Κάστρο της Σύμης, μέσα από τους σεισμούς του
Το Κάστρο συναντάται μέσα στον οικισμό Χωριό όπου υπάρχουν κατάλοιπα αρχαίου ναού της Αθηνάς. Είναι φτιαγμένο ως επι το πλείστον από συμιακό ασβεστόλιθο.
Είναι σε ύψος 126μ. σύμφωνα με το Google Earth, στη θέση αρχαίας ακρόπολης.
Σύμφωνα με τον Ιταλό ιστορικό και περιηγητή G.Gerola:«Το κάστρο των Ιπποτών καταλαμβάνει την κορυφή του λόφου στον οποίο βρίσκεται η σύγχρονη πόλη, αλλά δεν έχει ιδιαίτερη στρατηγική σημασία.Τα τείχη του παραμένουν σχεδόν μόνο στα ανατολικά και εν μέρει αποτελούνται από ερείπια αρχαίων ελληνικών και μεσαιωνικών δομών.Η πόρτα του πρέπει να αντιστοιχεί στην παλιά. Όχι πολύ μακριά από αυτή, στο πλάι, προς τα νότια, ένα μάρμαρο είναι τοιχογραφημένο, με το οικόσημο του μέγα μάγιστρου d΄ Amboise, φέρει την ημερομηνία 1507...».
Για τους Έλληνες αρχαιολόγους η οχύρωση έχει έκταση 1.250μ2 και περίμετρο τειχών 140μ. Περιέχει εκτός από την ελληνιστική, την ιπποτική και μία ακόμη βυζαντινή επισκευαστική φάση.
Πρέπει να έπαθε ζημιές το 222 π.Χ από τον σεισμό με τουλάχιστον 7.2 βαθμούς από το Ρήγμα της Νότιας Ρόδου από τον οποίο κατέρρευσε ο περίφημος Κολοσσός. Ισως τότε καταστράφηκε και ο αρχαίος ναός της Αθηνάς.
Το 365 μ.Χ εκδηλώνεται ο μεγαλύτερος σεισμός 8.3-8.5 της Μεσογείου νοτιοδυτικά της Κρήτης που όμως στην Κω και την Κάλυμνο προκάλεσε μικρές ζημιές.
Την πρώιμη βυζαντινή περίοδο δεν είναι γνωστό σε τι κατάσταση ήταν. Πιθανόν τότε φτιάχνεται η πρώτη Παναγιά του Κάστρου που δεν είναι απίθανο να έπαθε ζημιές το 554μ.Χ από το Ρήγμα της Κω.
Μετά την κατάληψη της Ρόδου [1306-1309] η Σύμη περιήλθε στους Ιππότες. Το 1407 παρατηρούνται επισκευές που έγιναν από τον de Naillac [1396-1421] και ίσως οφείλονται σε ζημιές από τον σεισμό της 8ης Ιουλίου 1303, με 8 βαθμούς, τον δεύτερο μεγαλύτερο σεισμό της Μεσογείου από το Ρήγμα της Μεγίστης.
Ο Φλωρεντίνος περιηγητής Cristoforo Buondelmonti αναφέρει το κάστρο λίγο πριν το 1420.
Μεταξύ 1454-1461 επισκευάζεται εκ νέου για άγνωστο λόγο, ενώ το 1457 οι Οθωμανοί λεηλατούν την Σύμη. Το 1522 το νησί παραδόθηκε στους Οθωμανούς.
Τον 19ο αιώνα η Σύμη δέχεται ένα τριπλό σεισμικό [1863,1869,1874] χτύπημα. Το 1869 έγινε ο μεγαλύτερος σεισμός στην ιστορία της ο οποίος προφανώς προκάλεσε αξιόλογες ζημιές.
Την ιταλική περίοδο του νησιού δεν είναι γνωστό αν το κάστρο συντηρήθηκε από τους κατακτητές.
Κατά την διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου οι Γερμανοί όταν έφευγαν για την Ρόδο, στις 25 Σεπτεμβρίου του 1944 ανατίναξαν την εκκλησία της Μεγάλης Παναγιάς του Κάστρου, όπου φύλαγαν πολεμοφόδια.Με αποτέλεσμα τμήμα του τείχους να είναι πολύ μικρότερο του αρχικού.
Τέλος θα ήθελα να ευχαριστήσω τον ερευνητή Σαράντη Κρητικό για το υλικό και τις πληροφορίες του. Μπορείτε να διαβάσετε εδώ ένα ενδιαφέρον άρθρο [ΣΥΜΑΙΩΝ ΓΗ] σχετικά με το τι έγινε το 1460 όταν οι Οθωμανοί πολιόρκησαν το Κάστρο.
Γεωδίφης
