Η ημέρα που έπεσε η Σπάρτη...
Στις 6 Ιουλίου το 371 π.Χ., το αδύνατο συνέβη σε μια μικρή πεδιάδα στην κεντρική Ελλάδα.6.000 Θηβαίοι αντιμετώπισαν 10.000 Σπαρτιάτες. Σε λίγες ώρες, τρεις αιώνες στρατιωτικού θρύλου θα τελείωναν.
Αυτή είναι η ιστορία της ημέρας που έπεσε η Σπάρτη...
Για αιώνες, η Σπάρτη κυριαρχούσε στην αρχαία Ελλάδα. Η κοινωνία των επαγγελματιών πολεμιστών και ο τρομερός στρατός των οπλιτών τους είχαν καταστήσει σχεδόν αήττητους από την εποχή των Περσικών Πολέμων. Έλεγχαν μεγάλο μέρος της Ελλάδας μέσω κυβερνήσεων-μαριονετών και στρατιωτικών φρουρών.
Ωστόσο, ο Ιερός Λόχος των Θηβών δημιουργήθηκε ως μια επίλεκτη δύναμη για να αμφισβητήσει τη σπαρτιατική εξουσία.
Το 371 π.Χ., οι ελληνικές πόλεις-κράτη συναντήθηκαν στη Σπάρτη για να διαπραγματευτούν μια γενική συνθήκη ειρήνης. Όλα τα μέρη συμφώνησαν αρχικά να σεβαστούν την αυτονομία του άλλου, αλλά τα πράγματα γρήγορα ξετυλίχτηκαν με άλλο τρόπο.
Η διπλωματική κρίση ξέσπασε όταν ο Επαμεινώνδας των Θηβών απαίτησε να υπογράψουν ως οι Βοιωτοί και όχι ως οι Θηβαίοι. Δεν επρόκειτο μόνο για ονόματα, αλλά για το ότι η Θήβα διεκδίκησε την ηγεσία όλων των βοιωτικών πόλεων, όπως ακριβώς η Σπάρτη έλεγχε την Πελοποννησιακή Συμμαχία.
Ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Αγησίλαος Β΄ θεώρησε αυτό άμεση απειλή για την σπαρτιατική ηγεμονία και διέγραψε τη Θήβα από τη συνθήκη ειρήνης. Η Σπάρτη δεν μπορούσε να επιτρέψει σε μια άλλη πόλη-κράτος να δημιουργήσει ένα αντίπαλο μπλοκ ισχύος, γι' αυτό επέλεξε τον πόλεμο.
Ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Κλεόμβροτος Α΄ ήταν ήδη τοποθετημένος κοντά με 10.000 στρατεύματα. Έλαβε άμεσες διαταγές εισβολής, αλλά αντί να επιτεθεί μέσα από βαριά οχυρωμένα ορεινά περάσματα όπου τον περίμεναν οι Θηβαίοι, βάδισε γύρω από τον Κορινθιακό Κόλπο για να εισέλθει στη Βοιωτία από μια ανυπεράσπιστη κατεύθυνση.
Η Μάχη των Λεύκτρων διεξήχθη σαν σήμερα το 371 π.Χ. Ο Επαμεινώνδας οδήγησε μόλις 6.000 Θηβαίους εναντίον των 10.000 Σπαρτιατών του Κλεόμβροτου.
Οι Θηβαίοι, οι οποίοι ήταν αριθμητικά λιγότεροι, κατάφεραν το ακατόρθωτο... έβαλαν τέλος σε τρεις αιώνες σπαρτιατικής στρατιωτικής κυριαρχίας σε ένα μόνο απόγευμα που συγκλόνισε ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο.
Ο Επαμεινώνδας παραβίασε κάθε κανόνα του ελληνικού πολέμου με τις επαναστατικές του τακτικές. Αντί για την παραδοσιακή ομοιόμορφη γραμμή μάχης, συγκέντρωσε τα καλύτερα στρατεύματά του σε βάθος 50 τάξεων στην αριστερή πτέρυγα, ενώ σκόπιμα αποδυνάμωνε το κέντρο και τη δεξιά πτέρυγα. Ουσιαστικά συγκέντρωσε συντριπτική δύναμη σε ένα μόνο αποφασιστικό σημείο της γραμμής του.
Η μάχη ξεκίνησε με μια κρίσιμη σύγκρουση ιππικού που πήγε άσχημα για τη Σπάρτη. Οι Θηβαίοι ιππείς κατατρόπωσαν τους Σπαρτιάτες ομολόγους τους, οι οποίοι τράπηκαν σε φυγή μέσω των δικών τους γραμμών πεζικού, γεγονός που διέκοψε τον σχηματισμό της σπαρτιατικής φάλαγγας ακριβώς τη στιγμή που ξεκίνησε η κύρια μάχη.
