Πως γεννιούνται τα ρήγματα;

Ο σεισμός είναι ένα ξαφνικό γεγονός  και αντιπροσωπεύει το σπάσιμο πετρωμάτων που συμβαίνει στο γήινο φλοιό από ενδογενείς δυνάμεις. Εδώ και 3 δισεκατομμύρια χρόνια η κίνηση του γήινου φλοιού διαμορφώνει την αλλαγή στα φυσικά τοπία  που βρίσκονται στο εξωτερικό κέλυφος του πλανήτη μας. Κάθε μεγάλος επιφανειακός σεισμός  αφήνει πίσω του, ανυψώσεις-καθιζήσεις ακτών, εδαφικές διαρρήξεις, καταπτώσεις βράχων, κατολισθήσεις ,ρευστοποιήσεις κά.

Αυτά τα καταστροφικά φυσικά φαινόμενα συνδέονται με ενεργές τεκτονικές δομές και διαδικασίες που επαναδραστηριοποίηθηκαν πολλές φορές στο παρελθόν για χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια. Οι περισσότεροι σεισμοί προέρχονται από προϋπάρχοντα ενεργά ρήγματα που δραστηριοποιούνται στην διάρκεια του χρόνου.

Στην Κω το ενεργό υποθαλάσσιο ρήγμα του δίαυλου Κω- στο σύνολο του έχει διεύθυνση 56-50°,κλίση 48° με γωνία ολίσθησης -78 .Έχει μήκος περίπου 56 χιλιόμετρα αλλά δεν είναι ορατό γιατί είναι βυθισμένο μέσα στη θάλασσα και παίζει σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση του τοπίου της Ανατολικής Κω. Από αυτό προήλθαν οι περισσότεροι μεγάλοι ιστορικοί σεισμοί της περιοχής μας. Το ρήγμα σχετίζεται με σεισμούς της τάξης των 6,0-7,0R και θεωρείται ότι τέμνει τον φλοιό της περιοχή μας σε βάθος μεγαλύτερο των 5- 8 χιλιομέτρων. Το ρήγμα εκθέτει μόνο ένα μικρό τμήμα του ύψους του.  

Το ρήγμα του Δίαυλου αποτελεί μια σύνθετη ζώνη αφού αποτελείται από  πολλαπλά τμήματα, και για τον λόγο αυτό θεωρείται ως «ζώνη ρηγμάτων» αλλά για πρακτικούς ρόλους παρουσιάζεται ως ένα ενιαίο ρήγμα. Η επιφάνεια του προέκυψε από τις σχετικές μετακινήσεις των δύο σκελών του σχηματίζοντας το κάτοπτρο του ρήγματος.Σε ορισμένα σημεία αποτυπώνεται η κίνηση των σκελών στη ρηξιγενή επιφάνεια που σχηματίστηκαν  από την τριβή σκληρών υλικών τα οποία λόγω της αντίθετης κίνησης των δυο σκελών εκατέρωθεν του ρήγματος, σύρθηκαν πάνω στη ρηξιγενή επιφάνεια.

Τα μεγέθη(ύψος ,μήκος κά) του ρήγματος δεν ήταν ποτέ σταθερά αλλά μεταβαλλόμενα στην διάρκεια του γεωλογικού χρόνου. Σύμφωνα με τα νέα επιστημονικά μοντέλα όλα ξεκινούν από ένα μητρικό τμήμα στα όρια του οποίου με τον καιρό είναι δυνατόν να προσκολληθούν μικρά ανεξάρτητα ρήγματα τόσο σε μήκος όσο και βάθος. Η συνένωση από μικρού μεγέθους και μικρής μετατόπισης μικρών ρηγμάτων διευρύνουν αυτή την τεκτονική δομή. Σε περίπτωση που το ρήγμα είχε ρυθμό ολίσθησης  1 χιλιοστό τον χρόνο τότε σε 800 χιλιάδες χρόνια μπορεί να δώσει μία μετατόπιση 800 μέτρων. Στην διάρκεια του χρόνου το ρήγμα εξακολουθεί να επιμηκύνεται μέχρι κάποια στιγμή να «πεθάνει» να σταματήσει να λειτουργεί και να γίνει ανενεργό. Το σύνολο των διαδοχικών αλλαγών και ο κύκλος ζωής των ρηγμάτων ακολουθεί τους εξελικτικούς κανόνες της μητέρας φύσης.

Η κίνηση του ρήγματος μετά από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια συνεχίζεται. Κάθε φορά που νιώθετε ένα σεισμό από τον συγκεκριμένο υποθαλάσσιο χώρο πρέπει να γνωρίζετε ότι οι  τάσεις που ασκούνται επί της επιφανείας του ρήγματος υπερβαίνουν το όριο θραύσης των πετρωμάτων, και ότι το σπάσιμο που γίνεται σε βάθος κάποιων χιλιομέτρων οφείλεται στην σχετική κίνηση μεταξύ των δύο τμημάτων του.

Γεωδίφης

 1.Βικιπαίδεια

 2. B&K Παπαζάχου-Οι σεισμοί της Ελλάδας

 3.Σ.Παυλίδης-Γεωλογία των σεισμών

Δίαυλος Κω-Νισύρου.