Τι κρύβεται πίσω από τις έντονες, ξαφνικές πυρκαγιές που μαίνονται στη Νέα Ν.Ουαλία, Τασμανία

Καμένα σπίτια μετά από πυρκαγιά στη Νέα Νότια Ουαλία.Τα σπίτια σε δασικές περιοχές είναι πιο πιθανό να καούν. Από Dan Himbrechts/AAP.

Δεκάδες πυρκαγιές μαίνονταν το Σαββατοκύριακο μέχρι τη μεσοβόρεια ακτή της Νέας Νότιας Ουαλίας και την ανατολική ακτή της Τασμανίας. Ένας πυροσβέστης της Νέας Νότιας Ουαλίας έχασε τραγικά τη ζωή του , 16 σπίτια κάηκαν στην πόλη Κούλεγουονγκ της Νέας Νότιας Ουαλίας και τέσσερα στο Μπουλαχντελά, και άλλα 19 κάηκαν στο Ντόλφιν Σαντς της Τασμανίας.

Οι θερμοκρασίες έφτασαν τους 41°C στο Κούλεγουονγκ. Οι ισχυροί άνεμοι αναζωπύρωσαν τις πυρκαγιές, καθιστώντας δύσκολη την κατάσβεσή τους. Η ταχύτητα και η ένταση αυτών των πυρκαγιών εξέπληξαν πολλούς. Γιατί προκάλεσαν τέτοια ζημιά;

Από τις μεγάλες πυρκαγιές του καλοκαιριού 2019-20, η Αυστραλία έχει βιώσει πολλές υγρές χρονιές . Η βλάστηση έχει αναγεννηθεί έντονα. Τους τελευταίους μήνες, οι βροχοπτώσεις κάτω του μέσου όρου έχουν αποξηράνει πολλά τοπία, με αποτέλεσμα ξηρά καύσιμα έτοιμα για καύση. Ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζε προειδοποίησε ότι αυτές οι πυρκαγιές υποδηλώνουν μια « δύσκολη » εποχή που έρχεται.

Μήπως αυτές οι πυρκαγιές σημαίνουν ότι η Αυστραλία αντιμετωπίζει μια ακόμη τρομερή περίοδο πυρκαγιών; Όχι απαραίτητα. Η αύξηση της καύσιμης ύλης είναι ένα πράγμα. Αλλά πολλά εξαρτώνται από τον καιρό.

Ξηρό καύσιμο, απότομο έδαφος και δύσκολη πρόσβαση

Οι μεγάλες, επικίνδυνες πυρκαγιές σε δασικές εκτάσεις χρειάζονται καύσιμα για να καούν. Οι επιστήμονες κατηγοριοποιούν αυτά τα καύσιμα είτε ως «νεκρά» είτε ως «ζωντανά». Τα νεκρά καύσιμα περιλαμβάνουν πεσμένα φύλλα και κλαδιά στο έδαφος, ενώ τα ζωντανά καύσιμα περιλαμβάνουν το φύλλωμα σε ζωντανούς θάμνους και δέντρα.

Όταν το καύσιμο είναι υγρό, δεν καίγεται εύκολα. Αλλά όταν είναι πολύ ξηρό, καίγεται εύκολα. Η ξήρανση μπορεί να συμβεί πολύ γρήγορα σε ημέρες με υψηλές θερμοκρασίες και χαμηλή υγρασία. Η ξήρανση του καυσίμου μπορεί να εκτιμηθεί από μετεωρολογικά ή δορυφορικά δεδομένα.

Η εργασία μας έχει δείξει ότι οι πυρκαγιές μπορούν να εξαπλωθούν πολύ πιο εύκολα όταν τα επίπεδα υγρασίας πέσουν κάτω από το 10%.

Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, υπολογίσαμε ότι η περιεκτικότητα σε υγρασία των νεκρών καυσίμων μειώθηκε σε κρίσιμα επίπεδα ξηρότητας, κάτω από το 7% τόσο στο Koolewong όσο και στο Bulahdelah το Σάββατο 6 Δεκεμβρίου. Αυτές οι εκτιμήσεις για την υγρασία των νεκρών καυσίμων προέρχονται από το μοντέλο μας , το οποίο υπολογίζει την περιεκτικότητα σε υγρασία από χάρτες θερμοκρασίας και υγρασίας σε πλέγμα.

Η χαμηλή υγρασία της καύσιμης ύλης και οι ισχυροί άνεμοι σημαίνουν υψηλότερο κίνδυνο πυρκαγιάς. Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες.

