Γεωγραφικό ταξίδι στη Νίσυρο του χθες!

Μανδράκι Νισύρου,δεκαετία ΄30.

Παραδοσιακή ενδυμασία Νισυριάς, σε γραμματόσημο του 1972.

Νίσυρος, γύρω στο 1905. Μανδράκι ή Εμπορειός;

«Μέσα από τη ρωγμή της πόρτας του κουρείου», Νίσυρος 1994.Φωτογραφία του Γάλλου φωτογράφου Le Diascorn, François .«Υπάρχει ένας άλλος κόσμος αλλά είναι εδώ σε αυτόν», Paul Eluard.

 

Εμπορειός Νισύρου, 12 Σεπτεμρίου 1983, του Helbig Konrad.

Ταχυδρομική κάρτα από την Νίσυρο της ιταλικής περιόδου.

Νίσυρος με το δελφίνι σε γραμματόσημο ,2008.

Μεταξύ Κω-Νισύρου,δεκαετία ΄90. Φωτογραφία του Le Diascorn, François.

« Άραγε θε να αξιωθώ να ζήσω,άραγε θε να ζήσω, αγαπημένη Νίσυρο,να σε ξαναντικρίσω;» Αθηνά Ταρσούλη, 1949. Παγκόσμια ημέρα ποίησης, 21 Μαρτίου 2023.

Πάλοι Νισύρου με το μύλο στις αρχές της ιταλοκρατίας, σε καρτ ποστάλ.

O διοικητής της ιταλοκρατούμενης Δωδεκανήσου Mario Lago με Ιταλούς αξιωματούχους και ντόπιους παράγοντες στη Νίσυρο, δεκαετία του ΄20.

Κι έβλεπες δύο ουρανούς, τον γλαυκό πάνω και κυανό τον άλλο στα αλώνια του κάτω Αιγαίου. Από την Οψιδιανούσα,η Στρογγυλή και στο βάθος ο μεγάλος βράχος της Πορφυρίδας, όλα τους παιδιά της φωτιάς.Το ημερολόγιο έλεγε Οκτώβριος 2021.Με τον Σωτήρη, Σάκη και τον Γιάννη.

Αγροτική Νίσυρος σε καρτ ποστάλ, αρχές ιταλοκρατίας.

Απύρι και ξεφυσίστρες από τον κρατήρα του Άκωλου, το ηφαίστειο χωρίς κώλο, πυθμένα όπως το έλεγαν παλιά οι Νισύριοι.Το απύρι[θείο] δηλαδή χωρίς πυρ, χρησιμοποιήθηκε για υποκαπνισμό στην προκλασική Ελλάδα. Γνωστό τουλάχιστον από την εποχή της ομηρικής Οδύσσειας και την εποχή του Ιπποκράτη. Έχει χρησιμοποιηθεί από την ιατρική έως τη μεταλλουργία του σιδήρου και των άλλων μετάλλων της Νισύρου. Οι ξεφυσίστρες ήταν οι κρατηροειδείς τρύπες.

Οι Τάφιοι, ήταν διαβόητοι πειρατές .Είχαν την βάση τους στο Ιόνιο Πέλαγος, σύμφωνα με την Οδύσσεια του Ομήρου. Μιλούσαν ελληνικά, ήταν φημισμένοι κωπηλάτες, όπως οι Φαίακες και έκαναν θαλάσσιο εμπόριο με άλλες πόλεις, λιμάνια. Εζησαν στη Νίσυρο περίπου τον 13ο αιώνα π.Χ, στο Μανδράκι, ίσως έφτιαξαν βωμό αφιερωμένο στον Ποσειδώνα.Φωτογραφία Helbig Konrad, δεκαετία΄80 το Παλιόκαστρο, το Γυαλί, η Στρογγυλή και στο βάθος η γη του τιτάνα Κοίου.

«Ο αγιασμός του σπόρου» στα Νικιά.Νίσυρος,δεκαετία 50; από το αρχείο του Ν.Νικητιάδη.

