Το κολοσσιαίο άγνωστο άγαλμα της Κακόσκαλας Κεφάλου;
Ηταν οθωμανική περίοδος, πιθανόν αρχές 19ου αιώνα όταν βρέθηκε ένα γυναικείο άγαλμα τεραστίων διαστάσεων στην Κέφαλο, στο δυτικό τμήμα του νησιού της Κω.
Το μαρμάρινο άγαλμα ήταν ακέφαλο και ίσως μεταφέρθηκε από τον Οθωμανό επίτροπο του νησιού Καϊμακάρη σε μια θέση όπου οι εργάτες το πάρατησαν στο έδαφος το χρονικό διάστημα, 1882-1922.
Πληροφορίες των Ιταλών αρχαιολόγων λένε ότι είχε εγκαταλειφθεί στη μέση του δρόμου λόγω των δυσκολιών που αντιμετώπισαν στην μεταφορά του ή ακόμη και στην απροθυμία των απλήρωτων και κακομαθημένων εργαζομένων.
Οπως και να χει το πράγμα το άγαλμα ήταν κοντά σε μονοπάτι που οδηγεί στην Κέφαλο όταν έφτασαν οι Ιταλοί, οι οποίοι την δεκαετία του 20 μερίμνησαν για την μεταφορά του.
Το άγαλμα σύμφωνα με τον Ιταλό αρχαιολόγο Dario Levi μεταφέρθηκε το 1922 στην Ρόδο με την βοήθεια της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών.
Πρέπει να ήταν η θεά Δήμητρα κατά τον Levi ο οποίος μας λέει ότι βρέθηκε σε λόφο της τοποθεσίας Κακόσκαλα της Κεφάλου.
Την Κακόσκαλα δεν μπόρεσα να εντοπίσω,ίσως πρόκειται για το τοπωνύμιο Κακόπλευρα μια τοποθεσία μεταξύ Λιμνιώνα, Κορακιές και Βίτσικο.Απέχει 3,7χλμ. μακριά από τα Παλάτια. Πρόκειται για δύσκολη και απότομη περιοχή με ύψος γύρω στα 100μ. για περιήγηση, κοντά της υπάρχει και ασβεστοκάμινο.
Συμφωνα με τον Levi ο λόφος έχει στην ανατολική του πλευρά 3 αναβαθμίδες. Ο ιταλός αρχαιολόγος έκανε μικρές ανασκαφές πάνω στο ψηλότερο μέρος όπου βρέθηκε το άγαλμα αλλά ποτέ δεν μπόρεσα να μάθω τα αποτελέσματα της έρευνας του, όπως βέβαια δεν γνωρίζω το τι απέγινε το τεράστιο άγαλμα της Δήμητρας της Κακόσκαλας. Είναι στην Ρόδο; Χάθηκε σε ναυάγιο;
Οι Κώοι λάτρευαν και τιμούσαν την Δήμητρα, για αυτούς ήταν η Δαμάτηρ [στα Δωρικά]η ανθρωπόμορφη θεότητα προστάτιδα της γεωργίας, του εδάφους και της γονιμότητας του,του γάμου και της μητρότητας. Η μεγαλύτερη γιορτή προς τιμήν της ήταν τα Θεσμοφόρια, μέσα Σεπτεμβρίου έως μέσα Οκτωβρίου, την εποχή της σποράς. Στην γιορτή συμμετείχαν μόνο παντρεμένες γυναίκες οι οποίες κατά την διάρκεια της απείχαν από σαρκικές απολαύσεις και νήστευαν.
Στην φωτογραφία η κολοσσική κεφαλή της Δήμητρας του 2ου αιώνα π.Χ που εκτίθεται σήμερα στο Αρχ.Μουσείο Κω, βρέθηκε στην πόλη της Κω -στην οικία του πρώην δημάρχου Νικολαΐδη.