Το πρώιμο ωκεάνιο ανοξικό γεγονός και το μεγαλύτερο ωκεάνιο οροπέδιο της Γης

Η Γη την πρώιμη Κρητιδική (Άπτιο), 120 εκ.χρόνια πριν.

Τα γεωλογικά αρχεία δείχνουν ότι μεγάλα και ταχεία παγκόσμια γεγονότα του πλανήτη έχουν επανειλημμένα συμβεί κατά τη διάρκεια της ιστορίας της Γης. Η αυξανόμενη ανησυχία σχετικά με την σύγχρονη αλλαγή του κλίματος έχει εντείνει το ενδιαφέρον στην κατανόηση των αιτίων και των συνεπειών αυτών των αρχαίων και απότομων γεγονότων του πλανήτη. Το  πρώιμο ωκεάνιο ανοξικό γεγονός που συνέβη το Άπτιο (περίπου 120 εκ.χρόνια πριν) ,αντιπροσωπεύει ένα γεωλογικά σύντομο χρονικό διάστημα που χαρακτηρίζεται από ταχεία υπερθέρμανση του πλανήτη, δραματικές αλλαγές στην ωκεάνια κυκλοφορία, συμπεριλαμβάνει διαδεδομένη έλλειψη οξυγόνου και βαθιές αλλαγές στους θαλάσσιους ζώντες οργανισμούς.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, οι μαύροι σχιστόλιθοι αποτέθηκαν σε όλες τις κύριες λεκάνες του ωκεανού. Ήταν, επίσης, ένα συμβάν που συνδέεται με την κρίση ασβεστοποίησης των νανοκονιδών, τα πανταχού παρόντα πλαγκτικά πλάσματα κατά τη διάρκεια των αρχών της Κρητιδικής περιόδου. H σχεδόν εξαφάνισή τους είναι ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στο αρχείο του απολιθωμένου νανοπλαγκτόν -πολύ μικρό πλαγκτόν. Πρέπει να τονισθεί ότι δεν υπάρχει σαφής διαχωρισμός ανάμεσα σε φυτοπλαγκτόν και ζωοπλαγκτόν καθώς υπάρχουν οργανισμοί που άλλοτε τρέφονται ως φυτά και άλλοτε ως ζώα .Το φυτοπλαγκτόν αποτελεί τη βάση των θαλάσσιων τροφικών πλεγμάτων. Οι κυρίαρχοι φωτοσυνθέτοντες οργανισμοί είναι το νανοπλαγκτόν (Κοκκολιθοφόρα) και το πικοπλαγκτόν (Κυανοβακτήρια).

Το ασβεστολιθικό νανοπλαγκτόν  αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό συστατικό του ωκεάνιου φυτοπλαγκτόν. Ασβεστολιθικός σκελετός τους μπορεί να βρεθεί σε λεπτόκοκκα πελαγικά ιζήματα σε υψηλές συγκεντρώσεις και η βιορυκτοποίηση των κοκκόλιθων είναι μια παγκοσμίως σημαντική διαδικασία που  παρατηρείται στα πετρώματα. Η «νανοκονιδής παρακμή» όπως πλέον είναι γνωστή σχετίζεται με τις διαδικασίες σχηματισμού του Οροπέδιου Ontong Java (OJP).

Το Οροπέδιο Ontong Java είναι ένα τεράστιο ωκεάνιο οροπέδιο λάβας στον Ειρηνικό Ωκεανό βόρεια των Νήσων του Σολομώντα. Καλύπτει περίπου  μία έκταση 2 εκατομμυρίων τετρ.χλμ., σχεδόν όσο η περιοχή της Αλάσκας, και αποτελείται από μέχρι 30 km στρώματα βασαλτικής λάβας .Το οροπέδιο δημιουργήθηκε περίπου 125 έως 120.000.000 χρόνια πριν από πλημμύρες βασάλτη από την έκρηξη ενός μεγάλου μανδυακού διάπυρου. Αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες εκρήξεις λάβας στη γη κατά τη διάρκεια των τελευταίων 300 εκατομμυρίων ετών. Η έκρηξη παρήγαγε περίπου 100 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα βασάλτη (δηλαδή 100 εκατομμύρια φορές περισσότερο από ό, τι το μάγμα του ηφαιστείου της Αγίας Ελένης το 1980) και καλύπτει περίπου το 1% της επιφάνειας της γης, δημιουργώντας το μεγαλύτερο ωκεάνιο οροπέδιο. Τεκτονικές κινήσεις χώρισαν το αρχικό οροπέδιο στο σημερινό Οροπέδιο Java, το οροπέδιο Μανιχίκι ανατολικά της Σαμόα και το Οροπέδιο Hikurangi ανατολικά από το Βόρειο Νησί της Νέας Ζηλανδίας. Το μανδυακό σημείο που παρήγαγε το Οροπέδιο Ontong Java αποκαλείται hotspot Louisville.

Το CO2 που απελευθερώθηκε από τους βασάλτες πλημμύρας ήταν ο κύριος παίκτης στα καιρικά και κλιματικά φαινόμενα. Ωστόσο, τα αρχεία από τον Ειρηνικό και τον αρχαίο ωκεανό της Τηθύος αποδεικνύουν ότι κατά τη διάρκεια του πρώιμου ανοξικού γεγονότος παρατηρήθηκε μεγάλη στροφή στην παγκόσμια ωκεάνια σύνθεση σε όσμιο που συνέβη μετά την έναρξη της κρίσης των νανοκονιδών . Προηγούμενες μελέτες υποστηρίζουν ότι η κρίση προκλήθηκε από την οξίνιση των ωκεανών λόγω των τεράστιων ποσοτήτων CO2 και μεθανίου. Το Οροπέδιο Ontong Java είναι βυθισμένο στο θαλάσσιο πυθμένα, η δημιουργία του απελευθέρωσε CO2 με μία αργή, και πολύ σταδιακή διαδικασία, που είχε προκαλέσει την κρίση ασβεστοποίησης στα νανοκονιδή από την οξίνιση των ωκεανών.

Γεωδίφης

Πηγές

1.Jenkyns, HC ( 2010 )- Γεωχημεία του ωκεανού σε ανοξικά γεγονότα  

2.Naafs, BDA et al.-Προοδευτική και παρατεταμένη απελευθέρωση διοξειδίου του άνθρακα κατά τη διάρκεια του πρώιμου ανοξικού γεγονότος, Nature Geoscience.

3.volcanodiscovery.com

4.Βικιπαίδεια

Φωτογραφίες από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης των διαφόρων συνόλων νανοαπολιθωμάτων από την πρώιμη Κρητιδική σε κιμωλίες -ένα μαλακό, λευκό, πορώδες ανθρακικό ιζηματογενές πέτρωμα, μια μορφή ασβεστόλιθου που αποτελείται από το ορυκτό ασβεστίτης -από τη Βόρεια Θάλασσα (Mutterlose & Bottini, 2013).

Το Οροπέδιο Ontong Java το μεγαλύτερο ωκεάνιο οροπέδιο στον Ειρηνικό Ωκεανό.