«Να συννέφιασε ξάφνου απ΄ τα ύψη η κορφή της Νισύρου πιο πολύ, σα με νέφτι που κλει μυστικά στην καρδιά του τη μαύρη άγια θύελλα, και πιότερο ακόμα, στις βουβές αποπίσω αστραπές την κραυγή του Θεού μου» Άγγελος Σικελιανός [1884-1951], Λυρικός Βίος.

«...διορίτου καταλλήλου διὰ μυλόπετρας. Εἰς τὴν ἰδιότητα δὲ ταύτὴν ἀναφέρεται καὶ τὸ Πελασγικὸν ὄνομα τῆς νήσου Νίσυρος, ταυτόσημὸν πρὸς τὸ Πορφυρίτις καὶ ἑρμηνευόμενον ἀπὸ σουμ. na esi διορίτης λίθος μυλόπετρας, na esi ur Νίσυρος.Λέγεται μάλιστα, ὅτι ἡ Νίσυρος ἦτο ἀπόθραυσμα τῆς Κῶ, ὑπῆρχε δὲ καὶ μῦθος, ὅτι ὁ Ποσειδῶν ᾿Εννοσίγαιος (ὁ σείων τὴν γῆν).Ἡ νῆσος ἔχει ἡφαιστειογενῆ σύστασιν, ὡς μαρτυροῦσιν αἱ ἔτι καὶ νῦν σωζόμεναι θειώδεις θέρμαι».Πελασγικά, Ιάκ.Θωμόπουλος,1912.

Η Νίσυρος όπως την είχαν αποτυπώσει οι Ιταλοί[δεκαετία του 20-30] στο έμβλημα της Κω, στην οποία ανήκε διοικητικά το νησί. Περιέχει το όνομα NISIRO στα λατινικά, το δελφίνι και την ουρά του που τελειώνει σε τρίαινα του Ποσειδώνα, όλα αυτά πάνω σε θαλάσσιο κύμα. Μία ιδέα παρμένη απο την μυθολογία του νησιού και από ένα αρχαίο ψηφιδωτό που βρέθηκε στην Casa Romana της Κω.

«Η Νίσηρος έχει περίπου 13.000 κατοίκων και οικίας 840.Πέριξ κείνται αι μικρώταται νήσοι Πυργούσα, Εσδριρέγγιλος, Ενδολογούσα και Γιαλί, ων αι γαίαι παρεχωρήθησαν δωρεάν υπό του Κράτους εις την κοινότητα Νισήρου»,Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους, το 1884.Στο τέλος του 19ου αιώνα το νησί αριθμεί περίπου 5.000 κατοίκους.Φωτογραφία Helbig Konrad, δεκαετία΄80.

Μανδράκι Νισύρου,1923;

Το όνομα Νίσυρος,που ακολουθεί το επίσης προομηρικό Πορφυρίς, πιθανότατα προέρχεται από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις «νέω» δηλαδή κολυμπώ και «σύρω», συσχετίζοντας το με τον γνωστό γεωμύθο της δημιουργίας του νησιού από τον Ποσειδώνα,κατά τη σύγκρουσή του με τον γίγαντα Πολυβώτη σύμφωνα με το λεξικό της Σούδας,που γράφτηκε τον 10ο αιώνα.Στην φωτογραφία,τμήμα από την βόρεια ακτή του νησιού κατά την ιταλική περίοδο.

«Αγιασμός του Σπόρου» στην Πόρτα, τελετουργία στην κεντρική πλατεία των Νικιών Νισύρου, με καφίζια, πινάκια,σπόρους που θα άγιαζε ο παπάς και την εικόνα του Αγ.Τρύφωνα προστάτη της γεωργίας από τρωκτικά, κάμπιες και άλλα ζωύφια. Γνωστό άγιο ακόμη για τις θαυματουργικές του ικανότητες σε αρρώστους και δαιμονισμένους.Οι αμπελουργοί απέφευγαν το κλάδεμα ανήμερα της γιορτής του, την 1η Φεβρουαρίου, γιατί, λένε ότι κάποιος που έπιασε κλαδευτήρι έκοψε τη μύτη του. Φωτογραφία-από Ν.Νικητιάδη, δεκαετία΄40.

