Το μάτιασμα και το μαρμάρινο πηγάδι στο Bilesici

Ο Νίκος Ζάρακας αναφέρει στα τοπωνύμια της Κω το Πελεζίκι, μία τοποθεσία δυτικά της πόλης όπου υπάρχει μαρμάρινο στόμιο περιζωσμένο με σιδηρένια λωρίδα που λέγεται πελεζίκι[bilezik  στα τούρκικα σημαίνει βραχιόνιο].  

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια το μαζίφ μάρμαρο και το μεταλλικό τσέρκι που συγκρατούσε το πηγάδι από μια ρωγμή υπήρχαν στην περιοχή. Σήμερα στην θέση του έχει κατασκευαστεί μία κυκλική τσιμεντένια κατασκευή ακριβώς πάνω απο το πέτρινο πηγάδι. 

Το πηγάδι ίσως ιπποτικής περιόδου, είναι φτιαγμένο από ντόπιες πέτρες  που μεταφέρθηκαν από τα ορεινά στην εύφορη κοιλάδα.Πότιζε τους άφθονους αμπελώνες της περιοχής που πρέπει να υπήρχαν τουλάχιστον από την ελληνιστική περίοδο του νησιού. Την ευρύτερη περιοχή οι Κώοι μουσουλμάνοι την ονομάζουν Αμπέλα. Λίγα μέτρα πιο ανατολικά περνάει τo ρέμα Dermen Dere ή καλύτερα Ζείουλα ή Θείουλα με τα θειούχα και ευλογημένα νερά του το οποίο κατεβαίνει από το Κοκκινόνερο.

Κάποτε επι οθωμανοκρατίας ίσως από έναν σεισμό, γιατί όχι του 1863 από το Ρήγμα της Χάλκης, δημιουργήθηκε η ρωγμή. Τότε τοποθετήθηκε το τσέρκι για να προστατευτεί το ιστορικό πηγάδι.Οι παλιοί μου είπαν ότι ένας μαύρος το είδε και τόσο το θαύμασε που από τότε ρηγματώθηκε, από το κακό του μάτι.

Η τοποθεσία είχε καταγραφεί ως Bilesici από τους Ιταλούς, βρίσκεται κοντά στο γεμάτο θρύλους και πλούσιο σε ιστορίες Εξωκλήσι της Παναγίας Ελεημονήτριας. 

Σήμερα το πηγάδι στέκει στη μέση ενός δρόμου της εξοχής ως κόμβος, όμως έχουν χαθεί το μαρμάρινο στόμιο όσο και το τσέρκι.Μη εχοντας περισσότερα στοιχεία στην διάθεση μου, φαντάζομαι ότι ένα ακόμη πολιτιστικό παράπτωμα διαπράχτηκε στην σύγχρονη ιστορία του νησιού. Ενα ακόμη μνημείο που άντεξε σε βάρβαρους κατακτητές ή φυσικές καταστροφές «αποκαταστάθηκε» από τις ευφυείς αλλά τυφλές δυνάμεις ανάπτυξης του τόπου.

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Παιδί της Ρέας 

2. Καθηγητής ΑΠΘ, Αχιλλέας Κουτσουράδης

Εξοχή της Κω, 1886-1889.Πηγή The J. Paul Getty Museum.

Το πηγάδι Πελεζίκι από το οποίο πήρε το όνομα του ολόκληρη η περιοχή 

                                               Στο εσωτερικό του το παλιο πηγάδι .