Το ισχυρότερο ωκεάνιο ρεύμα θα μπορούσε να επιβραδυνθεί έως το 2050

Ο ωκεανός είναι ένα ζωτικό μέρος του κλιματικού συστήματος του πλανήτη μας. Μέσω των μοτίβων παγκόσμιας κυκλοφορίας του, ο ωκεανός αντλεί τεράστιες ποσότητες θερμότητας και διοξειδίου του άνθρακα του πλανήτη μας από την ατμόσφαιρα.

Είναι επίσης το σπίτι σε τεράστια οικοσυστήματα που συντηρούν τη ζωή τόσο στην ξηρά όσο και στην υπεράκτια.

Δεδομένου του βασικού του ρόλου στη ρύθμιση του παγκόσμιου κλίματος, οποιαδήποτε αλλαγή στη  «ζώνη μεταφοράς» του παγκόσμιου ωκεανού είναι πιθανό να έχει σημαντικές συνέπειες.

Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια αυξανόμενη επιστημονική συναίνεση ότι τμήματα αυτής της παγκόσμιας ωκεάνιας κυκλοφορίας -κάτι που ονομάζεται μεσημβρινή ανατροπή κυκλοφορίας- αντιμετωπίζουν μια καταστροφική κατάρρευση.

Σχηματική αλλαγή της ζώνης μεταφοράς του Νοτίου Ωκεανού και η σύνδεσή τους με την ανατροπή και τη διαστρωμάτωση των ωκεανών. Οι αλλαγές της υδάτινης μάζας οδηγούνται από το γρήγορο φρεσκάρισμα των περιθωρίων της Ανταρκτικής και τη θέρμανση του μεγαλύτερου μέρους της στήλης του νερού στο μέλλον. Το φρεσκάρισμα/αλάτωση και η θέρμανση/ψύξη εμφανίζονται με ανοιχτό/σκούρο πράσινο και κόκκινο/γαλάζιο , αντίστοιχα. Τα βέλη δείχνουν τη μεταφορά στο RYF και τις μελλοντικές προσομοιώσεις διαταραχών και τα curly βέλη σηματοδοτούν αλλαγές σε βαθιά μεταφορά. Οι ισο-επιφάνειες πυκνότητας στο πείραμα RYF και μελλοντικής διαταραχής εμφανίζονται με ανοιχτό και σκούρο μπλε, αντίστοιχα. Από: Environmental Research Letters (2025).

Μπορεί να είστε ήδη εξοικειωμένοι με μερικά από τα χαρακτηριστικά της μεσημβρινής ανατροπής κυκλοφορίας - υπάρχει το Ρεύμα του Κόλπου κατά μήκος της ανατολικής ακτής των Ηνωμένων Πολιτειών ή το ρεύμα της Ανατολικής Αυστραλίας, το οποίο ρυθμίζει τις θερμοκρασίες των ωκεανών μεταξύ του Μπρίσμπεϊν και της νότιας ακτής της Νέας Νότιας Ουαλίας.

Αλλά υπάρχει επίσης ένα πολύ λιγότερο γνωστό μεγαθήριο ενός ρεύματος που βρίσκεται ακριβώς στα νότια της Αυστραλίας.

Ονομάζεται Antarctic Circumpolar Current (ACC) και είναι εμπλουτισμένο με δίνες και πίδακες. Ρέει γύρω από την Ανταρκτική και συνδέει τις τρεις μεγάλες ωκεανικές λεκάνες του πλανήτη μας - τον Ειρηνικό, τον Ατλαντικό και τον Ινδικό Ωκεανό.

Το ACC είναι πάνω από 100 φορές ισχυρότερο από το ρεύμα του ποταμού Αμαζονίου και πέντε φορές ισχυρότερο από το Ρεύμα του Κόλπου.

Είναι ένα ισχυρό ρεύμα που χωρίζει την ήπειρο της Ανταρκτικής από τους βόρειους γείτονές της, λειτουργώντας ως φυσικό και ωκεανογραφικό φράγμα που απομονώνει την παγωμένη ήπειρο.

Δεδομένης της ισχύος του, οποιεσδήποτε αλλαγές είναι πιθανό να έχουν αντίκτυπο στην υγεία της ηπείρου της Ανταρκτικής — αλλά είναι επίσης πιθανό να επηρεάσουν το παγκόσμιο μας κλίμα.

Με τα χρόνια, έχει γίνει πολλή επιστημονική συζήτηση σχετικά με τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στο ACC.

