Ποιά ήταν η Αρετή της Κυρήνης;

«Ονειρεύομαι έναν κόσμο όπου δεν υπάρχουν ούτε αφέντες ούτε σκλάβοι».

Την εποχή της Αρετής, η Κυρήνη  ήταν ένα από τα μεγάλα πνευματικά κέντρα του κλασικού κόσμου, με μια ζωντανή ακαδημαϊκή κοινότητα και μια περίφημη ιατρική σχολή.Η Κυρήνη βρίσκεται στη Βόρεια Αφρική σε αυτό που σήμερα είναι το έθνος της Λιβύης.

Η ζωή της είναι μια απόδειξη της δύναμης της γνώσης, της κοινότητας και της κοινής συμπόνιας.

Η Αρετή από την Κυρήνη [Ἀρήτη, 5ος-4ος αιώνας π.Χ.] ήταν φιλόσοφος που έζησε στην Κυρήνη της Λιβύης.Έμαθε τη φιλοσοφία από τον πατέρα της, τον Αρίστιππο, ο οποίος είχε μάθει και ο ίδιος φιλοσοφία από τον Σωκράτη. Με τη σειρά της, δίδαξε φιλοσοφία στον γιο της - τον Αρίστιππο τον νεότερο - εξ ου και ο γιος της είχε το παρατσούκλι «μητροδίδακτος».

Λέγεται ότι δίδαξε δημόσια φυσική και ηθική φιλοσοφία στα σχολεία και τις ακαδημίες της Αττικής για 35 χρόνια, έγραψε 40 βιβλία και είχε μαθητές της 110 φιλοσόφους. Τόσο πολύ την εκτιμούσαν οι συμπατριώτες της που έγραψαν στον τάφο της έναν επιτάφιο που δήλωνε ότι ήταν η λαμπρότητα της Ελλάδας και διέθετε την ομορφιά της Ελένης, την αρετή της Θίρμας, την πένα του Αρίστιππου, την ψυχή του Σωκράτη και τη γλώσσα του Όμηρου.

Η Αρετή φέρεται να ανέλαβε την ηγεσία της Σχολής της Κυρήνης μετά το θάνατο του πατέρα της. Αναφέρεται από τον Διογένη Λαέρτιο, τον Στράβωνα, τον Αίλιο, τον Κλήμη τον Αλεξανδρινό, τον Θεοδώρητο Κύρου, τον Αριστοκλή και στη Σούδα. 

Ο Διογένης αναφέρει ότι μεταξύ των μαθητών της ήταν ο Θεόδωρος ο Άθεος και ο Αννικέρης. Ενώ καμία αξιόπιστη ιστορική πηγή δεν έχει διασωθεί από τις διδασκαλίες της Αρετής, οι αρχές της Σχολής της Κυρήνης που ίδρυσε ο πατέρας της είναι γνωστές. Ήταν από τους πρώτους που προώθησαν μια συστηματική άποψη για το ρόλο της ηδονής και του πόνου στην ανθρώπινη ζωή. Οι Κυρηναίοι υποστήριξαν ότι η πειθαρχία, η γνώση και οι ενάρετες ενέργειες είναι πιο πιθανό να οδηγήσουν σε ευχαρίστηση. Ενώ τα αρνητικά συναισθήματα, όπως ο θυμός και ο φόβος, πολλαπλασιάζουν τον πόνο. Προς το τέλος του Πρωταγόρα του Πλάτωνα υποστηρίζεται ότι η «σωτηρία της ζωής μας» εξαρτάται από την εφαρμογή μιας «επιστήμης του μέτρου». 

Η Σχολή της Κυρήνης παρείχε μια από τις πρώτες προσεγγίσεις στον ηδονισμό, που εμφανίστηκε ξανά στην Ευρώπη του 18ου και 19ου αιώνα και προωθήθηκε από στοχαστές όπως ο Τζέρεμι Μπένθαμ.

Γεωδίφης