Ο Καλαβρός
Ο Καλαβρός σε χάρτη του 1896, της Βρετανικής Υδρογραφικής Υπηρεσίας .
Στέκει μόνο του απέναντι από κυκλώπεια τείχη και σπηλιά με προϊστορική κατοίκηση μεταξύ της βόρειας και της δυτικής οροσειράς της Καλύμνου για εκατομμύρια χρόνια.Σε ένα όρμο που γεννήθηκε αργότερα, όμως λίγα είναι γνωστά για αυτό το νησάκι.
Έχει περίμετρο 2,36 χλμ, εμβαδόν 0,27 τετρ.χλμ και μεγαλύτερο ύψος τα 94μ. από την στάθμη της θάλασσας σύμφωνα με το Google Earth.
Η ιστορία του νησιδίου ξεκινά μετά το Νέο Παλαιοζωικό, κατά τη διάρκεια τής Λιθανθρακοφόρου με τα πυκνά και βαλτώδη δάση, που προκάλεσαν μεγάλα κοιτάσματα τύρφης.Με το πέρασμα των αιώνων η τύρφη μετατράπηκε σε άνθρακα στη Δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Αποτέλεσε βράχο της τεράστιας ενιαίας γης της Αιγηίδας, ορθωνόταν εκεί πριν ακόμη η Κάλυμνος αποκτήσει τη σημερινή μορφή της.
Παιδί της θάλασσας κι αυτό, σήμερα νησίδιο που αποτελείται από απολιθωματοφόρους ασβεστόλιθους, φέρει από τα παλαιότερα πετρώματα της Καλύμνου, ηλικίας τουλάχιστον 300 εκ.ετών.
Πλησιάζοντας με βάρκα στο νησίδιο, θα διαπιστώσετε ότι εδώ και πολλά χρόνια δεν κατοικείται.Έρευνα αρχαιολογική δεν έχει γίνει.
«Εξακολουθοῦντες τὸν πλοῦν μας πρὸς βορρᾶν μετ᾿ ὀλίγα λεπτὰ εἰσερχόμεθα εἰς ἓν ἄλλο στενόν, τὸ ὁποῖον εἶναι μεταξὺ τῆς Κεφάλας καὶ τοῦ νησυδρίου Καλαβροῦ, ἐν τῷ ὁποίῳ κατὰ τὰ ἔτη τῆς σπορᾶς καλλιεργεῖται ἡ κριθή, κατὰ δὲ τὸν ἄλλον χρόνον μεταβιβάζουσιν ὀλίγα πρόβατα πρὸς βοσκήν· ἐπειδὴ ὅμως εἶναι ἄνυδρον, ἀναγκάζονται καθ' ἡμέραν ἀπὸ τὸν Ἐμπορειὸν νερό, όπως ποτίζωσιν αὐτά» αναφέρει ο καθηγητής Διονύσιος Ρεΐσης[1870-1953].
Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής είναι η ομώνυμη ξέρα του.
Η «Ξέρα του Καλαβρού» μια ρηχή όπως των Μπαχάμων ανθρακική τράπεζα, που συναντάται μεταξύ της ομώνυμης βραχονησίδας και του Ακρωτηρίου Καστέλλι.Βρίσκεται στο κέντρο ενός δημοφιλούς καταδυτικού πάρκου. Η ξέρα είναι ορατή από την επιφάνεια της θάλασσας όταν έχει καλό καιρό. Η κορυφή της βρίσκεται σε βάθος 8μ., φτάνει σε βάθη 80μ. Δεν είναι η μόνη στην περιοχή. Υπάρχουν ξέρες στο Καστέλλι, στη Τρυπητή και τις Καλαμιές. Οι ρηχές τράπεζες πετρωμάτων που αποτελούνται από θαλάσσια ανθρακικά πετρώματα παρουσιάζονται δεκάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια. Οι αποθέσεις αυτές έχουν περίπου 10μ. πάχος, ηλικία εκατοντάδων χιλιάδων χρόνων γεωλογικής ιστορίας και συγκεντρώνονται στις βόρειες ακτές του νησιού. Η ευρύτερη τοποθεσία παρουσιάζει κλίση προς δυτικά περίπου εδώ και χιλιάδες χρόνια. Αυτή η δραστηριότητα πιθανόν σχετίζεται με μια άγνωστη συστάδα ρηγμάτων και τη δράση τους.Το Ρήγμα Αργινώντα είναι ένα από αυτά, τρέχει σε κάποιο σημείο υποθαλάσσια. Η δραστηριότητα κατά μήκος ρηγμάτων συχνά δημιουργεί σεισμούς. Ωστόσο, τα ρήγματα της περιοχής δεν είναι τόσο δραστικά. Στην πραγματικότητα, η απολύτως γραμμική & επιμήκης βόρεια ακτή του νησιού μπορεί να αντιστοιχεί σε μία ζώνη διάρρηξης που έχει χιλιάδες χρόνια να ενεργοποιηθεί.
Σχετικά πρόσφατα η έκταση του εκμισθώθηκε ως βοσκότοπος στον Παντελή Πλάτση από τον Δήμο της Καλύμνου, όπου υπάγεται διοικητικά το νησί.
Το νησίδιο βρίσκεται δυτικά της Καλύμνου στον όρμο του Εμπορειού, νότια του ακρωτηρίου Κεφαλά.Είναι μία από από την συστάδα νησιών που ο Όμηρος μνημονεύει ως «Καλύδναι». Οι Ιταλοί το έλεγαν Calavro isolloto.Όμως το όνομα του θεωρείται αβέβαιης ετυμολογίας.
Για τον Μ.Σκανδαλίδη [276 στρ.] μπορεί να είναι ανθρωπωνύμιο επειδή στην Κάλυμνο συνηθίζεται το οικογενειακό όνομα Καλαβρός το οποίο μπορεί να προέρχεται από το βαφτιστικό παρωνύμιο Καλαβρός/Καλαβρέζος-αυτός που ήρθε ή κατάγεται από την Καλάβρια.
Στην μυθολογία μας «Κάλαβρος» είναι ένας από τους πολλούς γιους του Δία.
Καλαβρός κατά τον γραμματικο Ησύχιο τον Αλεξανδρινό είναι ο «βάρβαρος».
Δεν αποκλείεται να πρόκειται για σύνθετη λέξη, από την δωρική «κᾶ» [συγκεκομμένος, βραχύτερος τύπος της πρόθεσης κατά] και «λάβρος» [στον Όμηρο, λέγεται μόνο για τις φυσικές δυνάμεις και σημαίνει ορμητικός, λάβρα κύματα για τον Ηρόδοτο] μπορεί να παραπέμπει στην θέση του στον όρμο,ως καταμανιασμένο- πανταχόθεν βαλλόμενο τόπο.
Λίγα είναι γνωστά ακόμη και για την νεότερη ιστορία του.Όμως ερείπια παλαιοχριστιανικών οικισμών υπάρχουν στον Εμπορειό, στον Άγιο Νικόλαο στα Σκάλια.Γύρω από το νησίδιο κατά τον 7ο αιώνα οικοδομήθηκαν τα κάστρα της Γαλατιανής και του Καστελλιού.
Γεωδίφης
Πηγές
1.Google Books
2.Γεωλογικός χάρτης Καλύμνου
3.Περιγραφή της Νήσου Καλύμνου -Δ.Ν.Ρείσης
4.Νήσος Κάλυμνος-Κ.Φλεγέλ, 1896
5.Σεισμοί της Καλύμνου, 2020
6.Ονοματολογική ναυσιπλοΐα στο ελληνικό Αιγαίο-Μ.Σκανδαλίδης
