Η στρατηγική για την εξόρυξη βαθέων υδάτων της Κίνας

Τα λεγόμενα πολυμεταλλικά οζίδια, όπως αυτά που φαίνονται σε αυτή τη φωτογραφία του 2016 από την Ιαπωνία, βρίσκονται στην καρδιά του αγώνα για την εξόρυξη πολύτιμων ορυκτών και μετάλλων από τον πυθμένα των ωκεανών.

Σε έναν κόσμο που διψά για κρίσιμους πόρους, η Κίνα μπορεί να μην είναι έτοιμη να ξεκινήσει εξόρυξη σε βαθιά νερά, αλλά φυτεύει τους σπόρους για τέτοιες επιχειρήσεις σε μια σχολαστικά σχεδιασμένη οικονομική και γεωπολιτική στρατηγική.

Οι ωκεανοί του κόσμου, τόσο τα διεθνή ύδατα όσο και αυτά που βρίσκονται υπό εθνική δικαιοδοσία, είναι πλούσιοι σε ορυκτά και μέταλλα, όπως το κοβάλτιο, το νικέλιο και ο χαλκός.

Αυτά είναι σημαντικά για την κατασκευή μπαταριών ηλεκτρικών αυτοκινήτων, για παράδειγμα, και άλλων τεχνολογιών, καθώς οι χώρες προσπαθούν να εγκαταλείψουν τα ορυκτά καύσιμα.

Η Κίνα «είναι μια χώρα που διψά για ενέργεια. Θα αναζητήσει πόρους παντού», συμπεριλαμβανομένης της βαθιάς θάλασσας, δήλωσε η Τζούλια Σουέ του Πανεπιστημίου Τζιάο Τονγκ της Σαγκάης.

Ωστόσο, είπε ότι η Κίνα δεν ανησυχεί ιδιαίτερα για το ζήτημα, αν και οι πρόσφατες εξελίξεις -μια εταιρεία επιθυμεί να είναι η πρώτη που θα ξεκινήσει την εξόρυξη στον βυθό της θάλασσας- μπορεί να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση στο Πεκίνο.

Μια καναδική εταιρεία, η The Metals Company, υπέβαλε αίτηση στις Ηνωμένες Πολιτείες για να ξεκινήσει υποθαλάσσιες εξορύξεις σε διεθνή ύδατα.

Χρησιμοποιώντας την αμερικανική θυγατρική της, ενήργησε αφότου ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, παρακάμπτοντας τις διεθνείς διαπραγματεύσεις, υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα τον Απρίλιο για την επιτάχυνση της διαδικασίας έκδοσης αδειών για τέτοια εξόρυξη σε αμερικανικά και διεθνή ύδατα.

Ο Τραμπ επικαλέστηκε έναν σκοτεινό νόμο των ΗΠΑ του 1980 που ορίζει ότι οι Αμερικανοί πολίτες μπορούν να εξερευνήσουν και να ανακτήσουν ορυκτά από τα βαθιά νερά της θάλασσας σε περιοχές πέραν της δικαιοδοσίας της χώρας.

Οι περιβαλλοντικές ομάδες είναι εξοργισμένες με την εντολή Τραμπ, υποστηρίζοντας ότι ένα άγριο κυνήγι για τους οζίδια που περιέχουν μέταλλο, μεγέθους πατάτας, θα μπορούσε να βλάψει τα εύθραυστα υποθαλάσσια οικοσυστήματα.

Η καναδική εταιρεία αρχικά δήλωσε ότι θα υπέβαλε το αίτημά της στη Διεθνή Αρχή Θαλάσσιου Βυθού (ISA), έναν φορέα που έχει δικαιοδοσία στον πυθμένα του ωκεανού σε διεθνή ύδατα.

Η Metals Company αναφέρει ότι αγνόησε αυτήν την αρχή λόγω του αργού ρυθμού στις συνομιλίες για την υιοθέτηση ενός μεταλλευτικού κώδικα που θεσπίζει κανόνες για την εκμετάλλευση των πόρων του θαλάσσιου βυθού. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι μέλος της ISA.

Ένας μακροχρόνιος παρατηρητής αυτών των συνομιλιών, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι η Κίνα δεν ανησυχεί ιδιαίτερα για το ποιος θα ξεκινήσει πρώτος την εξόρυξη.

«Για αυτούς, έχει περισσότερο να κάνει με την κυριαρχία, να παραμένουν ανταγωνιστικοί στο παιχνίδι και να δίνουν την εντύπωση ότι δεν μπορούν να τα βάλουν μαζί μας», είπε ο παρατηρητής.