Ο βασιλιάς Κλεόμβροτος Α΄ πέθανε πολεμώντας στην πρώτη γραμμή με τον επίλεκτο σωματοφύλακά του. Ο θάνατός του, μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της βασιλικής φρουράς των 300 ανδρών, τον κατέστησε τον πρώτο Σπαρτιάτη βασιλιά που σκοτώθηκε σε μάχη από τον Λεωνίδα στις Θερμοπύλες. Ακολούθησε πανικός και κατάρρευση στις τάξεις των Σπαρτιατών.
Σχεδόν 400 από τους 700 πολίτες-στρατιώτες της Σπάρτης ήταν νεκροί, αριθμός που αντιστοιχούσε σε πάνω από το μισό ολόκληρης της τάξης των πολεμιστών τους. Ήταν ένα μη αναστρέψιμο πλήγμα για το στρατιωτικό τους σύστημα.
Το αίτημα της Σπάρτης για εκεχειρία για την ανάκτηση των νεκρών της ήταν επίσης πρωτοφανές και ταπεινωτικό. Για πρώτη φορά στη ζωή, οι κάποτε αήττητοι Σπαρτιάτες έπρεπε να παραδεχτούν επίσημα την ήττα τους σε ένα πεδίο μάχης, σοκάροντας τους Έλληνες που θεωρούσαν κάτι τέτοιο αδύνατο.
Ο Επαμεινώνδας διέλυσε συστηματικά τη σπαρτιατική αυτοκρατορία μέσα από τέσσερις λαμπρές εκστρατείες. Μεταξύ 369 και 362 π.Χ., ηγήθηκε επανειλημμένων εισβολών στην Πελοπόννησο. Όχι μόνο κέρδισε μάχες, αλλά εγκαθίδρυσε επίσης δημοκρατικές κυβερνήσεις και απελευθέρωσε ανθρώπους σε όλη την πρώην αυτοκρατορία της Σπάρτης.
Η απελευθέρωση της Μεσσηνίας το 369 π.Χ. κατέστρεψε τα οικονομικά θεμέλια της Σπάρτης. Μετά από 230 χρόνια δουλείας, 200.000 Μεσσήνιοι είλωτες απέκτησαν ελευθερία και τη δική τους οχυρωμένη πόλη. Αυτό στέρησε από τη Σπάρτη την αγροτική εργασία που συντηρούσε την πολεμική κοινωνία της για αιώνες.
Η ηγεμονία των Θηβαίων ήταν ένα νέο μοντέλο ελληνικής ηγεσίας. Σε αντίθεση με την κυριαρχία της Σπάρτης με σιδερένια γροθιά, η Θήβα δημιούργησε συμμάχους και υποστήριξε δημοκρατικά κινήματα... αν και αυτή η προσέγγιση αποδείχθηκε βραχύβια.
Οι νέες τακτικές που χρησιμοποιήθηκαν στα Λεύκτρα επηρέασαν τη στρατιωτική σκέψη για πάνω από 2.000 χρόνια. Ο Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας έγινε μάρτυρας αυτών των τακτικών ως έφηβος όμηρος στη Θήβα και αργότερα τις προσάρμοσε για τις δικές του κατακτήσεις. Ηγέτες από τον Αλέξανδρο μέχρι τον Μέγα Φρειδερίκο και τον Ναπολέοντα μελέτησαν επίσης τις αρχές του Επαμεινώνδα για τη συγκέντρωση δύναμης.
Το κενό εξουσίας που ακολούθησε τα Λεύκτρα άφησε όλες τις μεγάλες ελληνικές δυνάμεις αποδυναμωμένες, γεγονός που δημιούργησε την τέλεια ευκαιρία για τον Φίλιππο και τον Αλέξανδρο της Μακεδονίας να κατακτήσουν ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο και να τερματίσουν για πάντα το κλασικό σύστημα των πόλεων-κρατών.
Η Μάχη των Λεύκτρων ήταν μια από τις πλέον περισπούδαστες μάχες της αρχαιότητας, από πλευράς στρατιωτικής τακτικής. Ακόμη και ο μεγιστάνας Ελον Μασκ ακολούθησε την τακτική του Επαμεινώνδα για την πιο πικρή ήττα των Λακεδαιμονίων για να στείλει μήνυμα στον Ντόναλντ Τραμπ ...24 αιώνες μετά.
Today in History
https://x.com/HistoryNutOTD/status/1941997236961067114