Τελικά που βρίσκεται το «Κερί»;
Ο λόφος «Κερί» βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού. Οι Κεφαλιανοί έδωσαν σε αυτό το ύψωμα την διακριτική ονομασία εξαιτίας της προεξέχουσας κορυφής , η οποία σαν κερί ξεπετάγεται μέσα από το εντυπωσιακό ηφαιστειακό τοπίο της περιοχής.
Αν κάποιος προσπαθήσει να το επισκεφθεί θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια ζοφερή κατάσταση. Σχεδόν όλοι οι χάρτες (τοπογραφικός, τουριστικοί, γεωλογικός κά) το έχουν σε λαθεμένη τοποθεσία με αποτέλεσμα να μην θυμίζει σε τίποτα «το κωνοειδές υψούμενο κηρίο» που περιέγραψε στα Κώια του, ο Ιάκωβος Ζαρράφτης. Η αναφορά του Ζαρράφτη «παρά την άκραν Κρίκελον, το ταπεινό Καλόν Όρος, ου μακρά από το Κερί» είναι ξεκάθαρη. Ωστόσο, οι σημερινοί χάρτες εξακολουθούν να έχουν το Κερί σε λάθος θέση με αποτέλεσμα να έχει χάσει το κωνοειδές σχήμα του. Τι πράγματι έχει συμβεί;
Τη σημαντικότερη χαρτογραφική δραστηριότητα στην Ελλάδα την έχει η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού (ΓΥΣ). Η αποτύπωση του τοπογραφικού χάρτη του δυτικού τμήματος της Κω έγινε την δεκαετία του 1970.Οι χαρτογράφοι του ΓΥΣ ,για κάποιο λόγο δεν απέδωσαν ορθά το τοπωνύμιο της συγκεκριμένης περιοχής. Ο τοπογραφικός χάρτης του ΓΥΣ αποτελεί το υπόβαθρο , από αυτόν αντλούνται οι αρχικές πληροφορίες και δεδομένα για τις μετέπειτα αποτυπώσεις . Πάνω σε αυτόν «κτίζονται» οι θεματικοί χάρτες(γεωλογικός, τουριστικοί κά) κάθε περιοχής .Κατά την προσωπική μου άποψη ,μια λανθασμένη αρχική ερμηνεία του ΓΥΣ δημιούργησε το πρόβλημα και έκανε το Κερί πιο ταπεινό και το Καλό Όρος πιο κωνοειδές.
Γεωμορφολογικά είναι και οι δύο λόφοι αφού έχουν ύψος μικρότερο των 300 μέτρων. Ωστόσο, έχουν διαφορετικές γεωλογικές ιστορίες να μας αφηγηθούν. Το Καλό Όρος έχει ύψος περίπου 197 μέτρα ,όμως είναι παλιότερο σε ηλικία από το Κερί .Το Καλό Όρος σε αντίθεση με τα γύρω υψώματα είναι το μοναδικό που δεν έχει δημιουργηθεί από ηφαιστειακή δράση. Αποτελείται από πετρώματα,ηλικίας τουλάχιστον 10,5 εκ.ετών που σχηματίστηκαν σε αρχαίες λίμνες που κάποτε υπήρχαν στην ευρύτερη περιοχή. Πρόκειται για μάργες και μαργαϊκούς ασβεστόλιθους που έχουν πληρωθεί από νεώτερο ηφαιστειακό υλικό.
Το Κερί με ύψος 247 μέτρα ,είναι ένας ηφαιστειακός δόμος που δημιουργήθηκε όταν το μάγμα βρήκε διέξοδο και ανέβηκε προς την επιφάνεια του νησιού. Το μάγμα αρχικά ήταν πλούσιο σε διαλυμένα αέρια, όμως ψύχτηκε σταδιακά. Μετά την στερεοποίηση του, την εξέλιξη του ανέλαβαν και άλλες γεωλογικές δυνάμεις με τη πάροδο του χρόνου όπως η αποσάθρωση, η μεταφορά και η διάβρωση. Το υψηλό κολλώδες της λάβας εμπόδισε να ρεύσει το ηφαιστειακό υλικό μακριά από την σχισμή τροφοδοσίας, δημιουργώντας έτσι τον δόμο από λάβα που στη συνέχεια ψύχτηκε αργά επί τόπου δημιουργώντας την προεξέχουσα κορυφή που αργότερα ονόμασαν οι ντόπιοι Κερί. Αποτελείται από ρυόλιθο- πυριγενές όξινο ηφαιστειακό πέτρωμα-ηλικίας τουλάχιστον 2,7 εκ. ετών. Είναι το αντίστοιχο έκχυτο του γρανίτη και έχει ίδια λιθολογική σύσταση με αυτόν. Ορυκτολογικά αποτελείται από φαινοκρύσταλλους χαλαζία, ορθόκλαστου και μαρμαρυγία μέσα σε άμορφη υαλώδη μάζα.
Οι χάρτες στην καθημερινότητα μας είναι πολύ χρήσιμοι επειδή με αυτούς επιτυγχάνεται ο προσανατολισμός, έτσι ώστε να μπορεί κάποιος να καθοδηγηθεί σε ένα ξένο για αυτόν μέρος, να εντοπίσει τη θέση του σε μια γεωγραφική περιοχή. Οι χάρτες του ΓΥΣ είναι οι πιο αξιόπιστοι που υπάρχουν στην αγορά ωστόσο πρέπει να αναθεωρούνται και να βελτιώνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ελπίζω, στην επόμενη έκδοση του να έχει διορθωθεί το συγκεκριμένο τοπωνύμιο όπως και κάποια άλλα που θα σας παρουσιάσω μελλοντικά.
Κλείνοντας ,θα ήθελα να επισημάνω ότι το γνωστικό αντικείμενο κατασκευής χαρτών με επιστημονικές μεθόδους και πρακτικές ονομάζεται χαρτογραφία, και η χαρτογράφηση είναι μια πολλή σοβαρή εργασία. Η οπτική παρουσίαση μιας περιοχής, απεικονίζει εκτός από την επιφάνεια της γης σε συντεταγμένες και κάποιο τοπωνύμιο που αντιστοιχεί σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή. Αν και τα ονόματα των τοποθεσιών σχεδόν πάντοτε τα δίνει ο λαός, τα τοπωνύμια δεν πρέπει να αλλάζουν αυθαίρετα. Πολλά τοπωνύμια συνδέονται με τις παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα, την γεωγραφία, την γεωλογία και κυρίως με την ιστορία του τόπου μας.
Γεωδίφης
1.Τοπογραφικός χάρτης Δυτικής Κω-ΓΥΣ
2.Κώια-Ιάκωβος Ζαρράφτης
3.Γεωλογικός χάρτης Κω-ΙΓΜΕ