Με αυτόν τον στόχο κατά νου, «σίγουρα αναπτύσσουν την τεχνολογία και θέτουν σε εφαρμογή τις στρατηγικές συμφωνίες», δήλωσε στο AFP ο Άλεξ Γκίλμπερτ, ερευνητής στο Ινστιτούτο Δημόσιας Πολιτικής Payne στη Σχολή Ορυχείων του Κολοράντο.

Για παράδειγμα, η Κίνα έχει καταλήξει σε συμφωνία με τις Νήσους Κουκ για την εξερεύνηση ορυκτών στα ύδατα αυτής της χώρας του Ειρηνικού.

Ένα άλλο μικροσκοπικό έθνος του Ειρηνικού, το Κιριμπάτι, λέει επίσης ότι διερευνά μια συνεργασία με την Κίνα για εξόρυξη βαθέων υδάτων.

Αυτή η προσέγγιση είναι «περισσότερο γεωπολιτική παρά οικονομική», δήλωσε ο Emmanuel Hache του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών και Στρατηγικών Υποθέσεων, σημειώνοντας ότι το Πεκίνο χρησιμοποιεί την υποθαλάσσια εξόρυξη ως δέλεαρ για να εδραιώσει μεγαλύτερη διπλωματική υποστήριξη καθώς ασκεί ισχύ.

Η Κίνα έχει πέντε συμβάσεις που έχουν εκδοθεί από την ISA για την αναζήτηση πόρων στους θαλάσσιους βυθούς του Ειρηνικού και του Ινδικού Ωκεανού και αυτές οι συμβάσεις καλύπτουν όλους τους τύπους υποθαλάσσιων ορυκτών πόρων. Η Κίνα έχει τον μεγαλύτερο αριθμό από τις 22 συμβάσεις που έχει εκχωρήσει ο οργανισμός.

Χρόνια πίσω

«Από ερευνητικής άποψης, πλησιάζουμε συνεχώς. Και από τεχνικής άποψης, βελτιωνόμαστε συνεχώς», δήλωσε ο Chen Xuguang, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Ocean της Κίνας.

Το 2024, ένα κινεζικό πρωτότυπο όχημα εξόρυξης βαθέων υδάτων που ονομάζεται Pioneer II, το οποίο αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο Shanghai Jiao Tong, σημείωσε εθνικό ρεκόρ λειτουργώντας σε βάθος άνω των 4.000 μέτρων (13.100 ποδιών).

Η κρατική εταιρεία Beijing Pioneer Hi-Tech Development Corporation δήλωσε στο AFP ότι αργότερα φέτος σχεδιάζει μια δοκιμή συλλογής οζιδίων από τον βυθό.

Ωστόσο, η Κίνα δεν είναι τόσο προηγμένη τεχνολογικά όσο η The Metals Company, λένε οι ειδικοί.

«Θα χαρακτήριζα την Κίνα ως δύο έως τέσσερα χρόνια πίσω όσον αφορά την τεχνολογία της», δήλωσε ο Γκίλμπερτ από το Κολοράντο.

Ο Χας, ο Γάλλος ειδικός, υπολόγισε το χάσμα στα πέντε χρόνια.

Αλλά η Κίνα έχει ένα πλεονέκτημα έναντι εταιρειών όπως η καναδική στην ανάκτηση και επεξεργασία όζων: οι εταιρείες της υποστηρίζονται από το κράτος και η Κίνα διαθέτει υποδομή για την επεξεργασία μετάλλων.

Ο παρατηρητής των διεθνών συνομιλιών για τον βυθό δήλωσε ότι η Κίνα δεν χρειάζεται εξόρυξη από τον βυθό για την προμήθεια μετάλλων, «αλλά ίσως γεωπολιτικά, στο πλαίσιο της διατήρησης του ελέγχου της στην αγορά βασικών προϊόντων».

Η Κίνα θέλει να διατηρήσει ανοιχτές τις επιλογές της, είπε αυτό το άτομο.

Και ενώ υποστηρίζει έναν διεθνή κώδικα εξόρυξης, η Κίνα δεν τον χρειάζεται τώρα και «δεν πρόκειται να ασκήσουν πίεση μέχρι να αποφασίσουν στρατηγικά ότι είναι έτοιμοι», δήλωσε ο Gilbert.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων

https://phys.org/news/2025-06-china-deep-sea-strategy.html