Βρωμότοπος, ουράνιο και γεωθερμία
Η φύση υπήρξε αρκετά γενναιόδωρη με τον ορυκτό πλούτο της Κω. Εκτός από βαρύτη, μπεντονίτη, περλίτη ,αλίτη ,άργυρο, μόλυβδο, τιτάνιο, ποζολάνη και τόσα άλλα ορυκτά μας έδωσε και "δεξαμενές" θερμότητας ή γεωθερμικά πεδία'' που βρίσκονται αρκετά χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια σε περιοχές με πρόσφατη ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Ο Βρωμότοπος της Κεφάλου είναι ένα θεαματικό, και πολύπλοκο γεω-οικοσύστημα στο οποίο όμως οι βαθιές γεωλογικές διεργασίες δεν είναι ορατές. Είναι ένα μέρος όπου μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα την γεωθερμική δραστηριότητα που εκδηλώνεται στο νοτιοανατολικό Αιγαίο εδώ και εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια.
Όποιος βρεθεί στον Βρωμότοπο μπορεί να αισθανθεί γιατί η Γη είναι ουσιαστικά ένας θερμικός κινητήρας, και να διερωτηθεί γιατί μεγάλο μέρος της γεωλογικής δραστηριότητας της είναι μια συνέπεια της απώλειας θερμότητας από το βαθύ εσωτερικό της. Θα αντιληφθεί πως η εναπομείνασα θερμότητα από τότε που σχηματίστηκε ο πλανήτης μας, προέρχεται από διαδικασίες διάσπασης φυσικών ραδιενεργών στοιχείων .
Η ροή θερμότητας κοντά στην επιφάνεια της Γης διαφέρει. Υπάρχουν ορισμένα μέρη της χώρας μας με πολύ υψηλότερη από τη μέση θερμότητα της ηπείρου, τα οποία παρατηρούνται ως επί το πλείστον στο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου.
Στην Ευρώπη εκτός από την Ιταλική Χερσόνησο, η θερμότητα συνδέεται με την πρόσφατη ηφαιστειακή δραστηριότητα στα γεωθερμικά πεδία του ελληνικού ηφαιστειακού τόξου, όπου υψηλές συγκεντρώσεις ραδιενεργής θερμότητας παράγουν στοιχεία σε κάποιο βάθος κάτω από την επιφάνεια του εδάφους.
Αυτό συμβαίνει κυρίως στα γεωθερμικά πεδία του Σουσακίου (Άγιος Δημήτριος, Θειόχωμα, Κόκκινη Σπηλιά), Καλδέρας της Νισύρου, και στον Βρωμότοπο της Δυτικής Κω.
Στην περιοχή Βουλκάνια (στα ιταλικά σημαίνει ηφαιστειογενές έδαφος με χλιαρό νερό και θειάφι)οι θειώδεις κίτρινες και πράσινες αποθέσεις αποτελούν το κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα του Βρωμότοπου. Το υδρόθειο μπορεί να μυρίζει έντονα σαν κλούβιο αυγό ,εξαιτίας των αναθυμιάσεων και της ενεργού τεκτονικής(ενεργά ρήγματα) , ωστόσο σε αυτό τον τόπο έχουν καταγραφεί συγκεντρώσεις ραδιενεργών στοιχείων 10 έως 15 φορές υψηλότερες από τις αναμενόμενες για την ηλικία τους.
