Πότε έγινε η τελευταία ηφαιστειακή έκρηξη στo ΝΑ Αιγαίο;

Ανάμεσα στην Κω και την Νίσυρο βρίσκεται το ηφαιστειακό νησάκι του Γυαλιού- με έκταση περίπου 5 τετραγωνικά  χιλιόμετρα- που αποτελείται από δύο λόφους που ενώνονται με ένα στενό ισθμό. Στην νησίδα ζουν περίπου 10 κάτοικοι.

Στο Γυαλί από το 1956 γίνεται εξόρυξη ελαφρόπετρας και περλίτη, και κατά την αρχαιότητα γινόταν η εξόρυξη οψιανού για την κατασκευή εργαλείων. Στην περιοχή έχει ανασκαφεί αρχαίο νεκροταφείο, έχουν βρεθεί ερείπια νεολιθικού οικισμού και δυο χωνευτήρια με σκωρίες τήξης χαλκού τα οποία χρονολογούνται από το 6000 -5300 π.Χ. Στην επανάσταση του 1821 το νησί ήταν ένα από τα αγαπημένα  καταφύγια του Ανδρέα Μιαούλη.

Το όνομα της νησίδας οφείλεται στην ύπαρξη φυσικού γυαλιού(περλίτης) που συναντάται στον βόρειο λόφο. Στο νοτιοδυτικό λόφο υπάρχει η ελαφρόπετρα και ο γνωστός στους Νισύριους κισσηρόβραχος-πέτρα κίσσηρης, συμπαγή με  απολιθώματα-που στολίζει την Παναγιά Σπηλιανή, πολλά από τα σπίτια της Νισύρου και το κάστρο των Ιπποτών της Ρόδου. Με γυμνό μάτι είναι εύκολο κανείς να διακρίνει τα διαφορετικά πετρώματα του νησιού.

Η  νησίδα σχηματίστηκε μετά από την δημιουργία της Νισύρου και  αποτελεί το νεώτερο ηφαιστειακό κέντρο της περιοχής μας. Το φυσικό γυαλί του βόρειου τμήματος του νησιού προήλθε από την νεώτερη έκρηξη που έγινε στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Η ηφαιστειακή έκρηξη τοποθετείται στις αρχές των τελευταίων 10.000 χρόνων. Από τότε σταμάτησαν οι ηφαιστειακές εκρήξεις και παρουσιάζονται μόνο υδροθερμικές.

Στη μακραίωνη ιστορία της περιοχής τα ηφαίστεια μας εμφανίζουν περιόδους με πολλές συνεχείς εκρήξεις και διαστήματα ηρεμίας, που διαρκούν από λίγα έως χιλιάδες χρόνια. Όσο πιο μεγάλο είναι το διάστημα ηρεμίας τόσο πιο ισχυρή είναι και η έκρηξη που ακολουθεί. 

Η προηγούμενη σημειώθηκε πριν από 30.000 χρόνια στην Νίσυρο.Το ηφαίστειο της Νισύρου παρουσιάζει μια περιοδικότητα από 10-15.000 χιλιάδες χρόνια. 

Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ότι γίνεται άνοδος μάγματος στην Νίσυρο. Πιθανόν στο μέλλον να γίνει ένα νέο ηφαιστειακό επεισόδιο στην περιοχή μας. Πόσο κοντά; 

Ίσως κάποια στιγμή μέσα στα επόμενα 100 ή 1000 χρόνια. Το ηφαίστειο δείχνει να προετοιμάζεται για τη μεγάλη έκρηξη, ωστόσο δεν πρέπει να πανικοβαλλόμαστε αφού στην Νίσυρο  τα τελευταία χρόνια υπάρχει μόνιμο παρατηρητήριο ηφαιστειακής δραστηριότητας. Η παρακολούθηση των πρόδρομων φαινομένων μία εβδομάδα πριν από την έκρηξη, ίσως αποδειχτεί σωτήρια για όλους μας.

Γεωδίφης

Πηγές

1.Νίσυρος, στα γαλάζια ηφαίστεια-Γ. Βουγιουκαλάκης

2.Βικιπαίδεια

3.Φωτογραφίες απο το Flicr