Λέιζερ για τον εντοπισμό αρχαίων οικισμών σε ελληνικά νησιά

Αρχαιολόγοι χρησιμοποιούν λέιζερ για να εντοπίσουν αρχαίους οικισμούς σε ελληνικά νησιά.Φωτογραφία από το έργο Small Cycladic Islands.

Μια πολυεθνική ομάδα αρχαιολόγων χρησιμοποιεί σάρωση με λέιζερ LIDAR και μαγνητομετρία για να εντοπίσει οικισμούς και αντικείμενα θαμμένα κάτω από την επιφάνεια των νησιών των Κυκλάδων.

Το «Έργο Μικρών Κυκλαδικών Νησιών» ερεύνησε 87 ακατοίκητα νησιά, πολλά από τα οποία για πρώτη φορά.

«Οι ερωτήσεις μας ήταν απλές. Χρησιμοποιήθηκαν αυτά τα πλέον ακατοίκητα νησιά - μερικά από τα οποία είναι μεγάλα, μερικά από τα οποία είναι μικρά, μερικά από τα οποία είναι τραχιά, μερικά από τα οποία είναι πολύ όμορφα - από ανθρώπους σε κάποια στιγμή στο παρελθόν;» δήλωσε ο Έβαν Λεβίν από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης.

«Αν ναι, πώς χρησιμοποιήθηκαν και πώς αυτό αλλάζει την οπτική μας για τέτοιου είδους περιβάλλοντα αρχιπελάγους όπου μεγάλα νησιά, μικρά νησιά, ακτές και η ίδια η θάλασσα συνεργάζονται για να υπαγορεύσουν τον τρόπο ζωής των ανθρώπων;»

Για την ελαχιστοποίηση της όχλησης σε εύθραυστες τοποθεσίες, η ομάδα βασίστηκε σε μη καταστροφικές μεθόδους.

Η μαγνητομετρία, η οποία εφαρμόστηκε πρόσφατα στις Κυκλάδες, μετρά τις διακυμάνσεις στις μαγνητικές ιδιότητες του εδάφους για την ανίχνευση υπόγειων χαρακτηριστικών όπως πέτρινοι τοίχοι, θεμέλια κτιρίων, ακόμη και ίχνη αρχαίων κεραυνών.

Συμπληρώνοντας αυτό, οι έρευνες LIDAR από drones και αεροσκάφη χρησιμοποιούν παλμούς λέιζερ για να διεισδύσουν στη βλάστηση και να δημιουργήσουν λεπτομερείς τοπογραφικούς χάρτες. Η τεχνική, η οποία έχει αποκαλύψει χαμένες πόλεις στην Μεσοαμερική και τη Νοτιοανατολική Ασία, αναδιαμορφώνει τώρα την αρχαιολογική εξερεύνηση στην Ελλάδα.

Πολλά από τα ευρήματα του έργου χρονολογούνται από το 3000 έως το 1000 π.Χ., περιόδους κατά τις οποίες η περιοχή φιλοξενούσε τον κυκλαδικό πολιτισμό, τους Μινωίτες από την Κρήτη και τους Μυκηναίους από την ηπειρωτική Ελλάδα. Αλλά, παραδόξως, ο Έβαν και οι συνάδελφοί του έχουν επίσης βρει αντικείμενα που υποδηλώνουν παλαιότερη ανθρώπινη παρουσία στις Κυκλάδες από τη Νεολιθική και πιθανώς την Παλαιολιθική περίοδο.

Ο Λεβίν σχεδιάζει να επεκτείνει αυτό το έργο χρησιμοποιώντας μηχανική μάθηση παράλληλα με το LIDAR και φέρνει αυτά τα αναδυόμενα εργαλεία πίσω στην τάξη στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. «Είτε σπουδάζετε αρχαιολογία είτε ιστορικά έγγραφα, αυτές οι μέθοδοι ανοίγουν νέους δρόμους για την κατανόηση του παρελθόντος μας», λέει.

Τα ευρήματα της ομάδας δημοσιεύονται στο Antiquity και στο Journal of Archaeological Science, ενώ περισσότερες έρευνες θα δημοσιευτούν στο Hesperia και στο Journal of Greek Archaeology.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα heritagedaily

περισσότερα,

Πηγές: Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης

https://www.heritagedaily.com/2025/12/archaeologists-use-lasers-to-locate-ancient-settlements-on-greek-islands/156562#google_vignette