Κυρίαρχες κοινότητες την 3η χιλιετία π.Χ στο Νότιο Αιγαίο θεωρούνται η Κρήτη και η Ρόδος.Πρόκειται για σημαντικές δυνάμεις που θα επηρεάσουν και θα βάλουν τα θεμέλια του σημερινού πολιτισμού. Παρόλο που είναι αδύνατο να καθοριστεί με ακρίβεια ο χρόνος, η σειρά και το φύλλο αποίκησης, οι πρώτοι κάτοικοι της Νισύρου ήσαν Πελασγοί,Κάρες, Κρήτες, Φοίνικες, Δωριείς,Κώοι και Ρόδιοι. Αυτή την περίοδο, μία έντονη σεισμική δραστηριότητα πλήττει τον αιγαιακό χώρο και των κοινοτήτων του, που έχουν αρχίσει να γίνονται μόνιμες.Ο Ποσειδώνας εισέρχεται στην λατρεία, στις παραδόσεις των αιγαιοπελαγιτών και καθιερώνεται ως ο απόλυτος θρησκευτικός, πολιτικοκοινωνικός πυλώνας της Νισύρου.

Μερικές φορές, χρειάζεται απλώς να αλλάξεις υψόμετρο,τότε θα δεις καλύτερα τα πράγματα. Το Γυαλί, η Νίσυρος απ΄την Καρδάμαινα και ο θρυλικός δίαυλος της Χελώνης. Εδώ ο Γεωσείστης άρπαξε το κομμάτι της Κω και το ρίξε στον τρομαγμένο γίγαντα, πριν από 160 χιλιάδες και βάλε χρόνια.

Φωτογραφία Ιταλών γεωγράφων από το Μανδράκι της δεκαετίας του ΄30.Στην ακτή του «ιερού» ποταμού οι αρχαίοι Νισύριοι φόρτωσαν τα άρματα, τις πανοπλίες τους τον 12ο αιώνα π.Χ και τίμησαν τους θεούς, πριν μπαρκάρουν για την Τροία σε ένα μακρινό και πολύ δύσκολο ταξίδι.

Η πύλη του Άκωλου και κρυπτή του γίγαντα Πολυβώτη σε φωτογραφία του Helbig, Konrad -δεκαετία ΄80.

Η κρυπτή του γίγαντα Πολυβώτη, δεκαετία ΄30.

Άγιος Νικόλαος, στην Τάβλα του Γιαλού, Μανδράκι Νισύρου. Παλαιότερα ο Αγ.Φωκάς ήταν ο προστάτης των θαλασσινών γι΄ αυτό οι ναοί του ήταν πάντα κοντά στη θάλασσα, από τον 2ο αιώνα μ.Χ. Στην καρδιά των χριστιανών ο Αγ.Νικόλαος μπήκε τον 4ο αιώνα και  αυτή η σχέση διατηρείται μέχρι τις μέρες μας.

Παλιόκαστρο Νισύρου ,τουλάχιστον από τον 4ο αιώνα π.Χ. Φωτογραφία του H.Konrad, δεκαετία΄80.

Νικιά Νισύρου, δεκαετία ΄30.

Μανδράκι Νισύρου, δεκαετία ΄30. Εδώ βρισκόταν το αρχαίο λιμάνι του νησιού. Το αρχαίο τείχος έφτανε κοντά στο Μαντράκι, με γέφυρα περνούσε το χείμαρρο Λαγκάδι και κατέληγε στο ανατολικό στόμιο του λιμανιού[Από τον Ποταμό μέχρι του Αγίου Σάββα]. Γιατί όχι, από αυτό το μέρος επιβιβάστηκαν οι Νισύριοι πολεμιστές τον 12ο αιώνα π. Χ  για το ταξίδι τους προς την Τροία.