Η θεωρία λέει ότι η θέρμανση των ωκεανών γύρω από την Ανταρκτική θα έπρεπε να προκαλέσει την επιτάχυνση του ACC.

Αν και πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η ισχύς του ACC δεν έχει αλλάξει σημαντικά, ο αντίκτυπος του λιώσιμου πάγου της Ανταρκτικής είναι λιγότερο κατανοητός από την επιστήμη. Έτσι, η ομάδα μας σχεδίασε ένα νέο μοντέλο για να εξετάσει πιο προσεκτικά τον αντίκτυπό του.

Η νέα μας μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο  Environmental Research Letters , διαπίστωσε ότι το ACC είναι πιθανό να επιβραδυνθεί έως και 20% το 2050 εάν συνεχιστούν οι υψηλές εκπομπές άνθρακα.

Αναλύσαμε ένα μοντέλο προβολής προηγμένης τεχνολογίας του παγκόσμιου ωκεανού, που δημιουργήθηκε από συναδέλφους στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας, το οποίο διαπιστώνει ότι ο βασικός μοχλός αυτής της επιβράδυνσης είναι το λιώσιμο των πάγων γύρω από την Ανταρκτική.

Όσο περισσότερο λιώνει ο πάγος, όσο περισσότερο ο πολικός ωκεανός κατακλύζεται από λιωμένο νερό, τόσο περισσότερο το ACC επιβραδύνεται.

Τι σημαίνει λοιπόν η επιβράδυνση του ACC για το κλίμα μας;

Επειδή αυτό το ισχυρό ρεύμα περιβάλλει την Ανταρκτική, βοηθά στην αποτροπή της μετανάστευσης του ζεστού νερού και των χωροκατακτητικών ειδών σε αυτήν την παρθένα ήπειρο.

Εάν το ACC εξασθενούσε, μπορεί να επιτρέψει τη μετανάστευση θερμότερου νερού προς την Ανταρκτική, κάτι που θα προκαλούσε την τήξη περισσότερων πάγων και την επιβράδυνση του ρεύματος ακόμη περισσότερο - δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.

Και με αυτό το ζεστό νερό έρχεται η δυνατότητα μεταναστευτικών χωροκατακτητικών ειδών όπως το Southern Bull Kelp να φτάσουν στην Ανταρκτική, διαταράσσοντας τον ευαίσθητο τροφικό ιστό εκεί - κάτι που το ACC μπορεί να βοηθήσει επί του παρόντος να αποτραπεί.

Πέρα από τις τοπικές επιπτώσεις μιας επιβράδυνσης του ACC, υπάρχουν και οι παγκόσμιες επιπτώσεις.

Αυτή η επιτάχυνση του λιώσιμου πάγου θα οδηγήσει σε ταχύτερη άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Ενώ μια επιβράδυνση, μαζί με οποιαδήποτε μείωση της ισχύος ACC, θα μειώσει την ικανότητα του ωκεανού να απορροφά θερμότητα και άνθρακα από την ατμόσφαιρα.

Αυτό έχει τη δυνατότητα να επιταχύνει την κλιματική αλλαγή—τόσο στην ξηρά όσο και στον ωκεανό.

Λοιπόν, είμαστε 100% σίγουροι ότι αυτές οι αλλαγές στο ACC θα συμβούν; Όχι απαραίτητα.

Αν και είμαστε σίγουροι ότι ο πάγος που λιώνει θα επιβραδύνει το ACC, δεν είναι σαφές πόσο και πού.

Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να είναι πολύ αργά για να αποφευχθεί η τήξη στη Δυτική Ανταρκτική, αλλά η τήξη της Ανατολικής Ανταρκτικής παραμένει δυνητικά αποτρέψιμη.

Για να γίνει αυτό, ο κόσμος πρέπει να επικεντρωθεί στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για να αποτρέψει τον ωκεανό να απορροφήσει περισσότερη ατμοσφαιρική θερμότητα που τελικά κατευθύνεται προς την Ανταρκτική.

Παρόλο που η κλιματική μας προοπτική παραμένει αβέβαιη, μπορούμε να λάβουμε συγκεκριμένα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα για να μετριάσουν τις πιθανές επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη στο κλιματικό οικοσύστημα του πλανήτη μας.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη  Environmental Research Letters 

περισσότερα,

Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης 

http://geologyscience.konfidenciale.com/the-worlds-most-powerful-ocean-current-could-slow-by-2050/

https://web.gps.caltech.edu/~andrewt/research/acc.html