Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ;
Με αφορμή την σημερινή παγκόσμια ημέρα μείωσης των φυσικών καταστροφών.
Φαίνεται περίεργο ότι δύο κλάδοι που βρίσκονται συχνά να κονταροχτυπιούνται μεταξύ τους- θρησκεία και επιστήμη - πάντοτε καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα. Όμως όταν πρόκειται για φυσικές καταστροφές, τότε τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά.
Από τη θρησκευτική σκοπιά αυτό μπορεί να ακούγεται αυτονόητο, αλλά και οι θρησκευτικοί ηγέτες εδώ και χρόνια ισχυρίζονται ότι οι αμαρτίες της ανθρωπότητας είναι ο βασικός λόγος πίσω από σχεδόν κάθε αρνητικό γεγονός που συμβαίνει πάνω στη Γη, όπως οι σεισμοί, οι εκρήξεις ηφαιστείων, και τυφώνες.
Είναι μια ιδέα ίσως τόσο παλιά όσο και η ίδια η θρησκεία. Όμως, παρά την αρχαιότητα της, η ιδέα ότι οι φυσικές καταστροφές οφείλονται στην τιμωρία του Θεού είναι ζωντανή και καλά κρατεί, ειδικά στις ΗΠΑ. Γενικά, αυτό το ζήτημα αντιμετωπίζεται με ελάχιστη ή με περισσή πνευματική ειλικρίνεια – αφού δεν είναι μόνο θεολογικό θέμα.
Ως ένα ακραίο παράδειγμα, ο Pat Robertson θέτει με μια απίστευτα επιθετική απεικόνιση τον θρησκευτικό εξτρεμισμό του προηγούμενου Ιανουάριου, κατηγορώντας τους Αϊτινούς για «ότι έκαναν συμφωνία με το διάβολο», και αυτός ήταν ο βασικός λόγος που έγινε ο σεισμός.
Ομοίως, το 2005,τα νέα του CBS παρουσίασαν ένα άρθρο με τίτλο "Μήπως ο Θεός τρελάθηκε μαζί μας;" Επικαλούμενο τον τυφώνα Κατρίνα, το τσουνάμι του Ινδικού Ωκεανού, καθώς και τις πλημμύρες στις βορειοανατολικές ΗΠΑ (τι;;) .Αυτή η προσέγγιση της τιμωρίας του Θεού δεν είναι κάτι καινούργιο στις ΗΠΑ αλλά τονίζεται κάθε φορά σε δεκάδες φυσικές καταστροφές που έχουν συμβεί σε όλο τον κόσμο από το 1900.
Υπάρχουν σίγουρα άλλες, πιο μετριοπαθείς θρησκευτικές απόψεις, οι περισσότερες εκ των οποίων έχουν παρουσιασθεί κυρίως από χριστιανούς , από τον 18ο αιώνα. Την εποχή του Διαφωτισμού, πολλοί ελεύθερα σκεπτόμενοι χριστιανοί στην Ευρώπη, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο σεισμός του 1755 και το τσουνάμι που ισοπέδωσε ένα μεγάλο μέρος της Λισσαβώνας δεν ήταν το αποτέλεσμα των αμαρτιών τους. Ήταν μια κρίσιμη στιγμή για τη θρησκευτική σκέψη.
Πιο πρόσφατα, αυτή η μορφή της θρησκευτικής αντίληψης έχει οδηγήσει στη συγκρότηση μια ομάδας που εργάζεται με μια διαφορετική προσέγγιση και η οποία προτείνει: ότι, ο κόσμος διέπεται από φυσικούς νόμους και είναι ο καλύτερος κόσμος που θα μπορούσε να είχε δημιουργηθεί. Ένας κόσμος δίχως πόνο θα ήταν ένας κόσμος που θα εργαζόταν σύμφωνα με ειδικούς νόμους παρά τους γενικούς νόμους της φυσικής. Το καλό μπορεί να βγει από το κακό και τη δυστυχία. Η δυστυχία και η ταλαιπωρία είναι αναγκαία για κάτι καλύτερο. Δίχως τους σεισμούς, δεν θα υπήρχαν βουνά, δεν θα υπήρχαν ηφαιστειακές εκρήξεις ούτε η ατμόσφαιρα του πλανήτη μας. Ο κόσμος μας διευκολύνεται από αυτά αφού μέσα από αυτά περνά και η ανθρώπινη πνευματική και ηθική ανάπτυξη.
