Το «λάθος» του Μεγάλου Ποταμού

 

Ο Μέγας Ποταμός μαζί με τον Κάλαμο αποτελούν τα σημαντικότερα υδάτινα συστήματα της Κεφάλου. Τα νερά του Κάλαμου πηγάζουν από τις Βίγλες και εν μέρει από το Ζηνί, διασχίζουν μία ακατοίκητη περιοχή νοτιοδυτικά της Κεφάλου, και καταλήγουν στην θάλασσα. Ο Μέγας ακολουθεί μία εντελώς διαφορετική πορεία. Πηγάζει από το μικρό ύψωμα του Αυγερινού(181 μέτρα από την στάθμη της θάλασσας) που βρίσκεται βορειοδυτικά του αρχαίου θεάτρου της τοποθεσίας Παλάτια. Έχει μήκος περίπου 4,3 χιλιόμετρα και η διαδρομή που ακολουθεί περνά κοντά από την κοινότητα της Κεφάλου.

Επί χρόνια το νερό του Μέγα Ποταμού ακολουθούσε μία συγκεκριμένη διαδρομή προς τα χαμηλότερα τοπογραφικά σημεία. Με την ανάπτυξη και την επέκταση του χωριού οι γηγενείς άρχισαν να το βλέπουν σαν ένα μέσο διάθεσης αποβλήτων. Ήταν βολικός και το εγχείρημα απλό. Τα απόβλητα μέσα στο νερό δεν μπορούμε να τα δούμε. Σιγά-σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε ένα τεράστιο αγωγό αποχέτευσης. Με τον καιρό το ολέθριο λάθος του Μεγάλου Ποταμού, να βρεθεί κοντά σε κατοικημένη περιοχή , αποτελεί ένα πρόβλημα το οποίο πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστεί.

Ο Μέγας δεν είναι ποτάμι, είναι ένα ρέμα ως επί το πλείστον εποχιακής ροής. Αποτελεί ένα μέρος του υδρολογικού κύκλου του νησιού. Όπως τα περισσότερα υδάτινα συστήματα ξεκινά από μια πηγή (ή πιο συχνά διάφορες πηγές) και συνεχίζει μέχρι να καταλήξει στη θάλασσα. Πρόκειται για ένα μοναδικό χώρο , ένα μεγάλο οικοσύστημα που φιλοξενεί μικρότερους οικολογικούς τόπους .Η επιβίωση του Μεγάλου Ποταμού εξαρτάται από εμάς. Το πρόβλημα οφείλεται στους ανθρώπους που ζουν γύρω από αυτό. Με τα σκουπίδια , τα φυτοφάρμακα, που πετούν οι άνθρωποι στην κοίτη του ποταμού ή παρασύρονται από τη βροχή εδώ και χρόνια η κατάσταση επιδεινώνεται. Σε συνδυασμό με τις αλλαγές στο παγκόσμιο κλίμα το ύψος της στάθμης του εκτιμώ ότι είναι χαμηλότερο από ότι παλιά, ενώ τις θερμές περιόδους μειώνεται ακόμη περισσότερο. Πρόκειται για ένα υδάτινο σώμα που έχει ελάχιστη ή και καθόλου ζωή στα νερά του.

Στις 22/10/2010, ο Κώστας Κωστογλάκης παρουσίασε το πρόβλημα το οποίο εξακολουθεί να υφίσταται , χαρακτηριστικά ανέφερε ''σε μία πανέμορφη παραλία νοτιοδυτικά της Κεφάλου, ανακαλύψαμε που καταλήγουν όλα ή αν όχι όλα - τα περισσότερα απόβλητα της. Λύματα όλων των ειδών και κυρίως επικίνδυνης φύσεως χημικά απόβλητα να ρέουν ασταμάτητα σε μία απόσταση 3 περίπου χιλιομέτρων καταλήγοντας στη θάλασσα. Η δυσωδία έντονη σε μία περιοχή κατά τ' άλλα προστατευόμενη...''

Τι ακριβώς συμβαίνει; Ευτροφισμός, είναι η απάντηση ενός οικοσυστήματος στην προσθήκη τεχνητών ή φυσικών ουσιών, όπως τα νιτρικά και φωσφορικά άλατα, μέσα από λιπάσματα ή λύματα, σε ένα υδάτινο σύστημα. Είναι μια μορφή ρύπανσης του περιβάλλοντος που προκαλείται από την υπερβολική ανάπτυξη φυτικών οργανισμών σε υδάτινα σώματα ή σε κλειστές θάλασσες και έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των ζωικών οργανισμών. Αναγνωρίστηκε ως ένα παγκόσμιο πρόβλημα της ρύπανσης του νερού στα μέσα του 20ου αιώνα.

Ο ευτροφισμός ή υπερευτροφισμός του Μεγάλου Ποταμού(φωτογραφία) είναι εμφανής από το έντονο πράσινο και θολό νερό, που προκαλείται από την υπερβολική συγκέντρωση και άνθιση των κυανοβακτηρίων.

Ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν επιταχύνει το ποσοστό των θρεπτικών συστατικών που εισέρχεται στο οικοσύστημα του. Η ανάπτυξη, η ρύπανση από σηπτικά συστήματα και υπονόμους, και άλλες δραστηριότητες μας αυξάνουν τη ροή τόσο ανόργανων θρεπτικών ουσιών όσο και οργανικών ουσιών στον Μέγα Ποταμό. Ο φωσφόρος συχνά θεωρείται ως ο κύριος ένοχος σε τέτοιες περιπτώσεις και συνδέεται ως επί το πλείστον με «σημειακές πηγές» ρύπανσης από σωλήνες αποχέτευσης.

Πολλές είναι οι επιπτώσεις εξαιτίας του ευτροφισμού. Οι πιο ανησυχητικές οικολογικές επιπτώσεις θεωρούνται :Επιφανειακή ρύπανση του νερού, ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα, μείωση της βιοποικιλότητας, αλλαγές στα είδη&εισβολή νέων, τοξικές επιδράσεις κά.

Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα και να επαναφέρουμε την ζωή στον Μέγα Ποταμό;Λύσεις υπάρχουν εφόσον τα απόβλητα διατεθούν με ασφάλεια. Κατόπιν έρευνας μπορούν να βρουν οι αρμόδιες υπηρεσίες την ορθότερη διαδικασία που θα προξενεί την λιγότερη ρύπανση.

Γεωδίφης

1.Βικιπαίδεια

2. Αφήγηση (22/10/2010), Κώστα Κωστογλάκη

3.Γεωλογικός χάρτης Κω-ΙΓΜΕ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