βρέθηκε το άγαλμα αλλά ποτέ δεν μπόρεσα να μάθω τα αποτελέσματα της έρευνας του, όπως βέβαια δεν γνωρίζω το τι απέγινε το τεράστιο άγαλμα της Δήμητρας της Κακόσκαλας. Είναι στη Ρόδο; Χάθηκε σε ναυάγιο;
Οι Κώοι λάτρευαν και τιμούσαν τη Δήμητρα, για αυτούς ήταν η Δαμάτηρ [στα Δωρικά]η ανθρωπόμορφη θεότητα προστάτιδα της γεωργίας, του εδάφους και της γονιμότητας του, του γάμου και της μητρότητας. Η μεγαλύτερη γιορτή προς τιμήν της ήταν τα Θεσμοφόρια, μέσα Σεπτεμβρίου έως μέσα Οκτωβρίου, την εποχή της σποράς. Στη γιορτή συμμετείχαν μόνο παντρεμένες γυναίκες οι οποίες κατά τη διάρκεια της απείχαν από σαρκικές απολαύσεις και νήστευαν.
Στη φωτογραφία η κλασσική κεφαλή της Δήμητρας του 2ου αιώνα π.Χ που εκτίθεται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κω, βρέθηκε στην πόλη της Κω στην οικία του πρώην δημάρχου Νικολαΐδη.