Ο υπέρθερμος ατμός στο υπέδαφος της Νισύρου

Φωτογραφία από την ιταλική γεωγραφική υπηρεσία, δεκαετία 30. 

Καμιά από τις εκρήξεις του ηφαιστείου της Νισύρου που έχουν καταγραφεί στις ιστορικές πηγές δεν έχει εκτοξεύσει στην επιφάνεια λιωμένο πέτρωμα δηλαδή δεν είναι μαγματική. Όλες είναι υδροθερμικές [φρεατικές] εκρήξεις που οφείλονται στην ύπαρξη υπέρθερμου ατμού στο υπέδαφος του νησιού. 

Το θαλασσινό και βρόχινο νερό εισχωρεί στα πετρώματα του νησιού και συγκεντρώνεται σε βάθη. Εκεί θερμαίνεται από τα καυτά αέρια που διαφεύγουν από το μάγμα, το οποίο βρίσκεται σε μεγαλύτερα βάθη.

Σε θερμοκρασίες που φτάνουν τους 400-500 βαθμούς Κελσίου το νερό μετατρέπεται σε υπέρθερμο ατμό ο οποίος ασκεί φοβερές πιέσεις στα υπερκείμενα πετρώματα. Τότε τα τινάζει όλα στον αέρα, προκαλώντας μια υδροθερμική έκρηξη η οποία περιέχει ατμό, αέρια όπως υδρόθειο, διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο, καθώς και λάσπες και θραύσματα απο παλιά πετρώματα, τα οποία εκτινάσσονται σε αποστάσεις έως και 1000μ. Δημιουργούν κυκλικούς κρατήρες με διάμετρο που δύσκολα ξεπερνά τα 500 μ.

Όλες οι εκρήξεις που έχουν καταγραφεί στη Νίσυρο κατά τους ιστορικούς χρόνους ήταν υδροθερμικές και όχι μαγματικές.Η τελευταία υδροθερμική έκρηξη στη Νίσυρο συνέβη το 1887,ήταν αυτή που δημιούργησε τον κρατήρα του Μικρού Πολυβώτη. 

Η τελευταία μαγματική έκρηξη εκδηλώθηκε πριν από κάποιες χιλιετίες!

Γεωδίφης

Ο μύθος των Κώων για το ακρωτήριο Χελώνη