Πως αρχίζει ένας σεισμός;

Μια νέα μελέτη που βασίζεται στους σεισμούς στη Θάλασσα του Μαρμαρά, στην Τουρκία, έδειξε πώς ξεκίνησε ο  σεισμός 5,2 βαθμών λίγο εξω από την Κων/πολη, πως σταμάτησε, και προτείνει μια προετοιμασία δύο σταδίων που συνδυάζει  δυο  μοντέλα.

Ένας σεισμός συμβαίνει όταν οι 2 πλευρές ενός κλειδωμένου ρήγματος γλιστρούν ξαφνικά. Ωστόσο, οι ερευνητές προσπαθούν ακόμη να καταλάβουν τι κάνει το ρήγμα να αποφασίσει να γλιστρήσει σε μια συγκεκριμένη ώρα και ορισμένοι έχουν στραφεί στη μελέτη των προσεισμών δηλαδή σεισμών που μερικές φορές προηγούνται μεγαλύτερων.Η επιστημονική κοινότητα έχει λάβει επί του παρόντος 2 πιθανές εξηγήσεις. 

Το μοντέλο «καταρράκτη», υποδηλώνει ότι ένας προσεισμός δεν είναι φυσικά διαφορετικός από οποιονδήποτε άλλο σεισμό και δεν υπάρχει τίποτα που προκαλεί την ρήξη η μπορεί να ενισχύσει έναν επόμενο μεγαλύτερο σεισμό.Σε αυτό το μοντέλο, ένας σεισμός μπορεί να προκαλέσει έναν άλλο σεισμό κοντά, και «μια σειρά από μικρότερους σεισμούς που θα μπορούσαν να εξαφανιστούν ομαλά ή θα προκαλούσαν τυχαία έναν μεγάλο σεισμό». 

Το άλλο μοντέλο, που ονομάζεται μοντέλο «πυρήνωσης ή προετοιμασίας», υποδηλώνει ότι ο προσεισμός δεν είναι τυχαίος. Υποδηλώνει ότι κάποια διαδικασία συμβαίνει πριν από το σεισμό που μεταβάλλει την επαφή μεταξύ των 2 πλευρών του ρήγματος, προετοιμάζοντας το ρήγμα για ρήξη - αυτό που είναι γνωστό ως φάση πυρήνωσης ή προετοιμασίας. Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο, αργή ολίσθηση ή ασεισμική ολίσθηση μπορεί να προκαλέσουν σεισμούς. Σε αυτήν την περίπτωση, οι προσεισμοί θα ήταν υποπροϊόντα αυτής της φάσης προετοιμασίας και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως προειδοποιητικά σημάδια για τους επόμενους μεγαλύτερους σεισμούς. 

Οι παρατηρήσεις δεν έχουν ακόμη διευθετήσει τη συζήτηση. Οι παρατηρήσεις υποδηλώνουν μια φάση προετοιμασίας πριν από πολλούς μεγάλους σεισμούς, αλλά, σημειώνουν οι ερευνητές«παρατηρούμε μερικές φορές προσεισμούς για μερικές ημέρες πριν από το κύριο, μερικές φορές για λίγα μόνο λεπτά και μερικές φορές τίποτα».

Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως ο σεισμός του Izmit το 1999, χρησιμοποιήθηκαν τόσο το μοντέλο καταρράκτης όσο και μια αργή ολίσθηση για να εξηγήσουν την ίδια προσεισμική ακολουθία. Αυτό φαίνεται να ισχύει για τους σεισμούς του Μαρμαρά του 2019, λίγο εξω από τη Κων/πολη το 2019 με τον σεισμό 5,2 βαθμών. 

Πηγή-  Neves, M., 2020, Earthquakes in Turkey support two disparate models of earthquake initiation,

Γεωδίφης