Ο σεισμός του 1926, που «κατέστρεψε» τον Αρχάγγελο της Ρόδου
Το ημερολόγιο έλεγε 26 Ιουνίου 1926.
Η ώρα ήταν περίπου 19.46[21.46] όταν ένας ισχυρότατος σεισμός μεγέθους 7.6 βαθμών[ κατά άλλους 8 βαθμών] χτυπά για άλλη μια φορά το νότιο Αιγαίο. Το επίκεντρο του ήταν μεταξύ Κω-Ρόδου και περίπου 60 χιλιόμετρα από την πόλη της Ρόδου.
Ο σεισμός έσεισε βίαια εκτός από το νοτιοανατολικό Αιγαίο την Παλαιστίνη την Κύπρο ,την Μικρά Ασία ,την Νότια Αλβανία ,την Αίγυπτο, την Νεκρή θάλασσα και γενικά έγινε αισθητός σχεδόν σε όλη την Μεσόγειο. Στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια υπήρξαν καταρρεύσεις και ζημιές σε κτίρια, ενώ αναφέρθηκαν και 8 θάνατοι.
Από τους μετασεισμούς, ο μεγαλύτερος έγινε την 5η Ιουλίου και έγινε αισθητός στην βόρεια Κρήτη.
Η σεισμική δόνηση κατέστρεψε πολλά σπίτια στην Κω, Κάρπαθο, Τήλο, Χάλκη ,Καστελόριζο και την Κρήτη. Η περιοχή που «ένιωσε» περισσότερο την επίσκεψη του Εγκέλαδου ήταν ο Αρχάγγελος, αφού περίπου 600 σπίτια σωριάστηκαν ενώ κατά μήκος της ανατολικής ακτής της Ρόδου περίπου 3000 σπίτια καταστράφηκαν.
Ο Αρχάγγελος Ρόδου είναι κτισμένος στα κεντρικά ανατολικά παράλια της νήσου, σε υψόμετρο 160 μέτρα, εσωτερικά του ομώνυμου όρμου. Βρίσκεται σε απόσταση 28χλμ. από την πόλη της Ρόδου και κτίστηκε τα μεσαιωνικά χρόνια σε μακρινή απόσταση από την παραλιακή θέση, για να προστατεύει τους κατοίκους από τις πειρατικές επιδρομές. Ευτυχώς κατά στην επίσκεψη του στο χωριό ο Εγκέλαδος προειδοποίησε τους κατοίκους με μικροσεισμούς που προηγήθηκαν την ίδια ημέρα από τον κύριο με αποτέλεσμα να αφήσουν έγκαιρα τα σπίτια τους. Από αυτό το συμβάν 4 Αρχαγγελίτες έχασαν την ζωή τους.
Ο σεισμός έγινε ιδιαίτερα αισθητός στην Κρήτη. Οι βόρειες ακτές σε ορισμένα σημεία ανυψώθηκαν κατά 20-30 εκατοστά και το αρχαιολογικό μουσείο του Ηρακλείου και τα εκθέματα του έπαθαν μεγάλη καταστροφή.
Ο σεισμός προκάλεσε σοβαρές ζημιές στην Κω όπως, στο Τοξωτό γεφύρι[υδραγωγείο] στο Πλατάνι, στο τζαμί της Λότζιας, σε μαυσωλείο του οθωμανικού νεκροταφείου της Λ.Φοινίκων και το Ιεροδικείο[Μουφτιά] της Πλατείας Πλατάνου και στο Υδραγωγείο της Βασ.Παύλου.
Ο μηχανισμός γένεσης του σεισμού ήταν ενδιάμεσου βάθους και δεν είχε να κάνει με τους επιφανειακούς που παρατηρούνται συχνά στην χώρα μας και γεννιούνται σε ρήγματα τα οποία φθάνουν μέχρι την επιφάνεια της Γης . Ο σεισμός είχε μεγάλο εστιακό βάθος –έφθανε περίπου τα 100 χιλιόμετρα-όμως οφείλεται στην ίδια αιτία, δηλαδή στην σύγκλιση της Αφρικανικής πλάκας και της μικροπλάκας του Αιγαίου.Το ρήγμα της Χάλκης που προκάλεσε τον σεισμό έχει δώσει και άλλους ισχυρούς σεισμούς όπως αυτόν των 7,7 βαθμών της 12ης Οκτωβρίου 1856 και τον σεισμό με μέγεθος 7,5 της 22 Απρίλη του 1863 που κατέστρεψε 12 χωριά στην Ρόδο -ισοπεδώθηκε το Μασάρι(περισσότεροι από 300 νεκροί).
Γεωδίφης
Πηγές
1.Οι σεισμοί της Ελλάδας-Β&Κ Παπαζάχου
2.Βικιπαίδεια
3.Ιστορία των Σεισμών της Κω, 2018-2023