Περιέργως, η επιστημονική αξιολόγηση των κινδύνων και η πρόβλεψη αυτών των φαινομένων έχουν καταλήξει σε ένα συμπέρασμα ότι είναι περίπου ένα μίγμα αυτών των δύο τρόπων σκέψης (πλην το όλο θέμα του Θεού). Βασικά η ιδέα είναι η εξής: σεισμός, ηφαίστεια, και όλα τα άλλα συμβαίνουν ως ακραίες εκφράσεις των φυσικών διεργασιών Γης. Αλλά οι καταστροφές προκαλούνται όταν οι άνθρωποι έχουν με κάποιο τρόπο αποτύχει να προετοιμαστούν για αυτά τα αναπόφευκτα γεγονότα.
Μια καλή περιπτωσιολογική μελέτη συγκρίνει τον σεισμό μεγέθους 8,8 R στη Χιλή, με το σεισμό μεγέθους 7,0R στην Αϊτή. Εξαιτίας της φτώχειας της Αϊτής, των πολιτικών αντιπαραθέσεων καθώς και η έλλειψη αντισεισμικών κανονισμών, έφερε την χώρα σε αυτή την οδύνη. Με άλλα λόγια, τα ανθρώπινα λάθη ήταν υπεύθυνα για την καταστροφή με αυτό τον τρόπο. Η Χιλή από την άλλη πλευρά, ξόδεψε πολύ περισσότερο χρόνο και χρήμα για να προετοιμαστεί για έναν επερχόμενο σεισμό. Η Χιλή υπέστη ένα σεισμό που ήταν 500 φορές πιο ισχυρός από εκείνο της Αϊτής αλλά με λιγότερες καταστροφές ενώ θρηνεί λιγότερα θύματα.
Ποιο είναι το αποτέλεσμα όλων αυτών; Χωρίς να το γνωρίζουν, η επιστήμη και η θρησκεία έχουν έρθει σε μεγάλο βαθμό τόσο κοντά ώστε να βλέπουν τις φυσικές καταστροφές με παρόμοιο φως. Όπως έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, αυτή η ιδεολογική στροφή απελευθερώνει οργανώσεις θρησκευόμενων και μηχανισμούς και τους φέρνει πιο κοντά στην βοήθεια των θυμάτων των φυσικών καταστροφών χωρίς πια να εκφράζουν αρνητική γνώμη σχετικά με το αν η αμαρτωλή φύση των φαινομένων φταίει για τα προβλήματά τους (αυτό βέβαια δεν ισχύει παντού αφού στην Αϊτή μια ομάδα ιεραποστόλων βαπτιστών προσπάθησαν να φέρουν 33 παιδιά από τη χώρα υποστηρίζοντας ότι ήταν «ορφανά»).
Με λίγα λόγια, τόσο η επιστήμη όσο και η θρησκεία μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους απο τις επερχόμενες φυσικές καταστροφές, να επικεντρωθούν σε μελλοντικές προσπάθειες και στην προσπάθεια συνεργασίας όπου αυτό είναι δυνατόν, και να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο, όπου αυτός συμβαίνει. Οι δύο κλάδοι θα μπορούσαν ακόμη να είναι σε θέση να συγκροτούν ομάδες ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι εκκλησίες, τα θρησκευτικά σχολεία, και άλλα ιδρύματα θεολογικά να είναι σε θέση να προστατεύουν τον κόσμο από τα ακραία φυσικά φαινόμενα.Τα εν λόγω κτίρια, που χτίστηκαν στο όνομα του Θεού θα μπορούσαν να σώσουν ζωές σε ένα πολύ δυσάρεστο γεγονός.[Πηγή- Michael Reilly]
Γεωδίφης