Ο μεγάλος σεισμός της Αντιόχειας του 526 μ.Χ

Ο σεισμός της Αντιόχειας του 526μ.Χ έπληξε τη Συρία και την Αντιόχεια κατά την περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Χτύπησε κατά τα τέλη Μαΐου, κατά πάσα πιθανότητα μεταξύ 20-29 Μαΐου, στα μέσα του πρωινού, σκοτώνοντας περίπου 250.000 ανθρώπους.

Ο σεισμός συνοδεύτηκε από μια πυρκαγιά που κατέστρεψε τα περισσότερα από τα κτίρια που άφησε ο σεισμός. Η μέγιστη ένταση στην Αντιόχεια εκτιμάται ότι είναι μεταξύ VIII ( Σοβαρή ) και IX ( Βίαιη ) στην κλίμακα έντασης Mercalli.

 

Ο χώρος της Αντιόχειας βρίσκεται κοντά στην πολύπλοκη τριπλή διασταύρωση μεταξύ του βόρειου άκρου του ρήγματος μετασχηματισμού της Νεκράς Θάλασσας το κυρίως όριο μεταξύ της Αφρικανικής πλάκας και της Αραβικής πλάκας ,το νοτιοδυτικό άκρο στα όρια μεταξύ μικροπλάκας της Ανατόλιας και της Αραβικής πλάκας και του βορειοανατολικού άκρου του Κυπριακού Τόξου, το όριο μεταξύ της Ανατολίας και της Αφρικανικής Πλάκας. Η πόλη βρίσκεται στη λεκάνη της Αντακίας, μέρος της λεκάνης του Αμίκ, που αποτελείται από πλειοκαινικά έως πρόσφατα προσχωσιγενή ιζήματα. Η περιοχή έχει επηρεαστεί από πολλούς μεγάλους σεισμούς τα τελευταία 2.000 χρόνια. 

Το εκτιμώμενο μέγεθος για το σεισμό είναι 7,0 βαθμών ή λίγο περισσότερο.Υπεύθυνο κατά πάσα πιθανότητα θεωρείται το  ρήγμα Kirikhan το οποίο τρέχει κατά μήκος του ορίου των πλακών. Ακολούθησαν 18 μήνες μετασεισμών. Οι εκτιμήσεις έντασης στην κλίμακα Mercalli είναι: VIII-IX για την Αντιόχεια και VII και για τη Δάφνη ,ένα προάστιο της Αντιόχειας, και για τη λιμενική πόλη της Σελευκίας Πιερίας .

Ο σεισμός προκάλεσε σοβαρές ζημιές σε πολλά από τα κτίρια της Αντιόχειας, συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης οκταγωνικής εκκλησίας του Κωνσταντίνου που χτίστηκε σε ένα νησί του ποταμού Orontes . Μόνο σπίτια χτισμένα κοντά στο βουνό λέγεται ότι είχαν επιβιώσει. Οι περισσότερες ζημιές, ωστόσο, οφείλονταν στις πυρκαγιές που έπληξαν πολλές ημέρες αμέσως μετά τον σεισμό, που χειροτέρεψε ο άνεμος. Η Μεγάλη Εκκλησία καταστράφηκε από τη φωτιά επτά ημέρες μετά τον σεισμό. Μεταξύ των πολλών θυμάτων ήταν ο Ευφήθιος Πατριάρχης της Αντιόχειας , ο οποίος πέθανε πέφτοντας σε ένα καζάνι πίσσας που χρησιμοποιούσαν οι κατασκευαστές κρασιού, με μόνο το κεφάλι του να παραμένει άκαυστο.Στο λιμάνι της Σελευκίας Πιερίας έχει εκτιμηθεί μια άνοδος των 0,7-0,8 μ. Και η επακόλουθη κατακρήμνιση του λιμανιού το άφησε άχρηστο. 

Οι εκτιμήσεις για το θάνατο του σεισμού κυμαίνονται μεταξύ 250.000 και 300.000.Έχει προταθεί ότι ο πολύ μεγάλος αριθμός θυμάτων ήταν αποτέλεσμα του μεγάλου αριθμού επισκεπτών στην πόλη από τη γύρω περιοχή, εκεί για να γιορτάσουν την Ημέρα της Αναλήψεως .