Νισυριά με τοπική ενδυμασία το 1913, φωτογραφία του G.Gerola.

Νίσυρος, δεκαετία ΄30. «Νησὶ δὲν εἶναι ὁλοῦθε του, περίγιαλα ἂν κοιτάξεις δὲ θά 'βρεις κόρφο γιὰ νὰ μπεῖς, λιμάνι γιὰ ν ̓ ἀράξεις, γιατὶ δὲν τό  ̓χει ἡ θάλασσα γεννήσει ἀπ ̓ τὸ ἀφρό της.Στὰ γιγαντοπαλαίματα κάποιος θεὸς μιὰ μέρα ἀπ ̓ τὰ βουνὰ τό  ̓χει τῆς Κῶ τινάξει στὸ ἀγέρα, καὶ πλακωμένος κάτω του στενάζει ὁ Πολυβώτης» Αθηνά Ταρσούλη, 1949.

Το λιμάνι της Νισύρου κατά την ιταλική περίοδο, σε μετασεισμική φωτογραφία. Δυτικά του, υπήρχε το αρχαίο λιμάνι του Μανδρακίου, το οποίο οριστικά εγκαταλείφθηκε μετά από το διπλό, καθοριστικό σεισμικό χτύπημα του 469 και 554 μ.Χ.

Φωτογραφία από την μεγάλη στο Palm Beach της Νέας Υόρκης υπέρ των απόρων οικογενειών των επιστράτων, χοροεσπερίδα του Γνωμαγόρα των Νισυρίων -Μάιος 1916.

Φιλόπτωχος Νισύρου, έκδοση ομολογιακού δανείου το 1930 σε λιρέττες Ιταλίας,  για την αποπεράτωση του Δημαρχιακού Μεγάρου του Μανδρακίου.

Την δεκαετία του ΄30 οι πλαγιές γύρω από το ηφαίστειο του Πολυβώτη της Νισύρου, σύμφωνα με τους Ιταλούς γεωγράφους.

«Δ[ωσιθέου] καὶ τᾶς γυναικὸς αὐτοῦ Ἀ[π]ολλωνίας». Μία αρχαία επιγραφή, με αφορμή την ημέρα της γυναίκας, από την Νίσυρο.

Σε φωτογραφία του Γερμανού Helbig, Konrad το Μανδράκι της Νισύρου το 1970.

Κήποι στο Μανδράκι της Νισύρου, δεκαετία ΄20;

Νίσυρος, Μανδράκι, βασιλική πρωτοβυζαντινής περιόδου[δεύτερο μισό 6ου αιώνα] στο νεκροταφείο, κάτω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Καταστράφηκε από τον Υπερμέγιστο του Κεραμεικού το 554μ.Χ. Φωτογραφία-UNIBO

Νίσυρος το 1912, σε φωτογραφία του G.Gerola.Η φωτογραφία είναι "τραβηγμένη" από το Μολύβι και δείχνει την πίσω πλευρά της Παναγίας Σπηλιανής στο κάστρου των ιπποτών.[Kostas Theodorou]

Από την Νίσυρο της δεκαετίας του ΄30!

Νισυριές με αρχαία νησιωτική στολή , Μάιος 1916

Φωτογραφία από την Νίσυρο της δεκαετίας του 30; [ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΤΣΟΣ] Πρόκειται μάλλον για το παλιό μονοπάτι που οδηγούσε από το Μανδράκι μέσω Ευαγγελίστριας στο "Λακκί"

Ορεινό τοπίο με ένα χωριό στο παρασκήνιο στην Νίσυρο του 30!  Νικειά [Δημήτριος Μιχ. Καραγιώργης]. Από το νεκροταφείο, μάρτυρας τα "ρουτσουνα αριστερα"[ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΤΣΟΣ]

«Nisiro. La caldera del vulcano Polyvatis» -Η καλντέρα του ηφαιστείου Πολυβώτη στην Νίσυρο του 30. [ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΤΣΟΣ: η φωτογραφία είναι από την περιοχή "Ραμό".Απέναντι ο Εμπορειός και αριστερά τα "Παρλέτια"].

