Είναι το ίδιο πλοίο ή μήπως είναι διαφορετικό;

Στον «Βίο του Θησέα», ο Πλούταρχος μιλάει για το παράδοξο: «Το Πλοίο του Θησέα» (της ταυτότητας με την πάροδο του χρόνου), στο οποίο με την πάροδο των ετών, κάθε φορά που το θρυλικό ξύλινο πλοίο επισκευαζόταν, νέα ξυλεία αντικαθιστούσε τα παλιά, εξ ου και το φιλοσοφικό ερώτημα: Είναι το ίδιο πλοίο ή μήπως είναι διαφορετικό;

Το πλοίο με το οποίο ο Θησέας και ο νέος της Αθήνας επέστρεψαν από την Κρήτη είχε τριάντα κουπιά και συντηρήθηκε από τους Αθηναίους μέχρι την εποχή του Δημητρίου του Φαληρέα, επειδή αφαίρεσαν τις παλιές σανίδες καθώς φθείρονταν, βάζοντας νέα και γερά ξύλα στη θέση τους, σε τέτοιο βαθμό που το πλοίο αυτό έγινε ένα διαρκές παράδειγμα μεταξύ των φιλοσόφων, για το λογικό ερώτημα των πραγμάτων που αναπτύσσεται. Η μία πλευρά υποστήριζε ότι το πλοίο παρέμεινε το ίδιο, και η άλλη υποστήριζε ότι δεν ήταν το ίδιο[Πλούταρχος, Βίος του Θησέα 23.1].

Το παράδοξο του «Πλοίου του Θησέα» εφαρμόζεται στην αληθινή προσωπική μας ταυτότητα με την πάροδο του χρόνου. Για τον Τζον Λοκ (1632-1704) δεν συνδεόμαστε μέσω του μεταβαλλόμενου σώματός μας, αλλά μέσω της συνέχειας της μνήμης με τον παρελθόντα εαυτό μας, καθιστώντας μας το ίδιο άτομο με την πάροδο του χρόνου. Τι συμβαίνει όμως αν χάσουμε τη μνήμη μας; 

Για τους αρχαίους, η σοφία δεν μπορούσε να διδαχθεί μόνο βιωματικά, διότι δεν αρκούσε να γνωρίζει κανείς τι ήταν η καλοσύνη, αλλά να την πραγματώνει πλήρως στην ίδια την πράξη της καλοσύνης. Ο Αριστοτέλης την ονόμασε φρόνηση ή «πρακτική σοφία», δηλαδή ορθολογική σκέψη και αυτοέλεγχο ακολουθούμενη από καλή κρίση.

Michel Lara

https://el.wikisource.org/wiki/%CE%92%CE%AF%CE%BF%CE%B9_%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BB%CE%BF%CE%B9/%CE%98%CE%B7%CF%83%CE%B5%CF%8D%CF%82