Η μεταθετικού τύπου ολίσθηση της Εμπρός Θέρμης

Αυτή η προσομοίωση σε υπολογιστή απεικονίζει την μετακίνηση στα αργιλικά εδάφη και πετρώματα στο San Mateo County. Ξεκινώντας λίγες ημέρες μετά την καταιγίδα του 1997 την Πρωτοχρονιά, η πτώση άνοιξε μια μεγάλη σχισμή στο ανηφορικό τμήμα και δημιούργησε μία προεξοχή στο κατηφορικό τμήμα. Ως αποτέλεσμα η κίνηση συνεχίστηκε με μέσο ρυθμό λίγων εκατοστών την ημέρα, η ανηφορική πλευρά μειώθηκε περαιτέρω, έσπασε και δημιούργησε μια βαθιά κατάθλιψη. Πάνω από 250.000 τόνοι βράχων και εδάφους μετακινήθηκαν σε αυτή την κατολίσθηση.

Οι κατολισθήσεις εκδηλώνονται σε φυσικά και τεχνητά πρανή, συνιστούν μαζί με τους σεισμούς ,τα τσουνάμι , τις ηφαιστειακές εκρήξεις ,τις ανεξέλεγκτες πυρκαγιές και τις πλημμύρες , τις σπουδαιότερες φυσικές καταστροφές και αποτελούν βασική αιτία απώλειας ανθρώπινων ζωών και όχι μόνο. Σε πολλές χώρες του κόσμου αποτελούν το πιο σημαντικό απο τα φυσικά καταστροφικά φαινόμενα από άποψη πρόκλησης ζημιών.

Η κατολίσθηση μπορεί να γίνει όχι μόνο στη ξηρά αλλά και μέσα σε λίμνες , θάλασσες και ταμιευτήρες. Με τον όρο κατολίσθηση εννοούμε την κίνηση μιας μάζας βράχου, εδάφους ή κορημάτων προς τα κατάντη ενός πρανούς.

Εκδηλώνεται μετά από μία αλληλουχία γεγονότων και σπάνια μπορεί να αποδοθεί σε μία μόνο αιτία. Οι παράγοντες που ενεργοποιούν μία κατολίσθηση μπορεί να είναι μία έντονη και παρατεταμένη βροχή,ένας σεισμός, μία ηφαιστειακή έκρηξη, το λιώσιμο του πάγου, η μεταβολή της στάθμης του νερού,δράση των ζώων,δράση του ριζικού συστήματος των δέντρων , αποσάθρωση των υλικών , ανθρώπινες δραστηριότητες ,κλιματολογικές συνθήκες κά.

Υπάρχουν πολλά είδη κατολισθήσεων. Με βάση τον τύπο της μετακίνησης και το είδος του μετακινούμενου υλικού μπορούμε να διακρίνουμε ανατροπές ,ολισθήσεις ,πλευρικές εξαπλώσεις και ροές γαιών ,καταπτώσεις βράχων,ροές κορημάτων , σύνθετες όπου συνδυάζονται οι κύριοι τύποι μετακινήσεων.

Ένα συνηθισμένο φαινόμενο στις παράκτιες ζώνες της Κω είναι οι ολισθήσεις που καταγράφονται κατά μήκος κοίλων προς τα πάνω επιφανειών με μικρή παραμόρφωση το εσωτερικό της μάζας που μετακινείται. Εξαιτίας της μετακίνησης, το ανώτερο τμήμα του μετακινούμενου υλικού κινείται κατακόρυφα προς τα κάτω με μία μικρή κάμψη προς τα πίσω, ενώ στη βάση παρατηρείται ένα είδος φουσκώματος (ανύψωση).

Μία σημαντική κατολίσθηση εκδηλώθηκε κοντά στην βραχοπισίνα της ιαματικής πηγής Εμπρός Θέρμης , ευτυχώς χωρίς να θρηνήσουμε θύματα. Το πότε ακριβώς έγινε δεν το γνωρίζω ,ωστόσο ερευνώντας αεροφωτογραφίες της περιοχής διαπίστωσα ότι η κύρια κατακρήμνιση πρέπει να έγινε πριν από το έτος 2004.

Πρόκειται για μία ολίσθηση μεγάλης βραχώδους μάζας στο σχηματισμό του λεπτοπλακώδη ασβεστόλιθου, δυτικά της θερμής πηγής. Η κατολίσθηση έχει σφηνοειδή μορφή και εκδηλώθηκε στο μέτωπο του απότομου βραχώδους πρανούς. Οι διαστάσεις της είναι 62μ μήκος και 75μ πλάτος, ενώ ο όγκος των υλικών που μετακινήθηκαν είναι της τάξης των 70.000 κυβικών μέτρων. Πρόκειται για μεταθετική ολίσθηση, που είναι λιγότερο συχνή σε βραχώδεις σχηματισμούς και οφείλεται στις μεγάλες ρηξιγενείς επιφάνειες(ρήγματα). Στην μεταθετική η μάζα που αποσπάται από το πρανές μετακινείται προς τα έξω κατά μήκος μιας κυματοειδούς επιφάνειας με πολύ μικρή ή καθόλου περιστροφή ή κάμψη. Είναι γενικά πιο αβαθής από την περιστροφική και συνήθως το μήκος της είναι 10πλάσιο του βάθους.

Η γνώση του κινδύνου των κατολισθήσεων είναι σημαντική και απαραίτητη εργασία στον σχεδιασμό των διαφόρων τεχνικών έργων , στο πλαίσιο του αστικού σχεδιασμού και των χρήσεων γης. Η εκτίμηση και η απεικόνιση του βαθμού επικινδυνότητας από κατολισθήσεις σε χάρτες με την μορφή ζωνών στα γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών (GIS) συμβάλει καθοριστικά στην λήψη μέτρων προστασίας και κυρίως πρόληψης του κινδύνου.

Γεωδίφης

Πηγές

1.Βικιπαίδεια

2.Γεωλογία Τεχνικών Έργων -Γ.Κούκης,Ν.Σαμπατάκης

3.Ειδική Τεχνικογεωλογική Μελέτη στην περιοχή Εμπρός Θέρμη -Γ. Κωνσταντοπούλου Ε Πογιατζή, Ν. Σπανού(ΙΓΜΕ)

4.USGS-Γεωλογικό Ινστιτούτο Αμερικής

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