Κολαζ φωτογραφιών με ιστορία τουλάχιστον 84 χρόνων στην Νίσυρο-«Η φωτογραφία με τις ταβλες...τι να πω...τα βασταδια ολο σπασμαδες, οι ελιες γεματες καρπο που δεν θα μαζευτει...ηρθα να βοηθησω φιλο να μαζεψει τις δικες του πριν κλεισουν τα λιοτριδια», Βαγγέλης Νισσύριος

Nisiro, Terrazzamenti!, δεκαετία ΄30

Το Γυαλί από την Νίσυρο την δεκαετία του 30;

Το εκκλησάκι Αη Ζαχαριάς την δεκαετία του ΄30[Kostas Theodorou]

Γυναίκα με γαϊδουράκι κατά μήκος ενός μονοπατιού της δεκαετίας του ΄30. Στη Ρόδο ή την Νίσυρο;[Kostas Theodorou] Το τοπίο και το είδος των πετρωμάτων "δείχνουν" Νίσυρο. Μπορεί να είναι και το μονοπάτι στο Κάτερος.

Νίσυρος, εκκλησία του χωριού της Παναγίας της Φανερωμένης.Tέλη 11ου - αρχές 12ου αιώνα, έχει αποκατασταθεί πρόσφατα.Πηγή-UNIBO

Το γεωγραφικό ταξίδι στην Νίσυρο του προηγούμενου αιώνα συνεχίζεται. Nisiro,Case in pietra tra le montagne-Πέτρινα σπίτια στα βουνά της Νισύρου, δεκαετία ΄30. [ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΤΣΟΣ,Διώροφο σπηλάδι-αποστροφή. Υπάρχουν τέτοια 4 η 5 στη Νίσυρο.Αυτό μπορεί να είναι στο Μανδράκι αλλά τόσα χρόνια θα έχει γκρεμιστεί.]

Αρχαϊκός αμφορέας από τη Νίσυρο.Συναντάται σήμεραστο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σμύρνης, Τουρκία, αρ. 1086.Πηγή-arachne

Σε πανοραμική φωτογραφία του 1912 το Μανδράκι της Νισύρου

Μανδράκι Νισύρου, γύρω στο 1912; Φωτογραφία του G.Gerola

Φωτογραφία από το βορειοδυτικό τμήμα της Νισύρου; της δεκαετίας του ΄30.Υπάρχει ακόμα και κρατιέται καλά αυτό το σπηλάδι.Βρίσκεται πάνω στο παλιό μονοπάτι για το "Σταυρό" και είναι μέσα σε χτήμα ιδιοκτησίας Κ.Καρακωνσταντίνου[ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΤΣΟΣ].

Λεπτομέρεια από το ενετικό κάστρο στο Μανδράκι του 1912, σε φωτογραφία του G.Gerola,1912.Οι ογκόλιθοι απαρτίζουν τον οχειρωματικό περίβολο στο Μανδράκι. Ολες οι ηφαιστειακές πέτρες της Νισύρου έχουν ηλικία μεταξύ 160000- 15.000 χρόνων και προέρχονται από ένα νεαρό σε ηλικία ηφαίστειο.Το αρχαίο όνομα του νησιού σύμφωνα με τον Πλίνιο είναι Πορφύρα είτε λόγω της συλλογής,κατεργασίας πορφύρας για την παραγωγή κόκκινης βαφής ή από τον πορφυρίτη ηφαιστειακό λίθο που αφθονεί στο νησί και φαίνεται σε αυτή την φωτογραφία. Η φωτογραφία είναι βγαλμένη στό Ενετικό φρούριο της Ι.Μονής Σπηλιανής με το όνομα "Μπαρουτθοχανάς" που υπάρχει και σήμερα. Ο Μοναχός φαίνεται να υπηρετούσε το Μοναστήρι.Οι μεγάλες ορθογωνισμένες πέτρες είναι ίδιες με αυτές του Πελασγικού τείχους.[ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΤΣΟΣ]

