ΔΥΟ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΙΩΝΑ ΔΡΑΓΟΥΜΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Ένα υπέροχο βιβλίο που μου χάρισε ο φίλος καθηγητής της Νομικής Αχιλλέας Κουτσουράδης, έκδοση του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, περιέχει 562 γράμματα από την αλληλογραφία των πρώτων δημοτικιστών. Γράμματα του Ε.Γιαννίδη, Ι. Δραγούμη, Α. Εφγταλιώτη, Κωστή Παλαμά, Α. Πάλλη, Δ. Ταγκόπουλου, Γ.Ψυχάρη και άλλων.
Η συλλογή του υλικού έγινε από τον Σταμ. Καρατζά ενώ την επιμέλεια της έκδοσης είχε το Ε.Δ.Π. του Σπουδαστηρίου Νεότερης Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Στη συλλογή των επιστολών βρήκα 2 γράμματα που ο Ιώνας Δραγούμης έστειλε τον Μάιο και τον Αύγουστο του 1912 στον Αλέξανδρο Πάλλη και αναφέρεται στην κατάληψη της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς.
Αντιγράφω αποσπάσματα από τις δύο αυτές επιστολές που φανερώνουν τα πατριωτικά αισθήματα του επιστολογράφου, ο οποίος όπως είναι γνωστό υπηρετούσε στο διπλωματικό σώμα, όταν το 1913 τέθηκε σε διαθεσιμότητα για ένα χρονικό διάστημα δύο μηνών γιατί ενέκρινε την ένωση του Καστελόριζου με την Ελλάδα χωρίς να ενημερώσει προηγουμένως το αρμόδιο υπουργείο. Όμως τον προηγούμενο χρόνο πρόλαβε να διοργανώσει το Συνέδριο της Πάτμου στο οποίο συμμετείχαν απεσταλμένοι από όλα τα νησιά. Για την Κω είχε οριστεί τότε αντιπρόσωπος, ο Σεβαστός Κογιόπουλος.
Το συνέδριο της Πάτμου, κήρυξε τις εργασίες του το πρωί της Κυριακής 16 Ιουνίου 1912 και τερμάτισε τις συσκέψεις του στις 18 Ιουνίου 1912. Εκδόθηκε ψήφισμα με το οποίο αποφασιζόταν η δημιουργία της «Πολιτείας του Αιγαίου», με χωριστούς νόμους με σημαία γαλανού χρώματος που στο κέντρο της θα έφερε σταυρό καθώς και τη μορφή του Απόλλωνα και ζήτησε από την ιταλική κυβέρνηση την ένωση των νησιών με την μητέρα Ελλάδα.
Η σημασία της ενέργειας του Ίωνα Δραγούμη για την ένωση του Καστελόριζου με την Ελλάδα αποδείχτηκε σήμερα εθνικά σωτήρια, αφού η ΑΟΖ του Καστελόριζου αποτελεί τον συνθετικό κρίκο της Ελληνικής ΑΟΖ με την ΑΟΖ της Κύπρου και του Ισραήλ.
Παραθέτω τα δύο αυτά γράμματα.
Φίλε κ. Πάλλη
Σας ευχαριστώ για την Ιλιάδα που μου στείλατε για το Δαμασκηνό, του την έδωσα & σας ευχαριστεί κι αυτός πολύ.
…………………………………………………
Είδατε πως τα νησιά μας τα παίρνουν οι Ιταλοί, όχι βέβαια για πάντα. Οι δικοί μας χωρίς σπρώξιμο φάνηκαν πρόθυμοι στο δέξιμο των Ιταλών. Μου φαίνεται όμως πως το σωστό είναι να μείνουν ουδέτεροι & να ζητήσουν Ελληνική αυτοδιοίκηση ή τουλάχιστον να δώσουν στους Ιταλούς να καταλάβουν πως δεν τους θέλουν για πάντα & πως αν ευχαριστήθηκαν με την παρουσία τους τούτο έγινε επειδή ανάσαναν που ξεφορτώθηκαν τους Τούρκους.
Κάτι τέτοιο θα κάνουν οι νησιώτες ελπίζω.
Η επιστολή αυτή γράφτηκε στις 19 Μαΐου 1912 λίγες μόνο μέρες μετά την κατάληψη των νησιών από τους Ιταλούς. Η Κως μάλιστα καταλήφτηκε την επομένη της επιστολής του Δραγούμη στις 20 Μαΐου. Ήταν το τελευταίο νησί που έπαιρναν οι Ιταλοί από τους Τούρκους.
Η δεύτερη επιστολή είναι γραμμένη 3 μήνες αργότερα και δείχνει το ενδιαφέρον του επιστολογράφου για την τύχη των νησιών τα οποία θεωρεί Ελληνικά και την ιταλική κατοχή προσωρινή.
Φίλε κ. Πάλλη
Πολλά γράμματα και άπειρες ευχαριστίες σας χρωστώ για τα όσα μου στείλατε & γράμματα & εφημερίδες. Πολύ μου χρησίμευσαν τα άρθρα που μου στείλατε & τα δημοσίεψα όπου μπόρεσα καλλίτερα. Θυμάμαι που δω & τρεις μήνες στην αρχή της κατοχής της ιταλικής στα νησιά μου λέγατε να περιποιηθούμε τους Ιταλούς. Έτσι & κάναμε, μα δεν ήταν ανάγκη να ξεχάσουμε & την αξιοπρέπεια μας σαν έθνος ξεχωριστό & με δικαιώματα στη ζωή. Ούτε έφτανε να κολακέψουμε τους Ιταλούς (fratelli) για να προκόψει το ζήτημα μας. Όσο και να δυσαρεστούνταν οι Ιταλοί, είχαμε συμφέρο να αποτεινόμαστε & στους άλλους για τα νησιά, μήπως & στην ώρα της ειρήνης μας αφήσουν οι Ιταλοί στα κρύα του λουτρού. Και Ιταλοί όπως ο Τιττόνης μας το σύστησε αυτό από την πρώτη στιγμή, γιατί όσοι από δαύτους ξέρουν την κατάσταση τους, ξέρουν πως η Ιταλία δεν είναι & παντοδύναμη, παρά & να θέλει μπορεί να αναγκαστεί να δώσει τα νησιά πίσω στην Τουρκία χωρίς όρους, αφού τα πήρε μόνο και μόνο για ενέχυρο για την Τρίπολη. Πολλές φορές θέλησα να σας τα γράψω αυτά μα δε μούτυχε ευκαιρία, ήκαλλίτερα καιρός. Ήμουν τρομερά πνιγμένος σε δουλειές.
…………………………………………………………………………
Τη φυσική του Πέτρου δεν τη διάβασα, είδα όμως κάτι κριτικές στο Νουμά & στο Δελτίο του Ομίλου. Και ο Αλιμπέρτης, ο αστρονόμος, σκοπεύει να κάμει μια κριτική για τους επιστημονικούς όρους στη δημοτική.
Θυμάστε μια συζήτηση που είχατε πάνω σ’ αυτό το θέμα μαζύ του μια νύχτα;
Με αγάπη & σεβασμό
Τέτοιοι πατριώτες δεν υπάρχουν πια σήμερα . Σήμερα, την πολιτική σκέψη των κυβερνώντων μας κατέχει η υποτέλεια σε ξένα συμφέροντα και προσταγές, η ιδιοτέλεια και ο εύκολος πλουτισμός τους.
Σε χαιρετώ
Θεοδόσης Διακογιάννης
Αναρτήσεις