Μετρήσεις από τις εξαλλοιωμένες αποθέσεις στο γεωθερμικό πεδίο του Βρωμότοπου έδειξαν έκλυση ενός φυσικού ραδιενεργού αερίου-του ραδονίου -το οποίο εκλύεται από το ράδιο που υπάρχει στο έδαφος και στα πετρώματα της περιοχής. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ισότοπα του ραδονίου που εκλύονται από την διάσπαση του ουρανίου και θόριου(ραδιενεργό στοιχείο που είναι 3 φορές πιο άφθονο από το ουράνιο στην κρούστα της Γης). Το θόριο χρησιμοποιήθηκε παλαιότερα ως πηγή φωτός σε λάμπες φωτισμού και ως υλικό για κράματα αλλά αυτές οι εφαρμογές σταμάτησαν όταν αναπτύχθηκαν ανησυχίες για τη ραδιενέργειά του. Μπορεί να αντικαταστήσει το ουράνιο στους πυρηνικούς αντιδραστήρες για παραγωγή νετρονίων που συντηρούν την αλυσωτή αντίδραση.
Η κατανομή αυτών των ραδιενεργών στοιχείων σχετίζεται με την ενεργό τεκτονική και τις ιδιορρυθμίες του γεωπεριβάλλοντος. Το σύστημα ρηγμάτων του Βρωμότοπου και Κοχυλαρίου παίζουν σημαντικό ρόλο στο γεωθερμικό πεδίο της Δυτικής Κω. Η διάσπαση τους είναι σημαντική και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στο παρελθόν, που έχουν χρησιμοποιηθεί για οικονομική ανίχνευση ταμιευτήρων ουρανίου. Η θερμότητα που παράγουν αυτά τα στοιχεία αντιπροσωπεύει μια τεράστια πηγή ενέργειας που δημιουργεί τόσο γεωθερμική όσο και πυρηνική ενέργεια.Σε διάφορες άλλες χώρες η πυρηνική και η γεωθερμική είναι άρρηκτα συνδεδεμένες, προκύπτουν από τον γεωχημικό εμπλουτισμό της θερμότητας που παράγει τα ραδιενεργά στοιχεία.
Η σύγχρονη κοινωνία μας έχει ανάγκη από αξιόπιστες πηγές ενέργειας. Είμαστε εξαρτημένοι από τα ορυκτά καύσιμα. Όμως, ενώ στα ΜΜΕ η συζήτηση των ενεργειακών επιλογών μας συχνά πλαισιώνεται από την άποψη των ορυκτών καυσίμων σε σχέση με τις πράσινες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή, στην χώρα μας μία άλλη άφθονη πηγή ενέργειας βρίσκεται ακριβώς κάτω από τα πόδια μας. Στην Αυστραλία, Ιταλία, Νέα Ζηλανδία , Ισλανδία, ΗΠΑ κά έχουν εκμεταλλευτεί αυτή την θερμότητα της Γης για να παράγουν φθηνή και άφθονη ενέργεια. Τα νωπά προϊόντα που διατίθενται όλο το χρόνο στην χιονισμένη Ισλανδία καλλιεργούνται σε θερμοκήπια που θερμαίνονται από γεωθερμική ενέργεια.
Οι γεωθερμικές εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας λειτουργούν με την άντληση νερού σε βάθος 3-5 χιλιομέτρων, όπου τα βράχια φτάνουν σε θερμοκρασίες έως 300 ° C. Το θερμαινόμενο νερό επιστρέφει στην επιφάνεια σαν ατμός που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Εκτός από τον Βρωμότοπο στο νησί της Κω υπάρχουν και άλλα γεωθερμικά πεδία στα οποία ωστόσο δεν έχουν γίνει μετρήσεις ή μελέτες. Πρόκειται για την περιοχή της Βόρκας, της Εμπρός Θέρμης και του μεταλλείου του Αράπη στην Αγία Ειρήνη.
Γεωδίφης
Πηγές:
1. Κώια-Ιακ.Ζαρράφτη,1921
2. Ο μύθος των Κώων για το ακρωτήριο Χελώνη
3.Βικιπαίδεια
4.Εμφάνιση και συμπεριφορά των ισοτόπων του ραδονίου σε ελληνικά γεωθερμικά πεδία-Δ.Κοσμάτου,Ε.Λάγιου,Γ.Γιαννόπουλου,Ι.Λυριτζή
5.cosmosmagazine.com
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