Φωτογραφία από την επίσκεψη του Mario Lago στην Νίσυρο, δεκαετία ΄20;Ο Δημοτικός Ξενώνας είναι λίγο πιό πέρα από τον κόσμο.Ο δρόμος που περνούν είναι ό παραλιακός που υπήρχε μέχρι τα ιαματικά λουτρά.Ακριβώς πάνω από αυτόν διανοίχτηκε αυτός που έχουμε σήμερα πρός τα χωριά.[ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΤΣΟΣ]

Νίσυρος, Μανδράκι, νεκροταφείο μεταβυζαντινής περιόδου του 19ου αιώνα μ.Χ.Φωτογραφία-UNIBO

Νίσυρος, εγκαταλελειμμένο χωριό της Φανερωμένης, Μέση Βυζαντινή περίοδος, τέλη 11ου - αρχές 12ου αιώνα; Πηγή-UNIBO.Tα ερείπια που φαίνονται είναι παλιά εκκλησία.Το κτίσμα είναι παλιό "σπηλάδι",εκεί τριγύρω υπάρχουν πολλά κτίσματα.Βρίσκονται μέσα στο χτήμα ιδιοκτησίας Σπύρου Σφήκα.Λίγο πιό πάνω από το χτήμα αυτο βρίσκεται η Εκκλησία της Φανερωμένης.Η ερειπωμένη εκκλησία έχει πολλά μάρμαρα.Η εκκλησία της Φανερωμένης είναι η παλαιότερη που υπάρχει στή Νίσυρο και έχει ανεγερθεί περί τον 13ο αιώνα.Η ερειπωμένη που φαίνεται θα πρέπει να είναι της ίδιας εποχής.[ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΤΣΟΣ]

Νίσυρος, Μανδράκι, βασιλική στο νεκροταφείο, κάτω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου.Πρώιμη Βυζαντινή περίοδος. Καταστράφηκε από τον Υπερμέγιστο του Κεραμεικού το 554μ.Χ.Φωτογραφία από το Πανεπιστήμιο της Μπολόνιας

Σε πανοραμική επιχρωματισμένη φωτογραφία οι Πάλοι Νισύρου, δεκαετία 19..;[ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΤΣΟΣ].Στό Γυαλί δέν έχει μπεί ακόμα η γέφυρα φόρτωσης.Μπήκε το 1955,η εκκλησία των Αγίων Αποστόλων δεν έχει κτιστεί ακόμα.Κτίστηκε το 1995.Ο δρόμος πρός Μανδράκι έχει κατασκευαστεί,άρα η ημερομηνία της φωτογραφίας πρέπει να είναι δεκαετία του '40

Καρτ ποστάλ από το Μανδράκι της Νίσυρου, πριν ακόμη ολοκληρωθεί το λιμάνι, 1912;[ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΤΣΟΣ].Το πλοίο που φαίνεται πιθανόν μπορεί να είναι το Ιταλικό FUME που βυθίστηκε από το υποβρύχιο ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ κοντά στη Σύμη.Στο παλιό λιμάνι η άφιξη πλοίου ήταν γιορτή.Οι επιβάτες εφτανα στο λιμάνι από το πλοίο με βάρκα που την λέγαμε "παπορόβαρκα"....

Σε έγχρωμο χάρτη του 1683 η Νίσυρος και η Τήλος που αναφέρεται ως Piscopia[Επισκοπή], του Γάλλου χαρτογράφου και μηχανικού Alain Manesson Mallet

Εμπορειός Νισύρου σε προσεισμική φωτογραφία, από φίλο της σελίδας!

