Οι «4 πόλεις» της εποχής του χαλκού, της Ακρόπολης των Σεραγιών

Αγαπημένος χώρος παιχνιδιού όταν ήμουν παιδί, ήταν ο «Λάκκος» [όχι του Απόλλωνα] ένας χώρος που βρισκόταν επί της οδού Μετσόβου της πόλης Κω.Ήταν δίπλα στο σπίτι μου, η αλάνα που έπαιζα με τα γειτονόπουλα. 

Θυμάμαι το μεγάλο σε μήκος πέτρινο τοίχος από τεράστιους ογκόλιθους σε μια κοιλότητα περίπου 5μ. που είχαν ανοίξει οι Ιταλοί αρχαιολόγοι, από τα τέλη της δεκαετίας του ΄30. 

Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι τότε έπαιζα όχι πάνω σε ένα πανάρχαιο μνημείο, αλλά σε μία από τις 4 αρχαίες πόλεις της εποχής του χαλκού της Ακρόπολης των Σεραγιών, η οποία ιδρύθηκε πριν από τουλάχιστον 50 αιώνες. 

Σήμερα, ο χώρος έχει καλυφθεί, είναι πλέον δημοτικό παρκάκι και δεν φαίνεται τίποτα.Ομως διαβαζοντας τον Luigi Morricone έρχονται στην μνήμη μου οι παιδικές στιγμές μέσα σε ένα μυκηναϊκό τείχος που ποτέ δεν πίστευα ότι έχει τόσο πλούσια ιστορία.

Βρισκόμουν πάνω στην 2η πόλη των Σεραγιών και κάτω της υπήρχε μια ακόμη πόλη άγνωστη τότε σε μένα.Το παράξενο ήταν πάνω από τους αγαπημένους τοίχους της παιδικής μου ηλικίας φτιάχτηκαν άλλες 2 πόλεις σύμφωνα με τα προϊστορικά ευρήματα και τους τάφους της εποχής του Χαλκού που βρέθηκαν κοντά στην Αγ.Παρασκευή το 1936 από τον αρχαιολόγο L.Morricone και τον βοηθό του Gazzara. 

Τι ακριβώς απέγιναν οι 4 πόλεις του 1600-1100 π.Χ, μας αφηγείται ο περίφημος γεωαρχαιολόγος που ποτέ δεν τιμήθηκε για το σπουδαίο πολιτιστικό του έργο από τους συμπατριώτες μου:

«Η ζωή στην Κω συνεχίστηκε αδιάκοπα, παρά την καταστροφή στην οποία είχαν υποβληθεί οι ακόλουθες πόλεις. H αδιάκοπη διαδοχή κεραμικών φάσεων καταδεικνύει τη συνέχεια της κατοίκησης στον χώρο.Η αιτία της επαναλαμβανόμενης καταστροφής υποδείχθηκε από μένα στις συχνές σεισμικές κινήσεις, οι οποίες, όπως γνωρίζουμε από αυτές που συνέβησαν στους ιστορικούς χρόνους, ήταν μια συνεχής μάστιγα για το νησί της Κω: μία από αυτές, πράγματι, αυτή του 554 μ.Χ, οδήγησε στην εγκατάλειψη της πόλης».

1η πόλη

[1600-1450 π.Χ]

Απομεινάρια των τοίχων της 1ης πόλης ανακαλύφθηκαν σε διάφορα σημεία των ανασκαφών,εντοπίστηκαν κυρίως στην ζώνη Fadil, την ζώνη Pizzoli κοντά στην σημερινή Πλ.Εθνάρχου Μακαρίου.Ποια ήταν η αιτία αυτής της καταστροφής ή της εγκατάλειψης της κατοικημένης περιοχής δεν είναι δυνατόν να ειπωθεί επειδή δεν έχουν προκύψει στοιχεία που να υποδηλώνουν μια υπόθεση: η πιο προφανής υπόθεση είναι ότι ήταν ένας από αυτούς τους σεισμούς τόσο συχνά στο νησί, σε κάθε περίπτωση,η διάρκεια της πόλης δεν φαίνεται να ήταν πολύ μεγάλη γιατί δεν έχουν αναγνωριστεί στρώματα υπερυψωμένων ορόφων σε αντιστοιχία με τα τείχη που βρέθηκαν.

2η πόλη

[1400-1300 π.Χ]

Τα τείχη της ήταν προσανατολισμένα από Βορρά προς Νότο και από Ανατολή προς Δύση, ελαφρώς αντισταθμισμένα από αυτά της 1ης πόλης: η τεχνική κατασκευής ήταν ακριβής. Ούτε καν μια ακριβής αιτία δεν μπορεί να αναφερθεί για την καταστροφή της δεύτερης πόλης

3η πόλη

[1400-1200 π.Χ]

Η πόλη ΙΙΙ προέκυψε με προσανατολισμό των τειχών από Βορρά Βορειοδυτικά προς Νοτιοανατολικά. Αλλά δεν φαίνεται ότι υπήρξε διακοπή στην κατοικία του χώρου.Η τρίτη πόλη είναι αυτή που έχει πληγεί περισσότερο από την καταστροφή των ορόφων.

4η πόλη 

[1200-1100 π.Χ]

Η τέταρτη πόλη έχει αφήσει πολύ λίγα ίχνη, αλλά η τεκμηρίωση της ύπαρξής της είναι σίγουρη.

Πηγή-Δάμος ο Κώιων

Γεωδίφης