Ένα από τα μεγαλύτερα βαπτιστήρια της Αν.Μεσογείου;

Το βαπτιστήριο του Αγ.Ιωάννη ίσως είναι το μεγα­λύτερο γνωστό σωζόμενο στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο Αγ.Ιωάννης 7 Βήματα της Κω δεν είναι μόνο ένα νεκροταφείο, αλλά ένα παγκόσμιο μνημείο που από καιρό πονοκεφαλιάζει τους επιστήμονες.

Στα Δωδεκάνησα, το μόνο βαπτιστήριο παρόμοιων διαστάσεων που έχει αποκαλυφθεί είναι αυτό της μεγάλης βασιλικής το οποίο βρέθηκε στη Ρόδο.

Αυτό που βλέπουμε σημερα δεν αποτελεί παρά το φωτιστήριο του αρχικού βαπτιστηρίου που μετατράπηκε κάποια στιγμή σε ναό γύρω στον 12ο αιώνα μ.Χ.Τότε πρέπει να έλαβε το σημερινό του όνομα σύμφωνα με τις υπάρχουσες τοιχογραφίες. Μετά τον σεισμό του 1863, το 1867 μετατρέπεται σε κοιμητήριο.

Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά συγκροτήματα του νησιού. Ερευνήθηκε από  τους Ιταλούς αρχαιολόγους από το 1928 υπό τη καθοδήγηση του L.Laurenzi.

Είναι βαπτιστήριο διαστάσεων 11,6Χ11,6μ., πιθανώς χτισμένο τέλη του 5ου ή αρχές του 6ου αιώνα, ενώ το κτίριο ανεγέρθηκε σε ερείπια προηγούμενων κατασκευών από την αυτοκρατορική περίοδο [2ου-5ου αιώνα μ.Χ], τα οποία εντοπίστηκαν περίπου 2,60μ. κάτω από το επίπεδο του δαπέδου έξω από το βαπτιστήριο.

Αν οι ανασκαφές πήγαιναν βαθύτερα ίσως αποκαλύπτονταν τα ερείπια του αρχαίου ναού του Πυθίου Απόλλωνα.

Το βαπτιστήριο συναντάται στην πιο πλούσια υδρογεωλογική λεκάνη της Κω και μία από τις σημαντικότερες του Αιγαίου, στον Αμπάβρη όπου υπήρχε το αρχαίο Θέατρο, το Ωδείο και άλλες ιστορικές , θρησκευτικές και αθλητικές εγκαταστάσεις. 

Το συγκρότημα περιελάμβανε 2 παλαιοβασιλικές, κτίστηκε μετά το 469 μ.Χ. και καταστράφηκε από τον Υπερμέγιστο του 554 μ.Χ. Το ψηφιδωτό του νάρθηκα της μίας εκ των δύο βασιλικών, είχε μεταφερθεί στη Ρόδο για να κοσμήσει το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, κατά την περίοδο της Ιταλοκρατίας.

Περί τον 11ο αιώνα, η χτιστή κολυμβήθρα του βαπτιστηρίου, πιθανότατα από τερακότα, καλύφθηκε από τετράγωνες μαρμάρινες πέτρες, οι οποίες κατέστρεψαν οριστικά την αρχική εγκατάσταση ή ό,τι είχε απομείνει από αυτήν.

Οι μεγαλύτερες διαστάσεις σε σύγκριση με τα άλλα κτίρια που έχουν την ίδια λειτουργία που εντοπίστηκαν στην Κω ίσως οφείλονται στην αρχαιότητα του μνημείου και στην γεωμορφολογία της περιοχής.

Ωστόσο, δεν είναι το μοναδικό βαπτιστήριο της Κω. Είναι ένα από τα 9 που προσδιορίστηκαν σήμερα, σε σύγκριση με συνολικά 24 βασιλικές που βρέθηκαν στο νησί: ένας πολύ μεγάλος αριθμός, λαμβάνοντας υπόψη την πυκνότητα των βαπτιστηρίων στην υπόλοιπη Ελλάδα και τα μεγάλα νησιά της ανατολικής Μεσογείου.

Ο συνολικός αριθμός των παλαιοχριστιανικών βαπτιστηρίων που βρέθηκαν στην Ελλάδα είναι 69. Από αυτά, 52 βρίσκονται στην ηπειρωτική Ελλάδα, τα γειτονικά νησιά και την Κρήτη.

Στα Δωδεκάνησα έχουν εντοπιστεί 17, εκ των οποίων 7 στη Ρόδο, 9 στην Κω. Στο νησί της Κύπρου, ως μέτρο σύγκρισης, έχουν μετρηθεί 7 βαπτιστήρια. Ο σημερινός πληθυσμός του νησιού είναι 33.388 κάτοικοι (2011), με πυκνότητα 113 κατοίκους ανά χλμ.

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Η υπόθεση του σχεδίου της πρώτης φάσης του μνημείου (βαπτιστήριο) 

 όπως σχεδιάστηκε από τους Ιταλούς L. Orlandi και P. Baronio.

2.Αρχαιολογική Υπηρεσία Κω

3.Δημοσιεύσεις G.Balducci, L.Morricone,L.Laurenzi

4.Ιστορία των σεισμών της Κω, 2018-2023

5.Κώια-Ιακ.Ζαρράφτης

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Η πρώτη φάση του βαπτιστηρίου  όπως σχεδιάστηκε από τους Ιταλούς L. Orlandi και P. Baronio.

Η εκκλησία του Αγ.Ιωάννη μετά τον σεισμό του 1933[κάτω,από Morricone] και πριν από την σεισμική δόνηση του 2017.

Φωτογραφίες από την εκκλησία του Αγ.Ιωάννη.

Κοίτα γύρω σου, μπορεί να φαίνεται ότι η γη είναι τελείως ακίνητη αλλά το εξωτερικό κέλυφος ή η επιφάνειά της κινείται στην πραγματικότητα κάθε στιγμή.Φαίνεται ασάλευτη κάτω από τα πόδια σου, όμως η Γη είναι μια δυναμική δομή. Διαφορετικά μέρη κινούνται με διαφορετικούς τρόπους,σε διαφορετικές χρονικές κλίμακες όπως ακριβώς συμβαίνει σε ένα από τα μεγαλύτερα βαπτιστήρια της Μεσογείου,στον κοιμητηριακό ναό του Αγ. Ιωάννη 7 Βήματα της Κω.