«Nisiro.Costruzioni in pietra appartenenti probabilmente ad un villaggio» δηλαδή οι πέτρινες κατασκευές ανήκουν πιθανώς σε ένα χωριό της Νισύρου, δεκαετία ΄30.Το κάστρο της Παντονίκης στον Εμπορειό με το μοναστήρι του Ταξιάρχη[ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΤΣΟΣ,Kostas Theodorou]

Σπίτια στους Πάλους Νισύρου που φαίνονται από την κορυφή του βουνού. Διακρίνεται το Γυαλί, η Στρογγυλή και στο βάθος Καρδάμενα της Κω. Από την ιταλική γεωγραφική υπηρεσία, δεκαετία ΄30. [Kostas Theodorou] Διακρίνω ανεμόμυλο στο ακρωτήρι; Σήμερα δεν υπάρχει κάτι τέτοιο.  [ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΤΣΟΣ] Υπήρχε ένας μύλος [αυτός που φαίνεται] και σήμερα φαίνονται τα θεμέλια του οταν πάς επί τόπου.Ανήκει στον κ.Μιλτιάδη Σαρρή που μένει στίς ΗΠΑ.Δίπλα του υπάρχει ένα τριγωνομετρικό σημέιο της ΓΥΣ,Γεωγραφική Υπηρασία Στρατού.Δεν έχει ανοίξει ακόμα ο κεντρικός δρόμος που υπάρχει σήμερα.Στούς Πάλους πήγαιναν από μονοπάτι που άρχιζε από τα Λουτρά. Στά Νικειά είναι 2 μύλοι. Στό Μαντράκι υπάρχουν [και είναι ορατοί ] 4.Στό Μαντράκι οι 4 μύλοι είναι: 1.- Ο μύλος του Παρθένη,αυτός που φαίνεται στο λόφο πάνω από τον Αγιο Νεκτάριο.2.- Ο μύλος του "Βζέ" αυτός στην παραλία που έγινε σπίτι, 3.-Ο μύλος του Οικονομίδη δίπλα στο μίνι μάρκετ του Γιάννη και ο μύλος πάνω από το εργαστήριο της σουμάδας του κουνιάδου μου Γιώργου Σακκαλή [στέκεται ο μισός].

Σοκάκι στο Μανδράκι της Νισύρου, δεκαετία 30!

Δρομάκι με λιθόστρωτο στο Λαγκάδι στη Νίσυρο της δεκαετίας του 30. Σύμφωνα με τον ΝΙΚΟΛΑΟ ΠΑΠΑΤΣΟ.Πρόκειται για την χθεσινή φωτογραφία αλλά από την πάνω μεριά.Δεξιά τα σπίτια της Μ.Βεζυρόγλου-Ζαράκη,δίπλα του π.Δημάρχου Π.Χριστοφόρου στο φανάρι που φαίνεται το δρομάκι πρός το Κάστρο και το Μολύβι και δίπλα του Τρ.Μπίλλη.

Από την Νίσυρο της δεκαετίας του ΄90

Νίσυρος, Πάλοι, λείψανα φάρου ή ανεμόμυλου, μεταβυζαντινή περίοδος; Φωτογραφία από το Πανεπιστήμιο της Μπολόνιας. Σύμφωνα με τον ΝΙΚΟΛΑΟ ΠΑΠΑΤΣΟ, υπάρχει μέχρι σήμερα.Είναι δίπλα στο φάρο της "Εβριάς" στο δρόμο πρός τίς "Λυές"Ανήκει στην κ.Ειρήνη Τσοπανάκη-Χαλκιά.Ηταν ανεμόμυλος. Το πιό πιθανό είναι να κατερρευσε μετα τη μεγάλη φουρτούνα [προβέζα]του '43 παράλληλα με την καταστροφή των Ιαματικών Λουτρών του Παντελίδη.

