Είμαστε έτοιμοι για την επόμενη μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη;

Η συχνότητα των εκρήξεων με δείκτη ηφαιστειακής εκρηκτικότητας 7 βαθμών είναι μόνο μία ή δύο ανά 1000 χρόνια, αλλά δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι. H διεθνής οκταβάθμια λογαριθμική κλίμακα μετρά την ηφαιστειακή ενέργεια που εκλύεται κατά την έκρηξη ενός ηφαιστείου.

Τον Απρίλιο του 1815, το βουνό Tambora, στο ινδονησιακό νησί Sambawa, γνώρισε κολοσσιαία έκρηξη, 7 βαθμών του Δείκτη Ηφαιστειακής Εκρηκτικότητας (VEI). Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν, περίπου 100 κυβικά χιλιόμετρα βράχου έπεσαν και το προκύπτον θειικό αερόλυμα στην ανώτερη ατμόσφαιρα οδήγησε σε δραστικές καιρικές αλλαγές στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, προκαλώντας έλλειψη τροφίμων. Το επόμενο έτος, το 1816, είναι γνωστό ως το «Έτος χωρίς καλοκαίρι» λόγω των μεγάλων κλιματικών ανωμαλιών και αποτέλεσε έμπνευση για την τέχνη και τη λογοτεχνία όπως για τον Λόρδο Μπάιρον, την Μαίρη Σέλλεϋ, και τον Ουίλλιαμ Τέρνερ.

Μια προηγούμενη έκρηξη του VEI 7 στην περιοχή του ινδονησιακού ηφαιστείου Σαμάλα στο όρος Rinjani το 1257 μ.Χ. εμπλέκεται στην εμφάνιση μιας μεγάλης ψυχρής περιόδου μεταξύ του 14ου και του 19ου αιώνα που ονομάζεται Μικρή Εποχή των Παγετώνων.

Ευτυχώς, η συχνότητα επανεμφάνισης των εκρήξεων VEI 7 κάπου στον κόσμο είναι μεταξύ ενός και δύο επεισοδίων κάθε χίλια χρόνια, αλλά αυτό δεν πρέπει να προκαλέσει εφησυχασμό στην προετοιμασία για μελλοντικά γεγονότα.

Ο ηφαιστειολόγος Chris Newhall, με τους συναδέλφους του Stephen Self και Alan Robock, δημοσίευσαν πρόσφατα ένα άρθρο στο Geosphere που διερευνά τις πιθανές συνέπειες της επόμενης έκρηξης VEI 7, διαχωρίζοντας σε κοντινές και απομακρυσμένες τις ζώνες επικινδυνότητας. Η μελέτη αυτή δεν επικεντρώνεται αποκλειστικά σε καταστροφικές επιδράσεις αλλά ενθαρρύνει άλλες ερευνητικές ομάδες να διεξάγουν μελέτες και προσομοιώσεις για να συζητήσουν τις προκλήσεις για την πρόβλεψη τέτοιων γεγονότων και να προσφέρουν στις κυβερνήσεις και τις τοπικές κοινότητες σαφείς επιστημονικές βάσεις για την οργάνωση της πρόληψής τους και τις πολιτικές έκτακτης ανάγκης.

Το επόμενο VEI 7 θα χτυπήσει έναν κόσμο πολύ διαφορετικό από αυτόν που επηρεάστηκε από τις τελευταίες δύο εκρήξεις. Οι προβλέψεις των Newhall et al. [2018] προβλέπουν τις δραστικές επιπτώσεις ενός μεγάλου ηφαιστειακού γεγονότος σε παγκόσμια κλίμακα σε κοινωνίες όπως οι δικές μας που συνδέονται όλο και περισσότερο, τόσο στους τομείς των μεταφορών όσο και της μετάδοσης δεδομένων.

Ο κόσμος μας αλλάζει ταχύτερα από οποιαδήποτε στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία και το επόμενο VEI 7 θα χτυπήσει έναν κόσμο πολύ διαφορετικό από αυτόν που επηρεάστηκε από τις δύο τελευταίες εκρήξεις .

Για παράδειγμα, περισσότερες από 100.000 εμπορικές πτήσεις πραγματοποιούνται καθημερινά στον κόσμο και οι τεράστιοι όγκοι δεδομένων μεταδίδονται μέσω δορυφόρων επικοινωνίας. Η αποτυχία του δορυφορικού συστήματος παγκόσμιας τοποθέτησης (GPS), που αποτελεί θεμελιώδη πηγή γεωγραφικής θέσης, θα δημιουργήσει πρωτοφανή προβλήματα στα συστήματα μεταφορών. Θα επηρεάσει αεροσκάφη, αυτοκίνητα και άλλα μέσα μεταφοράς τόσο για τους ανθρώπους όσο τα ζώα και τα αγαθά.

Συγκριτικά, εξετάστε τι συνέβη κατά τη διάρκεια της έκρηξης του Ισλανδικού ηφαιστείου Eyjafjallajökull το 2010, αν και ήταν μόνο ένα περιστατικό με VEI=3. Μια μεγάλη στήλη καπνού και σκόνης έφτασε στη μεσαία τροπόσφαιρα, και εξαπλώθηκε σε μέρος της Ευρώπης και τον Ατλαντικό Ωκεανό από τους ανέμους. Για λόγους ασφαλείας, αναστάληκε μεγάλος αριθμός τακτικών πτήσεων, περιπλέκοντας τις συνδέσεις μεταξύ Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής και πέραν αυτών. Το πρόβλημα αφορούσε επίσης την αεροπορική μεταφορά αγαθών, με αποτέλεσμα καθυστερήσεις, λάθη και εκτιμώμενες ζημίες άνω των 4 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει αυξηθεί από το 1 δισεκατομμύριο το 1815 σε πάνω από 7,6 δισεκατομμύρια το 2018, με έναν αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων να ζουν κοντά σε ηφαίστεια με σημαντικό δυναμικό έκρηξης.

Οι Newhall και οι συνάδελφοι του έχουν εντοπίσει έναν κατάλογο από υποψήφια ηφαίστεια που θα μπορούσαν να είναι ικανά να δώσουν μια έκρηξη της τάξης του VEI 7. Αυτά περιλαμβάνουν το ηφαίστειο Taupo στη Νέα Ζηλανδία, το οποίο παρήγαγε μια τεράστια έκρηξη VEI 8 περίπου 26.500 χρόνια πριν, και τις καλντέρες Campi Flegrei κατά μήκος του κόλπου της Νάπολης στην Ιταλία.

Τα Φλεγραία Πεδία [Campi Flegrei] της Νάπολης μαζί με το υπερηφαίστειο της Κω πριν από χρόνια μελετήθηκαν από το GeoWarn. [περισσότερα, Τα δύο πιο επικίνδυνα μέρη της Ευρώπης].

Γεωδίφης

Πηγή-eos.org/Fabio Florindo γεωφυσικός στο Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας, Ιταλία.

Φωτογραφία-Λεκάνη απορροής του ρέματος Αράγκι [Καρδάμαινα Κω]. Απέναντι το ηφαιστειακό Γυαλί,στο βάθος η επίσης ηφαιστειακή Νίσυρος. Από αυτό τον χώρο προήλθε η υπερέκρηξη με VEI =8[δείκτη εκρηκτικής ηφαιστειότητας], πριν 161.000 χρόνια. Ήταν μία από τις μεγαλύτερες στην ιστορία της Γης .