Τα διαμάντια κρατάνε το μυστικό για τη γέννηση των τεκτονικών πλακών

Τα διαμάντια κατέχουν το μυστικό για το πως οι ήπειροι σχηματίζονται .Η μελέτη των πολύτιμων λίθων δείχνει ότι η τεκτονική των πλακών άρχισε 3 δισεκατομμύρια χρόνια πριν  και περίπου 1,5 δισεκατομμύρια χρόνια μετά από την γέννηση του πλανήτη μας.

Γνωρίζουμε ότι η τεκτονική των πλακών πιέζει νέα κομμάτια του φλοιού και καταπίνει παλιά τμήματα οδηγώντας τα στα έγκατα του μανδύα για εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι πότε ξεκίνησαν όλα .

Ο Stephen Richardson του Πανεπιστημίου του Κέιπ Τάουν στη Νότια Αφρική τώρα ισχυρίζεται ότι έχει βρει την απάντηση κλειδωμένη μέσα σε  χιλιάδες αρχαία διαμάντια που συγκεντρώθηκαν από όλο τον κόσμο.

Τα διαμάντια δημιουργούνται βαθιά μέσα στον μανδύα και ωθούνται επάνω προς την επιφάνεια με τις ηφαιστειακές εκρήξεις. Στην επιστήμη των πολύτιμων λίθων –Γεμολογία -θεωρούνται ελαττωματικά τα  κοσμήματα που μπορεί να περιέχουν μικρές συστάδες μεταλλευμάτων από τα βράχια στα οποία σχηματίζονται. Ωστόσο,  είναι αυτά τα ελαττωματικά διαμάντια σύμφωνα με τους  Richardson και τον Steven Shirey του Carnegie Institution της Washington, που περιέχουν τις απαντήσεις για την πρώιμη τεκτονική των πλακών της Γης.

Μερικές συστάδες ορυκτών προέρχονται από περιδοτίτη, το πιο κοινό πέτρωμα στον άνω μανδύα. Άλλα είναι κατασκευασμένα από σπανιότερα ορυκτά του εκλογίτη, ο οποίος σχηματίζεται μόνο όταν τα ηφαιστειακά πετρώματα από την επιφάνεια ωθούνται βαθιά μέσα στο μανδύα και συνθλίβεται από τις τεράστιες θερμοκρασίες και πιέσεις. Έτσι για να πάρετε τον εκλογίτη, θα πρέπει να έχετε την παρουσία της τεκτονικής των πλακών.

Οι Richardson και Shirey ήταν σε θέση μέχρι σήμερα εξετάζοντας τις συστάδες των ορυκτών και την ισοτοπική τους σύσταση να απαντήσουν σε πολλά ερωτήματα που είχαμε μέχρι σήμερα . Διαπίστωσαν ότι οι συστάδες του περιδοτίτη κυμαίνονταν από 2 έως 3,5 δισεκατομμυρία χρόνια, αλλά οι παλαιότεροι εκλογίτες ήταν 3 δισ. ετών.

Αυτό, λένε οι Richardson και Shirey, αποδεικνύει ότι η τεκτονικών πλακών δεν μπορεί να ήταν ενεργή πριν από τότε.

"Είναι ένα πολύ σαφές επιχείρημα και το βρίσκω συναρπαστικό», λέει η Catherine McCammon του Πανεπιστημίου του Bayreuth στη Γερμανία. Ωστόσο, τονίζει ότι, παρά το μεγάλο αριθμό των βράχων που έχουν μελετήσει οι Richardson και Shirey, μπορεί να υπάρχουν ακόμη περισσότεροι εκλογίτες που ακόμη πρέπει να βρεθούν. «Είμαστε κάπως περιορισμένοι σε ότι η φύση παρέχει σε μας», λέει.

Λοιπόν, πως  θα έμοιαζε η Γη πριν ξεκινήσουν οι τεκτονικές της πλάκες;  Ο Richardson σκέφτεται ότι το βραχώδες τμήμα της Γης θα είχε μετακινηθεί προς τα επάνω και κάτω, μεταξύ του μανδύα και του φλοιού, υπό πίεση με εκρήξεις. Επειδή τα πετρώματα της κρούστας ήταν λιγότερο πυκνά από ότι είναι σήμερα, ολόκληρες οι πλάκες δεν γλιστρούσαν μέσα  στον μανδύα.

Είναι επίσης πιθανό ότι μια διαφορετική μορφή τεκτονικών πλακών πρέπει να συνέβαινε στην πρώιμη γη, λέει ο Κέβιν Burke του Πανεπιστημίου του Χιούστον στο Τέξας.

Επισημαίνει ότι η Γη ήταν πολύ θερμότερη τότε «Η τεκτονική των πλακών είναι ένας εκπληκτικά αποδοτικός τρόπος για να πάρετε θερμότητα από τη Γη," λέει. Έτσι η επιπλέον ζέστη μπορεί να έχει απλά οδηγήσει πάνω-κάτω την κίνηση των τεκτονικών πλακών και να τις έκανε να τρέξουν πιο γρήγορα. Αν αυτό συνέβαινε, οι βράχοι στην επιφάνεια δεν θα είχαν βυθιστεί σε βάθος τέτοιο ώστε να σχηματίσουν τον εκλογίτη.

Γεωδίφης με πληροφορίες από το New Scientist