Μετεωρίτες στην Ελλάδα;

Δορυφορική λήψη, δίδυμοι κρατήρες στον Αλμυρό Μαγνησίας.

Παλιά όταν έπεφτε ένας μετεωρίτης συχνά γινόταν αντικείμενο σεβασμού και πηγή λατρείας . Η λατρεία στο ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο , ένα από τα Επτά Θαύματα του Αρχαίου Κόσμου πιθανώς οφείλεται σε πτώση μετεωρίτη καθώς οι κάτοικοι θεωρούσαν  ότι ήταν αντικείμενο που είχε πέσει στη γη από την κατοικία των θεών. Υπάρχουν αναφορές ότι μια ιερή πέτρα στο ναό, μπορεί να ήταν ένας μετεωρίτης. Αν και η χρήση του μετάλλου που βρέθηκε στους μετεωρίτες, επίσης, έχει αναφερθεί στους μύθους πολλών χωρών και πολιτισμών- όπου η ουράνια πηγή συχνά αναγνωρίστηκε- η επιστημονική τεκμηρίωση άρχισε μόλις τους τελευταίους αιώνες.

Ο Αναξαγόρας (Κλαζομένιος) ήταν από τους πρώτους που ανέφερε την ύπαρξη μετεωριτών ενώ μάλιστα είχε αναγνωρίσει την κοσμική τους προέλευση.

Όταν ένα ουράνιο σώμα πέφτει στην Γη τότε ονομάζεται μετεωρίτης ή μετεωρόλιθος ή αερόλιθος.Αποτελείται κυρίως από σίδηρο, έλκεται από τη βαρύτητα του πλανήτη μας και πέφτει στην επιφάνεια, χωρίς να διαλυθεί πλήρως στην ατμόσφαιρα. Μόλις εισβάλλει στην ατμόσφαιρα θερμαίνεται λόγω τριβής και καίγεται, αφήνοντας πίσω μια λαμπρή ουρά φωτός, το γνωστό σε όλους μας ''πεφταστέρι'' ή διάττοντα αστέρα.

Για να επιβιώσει ένας μετεωρίτης από την τριβή με την γήινη ατμόσφαιρα θα πρέπει να είναι σχετικά μεγάλος . Η ατμόσφαιρα του πλανήτη μας προστατεύει από το πέσιμο αντικειμένων διαμέτρου έως και 50 μέτρων και έτσι τα περιστατικά προσκρούσεων είναι σχετικά σπάνια. Μια άλλη πηγή προστασίας είναι οι μεγάλοι πλανήτες στις εξωτερικές τροχιές του ηλιακού συστήματος, ειδικότερα ο Δίας που με τα ισχυρά πεδία βαρύτητάς τους έλκει τους τυχόν μετεωρίτες. Πρόσφατο παράδειγμα ήταν η επάνοδος του Κομήτη Σουμέηκερ-Λέβυ που έπεσε πάνω στον Δία.

Οι περισσότεροι μετεωρίτες χρονολογούνται από τους αρχαίους χρόνους στο ηλιακό μας σύστημα και είναι μακράν το παλαιότερο διαθέσιμο υλικό  στον πλανήτη μας. Ωστόσο, παρά την ηλικία τους, είναι αρκετά ευάλωτοι στο χερσαίο περιβάλλον: το νερό, το αλάτι, το οξυγόνο επιδρούν άμεσα στους μετεωρίτες, μόλις φτάσουν στο έδαφος. Η χερσαία αλλοίωση των μετεωριτών που ονομάζεται αποσάθρωση κάνει τους μετεωρίτες να χάνουν τα αρχικά τους ίχνη.

Στην γήινη ιστορία ιδιαίτερα μεγάλοι μετεωρίτες έχουν πέσει και έχουν προκαλέσει μεγάλες εκρήξεις. Ο μεγαλύτερος παγκόσμιος κρατήρας πρόσκρουσης βρίσκεται στο Βρέντεφορτ, στη Νότια Αφρική, με διάμετρο περίπου 300 χλμ, που πιθανόν να δημιουργήθηκε κατά την πρόσκρουση μετεωρίτη διαμέτρου 10 χλμ. Από πρόσκρουση μετεωρίτη κοντά στη χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού θεωρείται πως εξαφανίστηκαν και οι δεινόσαυροι.

Χερσαίοι μετεωρίτες στην Ελλάδα υπάρχουν;Σύμφωνα με την Meteoritical Bulletin Database πρόκειται για ένα διεθνή επιστημονικό κατάλογο στον οποίο έχουν καταγραφεί 45723 θέσεις μετεωριτών στην Γη. Από αυτή την βάση δεδομένων ωστόσο πολλοί λίγοι έχουν επιβεβαιωθεί με επιστημονικά κριτήρια. Σχετικά με ότι αφορά τη χώρα μας, βρέθηκαν 6 εγγραφές για μετεωρίτες .Οι θέσεις είναι οι εξής.

1.Κασσάνδρα(Χαλκιδική)

2. Αιγός Ποταμοί(-465 Π.Χ, Ελλήσποντος),

3.Δελφοί 

4.Λάρισα(1706,7.7 kg)

5.Σέρρες(1818,8.5 kg χονδρίτης 4)

6.Θράκη(452 Μ.Χ)

Από τους παραπάνω μετεωρίτες μόνο ο χονδρίτης βάρους 8,8 κιλών στις Σέρρες έχει επισήμως επιβεβαιωθεί. Πρόκειται για χονδρίτη 4 που έχει μεταμορφωθεί υπό επαρκείς συνθήκες.

Τα τελευταία χρόνια ερευνητές(Ευάγγελος Λάγιος, καθηγητής Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Dietrich Volker, καθηγητής στο Ινστιτούτο Ορυκτολογίας και Πετρογραφίας του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης) ανακάλυψαν ότι οι δίδυμες λίμνες με κυκλικό σχήμα κοντά στον Αλμυρό Μαγνησίας-που πιστεύαμε ότι προήλθαν από ηφαιστειακή έκρηξη- αποτελούν ίχνη που άφησε ένας μετεωρίτης κατά την πρόσκρουσή του στην ελληνική γη .Η πρόσκρουση εκτιμάται ότι έλαβε χώρα πριν από 12.500 έως 8.000 χρόνια. Το λιωμένο ζιρκόνιο που βρέθηκε στην περιοχή ήταν το κλειδί για την αποκάλυψη, αφού το εν λόγω μέταλλο τήκεται σε θερμοκρασίες πολύ υψηλότερες από αυτές που αναπτύσσονται στο ηφαιστειακό μάγμα.

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Βικιπαίδεια, Britannica

2.Εφημερίδα Έθνος

3.Meteoritical Bulletin Database

4.Χάρτες-Μετεωρίτες που βρέθηκαν τόσο στην χώρα μας όσο και στην γειτονική Τουρκία- Δορυφορική λήψη, δίδυμοι κρατήρες στον Αλμυρό Μαγνησίας.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Μετεωρίτες στην Ελλάδα και στη Μικρά Ασία.