Στην Κωνσταντινούπολη ο Ιουστίνος Α΄ μόλις έμαθε για τις πληροφορίες του σεισμού, αφαίρεσε το διάδημά του και την βυσσινί χλαμύδα του . Εισήλθε στην εκκλησία χωρίς τα σύμβολα και δημοσίως θρήνησε την καταστροφή της Αντιόχειας. Κανόνισε να αποστείλει πρεσβευτές στην πόλη με επαρκή χρήματα τόσο για άμεση ανακούφιση όσο και για να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση της Αντιόχειας, της Μεγάλης Εκκλησίας και πολλών άλλων κτιρίων.Πολλά από τα κτίρια που ανεγέρθηκαν μετά τον σεισμό καταστράφηκαν από άλλο μεγάλο σεισμό το Νοέμβριο του 528, αν και υπήρξαν πολύ λιγότερα θύματα. 

Γεωδίφης με πληροφορίες από την Britannica

Με πληροφορίες από τον Mohamed Reda Sbeinati, Ryad Darawcheh, Mikhail Mouty: The historical earthquakes of Syria: an analysis of large and moderate, earthquakes from 1365 B.C. to 1900 A.D.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Το εκτιμώμενο επίκεντρο του μεγάλου σεισμού της Αντιόχειας.

Για κάποιους η 28η Νοεμβρίου 526, ήταν μια πιθανή ημερομηνία για τον μεγάλο σεισμό της Αντιόχειας στη σημερινή Συρία (τότε Βυζαντινή Αυτοκρατορία).Η Αντιόχεια βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του ποταμού Ορόντη και ιδρύθηκε στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. από τον Σέλευκο Α' το Νικάτορα, στρατηγό του Μ.Αλεξάνδρου, προς τιμή και μνήμη του πατρός του Αντίοχου. Η Αντιόχεια υπήρξε το λίκνο του ελληνικού πολιτισμού στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, πόλη που αποτέλεσε το σταυροδρόμι των μεγάλων φιλοσοφικών ρευμάτων, με μεγάλη ανάπτυξη των γραμμάτων και των επιστημών. 

Οι ανασκαφές σε ένα ξενοδοχείο στην Αττάλεια αποκάλυψαν μερικά εκπληκτικά ψηφιδωτά, συμπεριλαμβανομένου ενός τεράστιου μεγάλου μωσαϊκού. Εδώ, οι συντηρητές εργάζονται σε μια περιοχή όπου οι ζημιές από σεισμό το έχουν κάνει να φαίνεται ευδιάκριτα κυματισμένο εξαιτίας της εδαφικής ροής ή ρευστοποίησης του εδάφους.Η περιοχή της Αντιόχειας έχει επηρεαστεί από πολλούς μεγάλους σεισμούς τα τελευταία 2.000 χρόνια. Σχεδόν όλα τα ψηφιδωτά που έχουν βρεθεί στην Αντιόχεια χρονολογούνται μετά τον σεισμό του 115 μ.Χ με εκτιμώμενο μέγεθος 7,5 βαθμούς και τους 250.000 νεκρούς.Ένας από τους ισχυρότερους σεισμούς εκδηλώθηκε κάποια στιγμή στα τέλη Μαΐου του 526, σκοτώνοντας περίπου 300.000-250.000 ανθρώπους,είχε μέγεθος 7,2 βαθμούς. 

Μωσαϊκό πρωτοβυζαντινό από τα Λουτρά της Απόλαυσης στο Toprak-en Narlidja: περ. Τέλη 4ου αιώνα μ.Χ. Ιδρύθηκε το 300 π.Χ., η Αντιόχεια (σημερινή Αντάκυα, Τουρκία) ήταν ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά και πολιτιστικά κέντρα της ελληνικής Ανατολής και έγινε μια από τις μεγάλες μητροπόλεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Ένα εντυπωσιακό πορτρέτο της Κτίσης («Θεμέλιο») στο κέντρο ενός γεωμετρικού πεδίου από κύβους, ρόμβους μαρμάρου και ασβεστόλιθου ενσωματωμένοι σε ασβεστοκονίαμα , από το House of Ge & the Seasons στη Δάφνη. Η βίλα καταστράφηκε από τον μεγάλο σεισμό του 526 μ.Χ που ρήμαξε την Αντιόχεια και άφησε πίσω της περίπου 250000 νεκρούς. Φωτογραφία από Worcester Art Museum.