Το ταξίδι μας στη Νίσυρο συνεχίζεται.Ανθρωποι στο δρόμο κάθονται μπροστά από τα σπίτια τους στη Νίσυρο[Nisiro. Gente per strada seduta davanti le proprie case]σύμφωνα με φωτογραφία της ιταλικής γεωγραφικης υπηρεσίας ,του 1935-1936. Εχω την διαίσθηση ότι η υπέροχη φωτογραφία είναι προσεισμική. Σύμφωνα με τον ΝΙΚΟΛΑΟ ΠΑΠΑΤΣΟ ο δρόμος είναι στην περιοχή "Λαγκάδι" Μανδρακίου.Τα σπίτια στο βάθος δεξιά είναι του μακαρίτη π.Δημάρχου Πασχάλη Χριστοφόρου,δίπλα το δρομάκι για το "Μολύβι" και παραδίπλα του Τριαντάφυλλου Μπίλλη με το ελαιοτριβείο...

Nisiro. Tipologia di abitazione sull' isola- σύμφωνα με τους Ιταλούς γεωγράφους δηλαδή τυπολογία κατοικίας της Νισύρου,δεκαετία 30.Σύμφωνα με τον Kostas Theodorou το σπίτι της φωτογραφίας σήμερα βρίσκεται στα Νικειά ανάμεσα Πύργο και νεκροταφείο. 

Νίσυρος,δεκαετία του 30.Ιταλοί στρατιωτικοί ανάμεσα σε αρχαιολογικά ερείπια. Φωτογραφία, από την Ιταλική Γεωγραφική Υπηρεσία.

«Η ζωή φαίνεται να είναι πολύ πιο περίπλοκη από τον αβιοτικό κόσμο.Οι μορφές ζωής εξαρτώνται από εξαιρετικά ακριβείς ρυθμίσεις δισεκατομμυρίων μορίων».Η Νίσυρος του Helbig, Konrad σε φωτογραφία του 1961-fotothek

Νίσυρος, δεκαετία του ΄30

Μανδράκι Νισύρου, 5/5/1989;Kostas Theodorou-Ήταν μάλλον η συλλογή του Συλλόγου Αρχαιοφίλων Νισύρου, που βρισκόταν πίσω από το δημαρχείο μέχρι την ίδρυση της μουσειακής αποθήκης και αργότερα, του Αρχαιολογικού Μουσείου Νισύρου. Μερικά από τα εκθέματα τα αναγνωρίζω και εκτίθενται στο Μουσείο Νισύρου.

Σοκάκι της Νισύρου, φωτογραφία χρωματισμένη της δεκαετίας του ΄30. Από την ιταλική γεωγραφική υπηρεσία.

Μανδράκι Νισύρου, δεκαετία 30;

Παναγιά Σπηλιανή της Νισύρου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.

Η γαλανόλευκη σημαία στο Δημαρχείο της Νισύρου.

Η Νίσυρος[Μανδράκι,Νικιά, Παλιόκαστρο], 1537. Από το Ισολάριο του Ιταλού χαρτογράφου Benedetto Bordone.H Chirana είναι η Πυργούσα.

 

«Διαδρομές στην ιστορία»

Το νησί οφείλει την ύπαρξη του σε προιστορικές εκρήξεις του ηφαιστείου. Πρώτοι κάτοικοι ήταν οι Κάρες. Η Νίσυρος έγινε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας το 479 π.Χ. και στην συνέχεια ακολούθησε την τύχη των υπολοίπων Δωδεκανήσων.Το 1315 έφτασαν οι Ιππότες του τάγματος του Αγίου Ιωάννη, έχτισαν το ενετικό κάστρο δίπλα στο οποίο φτιάχτηκε το μοναστήρι της Παναγίας Σπηλιανής. Οι Οθωμανοί την κατέλαβαν  το 1522 και παρέμειναν μέχρι το 1912, οπότε το νησί πέρασε στην Ιταλική κατοχή. Η ένωση με την Μητέρα Ελλάδα έγινε το 1948 .

Γεωδίφης,

Νοέμβριος 2020