Ημέρα των Ψυχών
«Σάββατο των Ψυχών» ή «Ψυχοσάββατο» σήμερα, σύμφωνα με τα χριστιανικά έθιμα είναι αφιερωμένο στις ψυχές που έχουν εγκαταλείψει τα επίγεια.
Λέγεται και του Ρουσαλιού, καθώς έλκει την καταγωγή του από τη ρωμαϊκή γιορτή των Ρουσαλίων ή Ροζαλίων.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Θεόδωρος ο Τήρων, στρατιώτης επί Διοκλητιανού στο τάγμα των Τηρώνων [νεοσύλλεκτων], κατά τη διάρκεια λιμού στην περιοχή των Ευχαΐτων της Γαλατίας, έθρεψε τον πληθυσμό μιας πόλης με κόλλυβα.
Τα μνημόσυνα είναι πανάρχαιο έθιμο.
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως με δεήσεις και προσφορές ήταν δυνατόν να πετύχουν τη συγγνώμη των Θεών για τα αμαρτήματα των νεκρών [Ομήρου, Ιλιάδα].
Τελούσαν μνημόσυνο την 3η, την 9η και την 30ή από της ημέρας θανάτου, καλούμενο το τελευταίο «τριακάς» όπου γινόταν και νεκρόδειπνο, καθώς και κατ’έτος κατά την επέτειο των γενεθλίων του αποθανόντος.
Το πρώτο μνημόσυνο γινόταν υπέρ του νεκρού προς τιμή όμως του Απόλλωνα, το δε της 30ης προς τιμή του Ερμή[Άργος].
Επίσης τελούσαν μνημόσυνα τα οποία έλεγαν «Νεκύσια» με προσφορές κρασιού, λαδιού, αρωμάτων και με θυσία κόκορα ή κότας.
Γεωδίφης