Η πλειονότητα των κατοικιών που χάθηκαν στη Νέα Νότια Ουαλία βρισκόταν στο Κούλεγουονγκ, ακριβώς νότια του Γκόσφορντ στην κεντρική ακτή. Το απότομο έδαφος και η κακή πρόσβαση μπορεί να συνέβαλαν σε αυτές τις απώλειες.

Πολλά σπίτια σε αυτήν την περιοχή έχουν χτιστεί κοντά σε δάση ευκαλύπτου. Γνωρίζουμε ότι τα σπίτια είναι πιο πιθανό να καταστραφούν από πυρκαγιά εάν βρίσκονται σε περιοχές όπου τα δάση αποτελούν περισσότερο από το 60% της γύρω γειτονιάς, σε σύγκριση με τα σπίτια με χαμηλό ποσοστό γύρω δάσους.

Πολλά σπίτια εδώ θα είχαν κατασκευαστεί πριν τεθούν σε ισχύ οι ισχύοντες οικοδομικοί κανονισμοί που απαιτούν κατασκευή ανθεκτική στις πυρκαγιές.

Επειδή η εκτέλεση καύσεων μείωσης κινδύνου γύρω από σπίτια σε δασικά τοπία είναι δύσκολη, υπάρχει μεγαλύτερη ευθύνη για τους ιδιοκτήτες σπιτιών σε δασικές περιοχές να διασφαλίσουν ότι τα σπίτια τους είναι προετοιμασμένα για πυρκαγιά όσο το δυνατόν καλύτερα. Μερικές φορές, ακόμη και αυτό δεν θα είναι αρκετό.

Έτοιμο για φωτιά για άλλη μια φορά

Οι πυρκαγιές στο Koolewong και το Bulahdelah έκαψαν δάση που γλίτωσαν οριακά από τις πυρκαγιές του Μαύρου Καλοκαιριού του 2019-20. Αυτές οι γιγαντιαίες πυρκαγιές έκαψαν περισσότερα από 7,2 εκατομμύρια εκτάρια της νότιας Αυστραλίας, μια έκταση μεγαλύτερη από ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ιρλανδία και η Δανία. Η Νέα Νότια Ουαλία επλήγη περισσότερο.

Από εκείνο το καταστροφικό καλοκαίρι, η Νέα Νότια Ουαλία έχει ανακάμψει. Ακολούθησαν χρόνια με πιο υγρές από το μέσο όρο συνθήκες, με εξαίρεση το 2023.

Οι πυρκαγιές σε θάμνους καίνε τα συσσωρευμένα καύσιμα στο έδαφος, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι πιθανότητες εμφάνισης πυρκαγιών τα επόμενα χρόνια . Αυτή η προστατευτική επίδραση είναι συνήθως ισχυρότερη τα πρώτα πέντε χρόνια μετά την πυρκαγιά.

Αυτό το καλοκαίρι συμπληρώνονται έξι χρόνια από το Μαύρο Καλοκαίρι. Οι υγρές συνθήκες έχουν οδηγήσει σε ταχεία ανάκαμψη των φορτίων καυσίμων - ειδικά στις εκτάσεις γης όπου μαίνονταν σοβαρές πυρκαγιές, κατακαίγοντας το θόλο του δάσους. Μετά τις πυρκαγιές, το μαυρισμένο τοπίο έμεινε με υψηλά επίπεδα φωτός. Αυτό, σε συνδυασμό με αρκετές πολύ υγρές χρονιές, έχει οδηγήσει σε ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη της βλάστησης.

Η πρόσφατη έρευνά μας δείχνει ότι υπάρχουν πλέον πολύ υψηλά επίπεδα καυσίμων σε πολλές περιοχές- εύφλεκτοι θάμνοι και αναγεννώμενοι ευκάλυπτοι. Αυτά τα αυξημένα επίπεδα καυσίμων μπορούν να κάνουν μια πυρκαγιά πολύ πιο έντονη. Αυτό συμβαίνει επειδή λειτουργούν ως σκάλα για τις φλόγες που καίνε κατά μήκος του δασικού εδάφους για να φτάσουν μέχρι τα δέντρα και ενδεχομένως να προκαλέσουν πυρκαγιά στο θόλο.

Τι μας περιμένει;

Οι συνθήκες ξηρασίας έχουν πλέον υποχωρήσει σε μεγάλο μέρος της νότιας Αυστραλίας - με εξαίρεση την ανατολική Νέα Νότια Ουαλία.

Η Μετεωρολογική Υπηρεσία έχει δηλώσει ότι ένα ασθενές φαινόμενο Λα Νίνια βρίσκεται σε εξέλιξη. Αυτά τα γεγονότα συνήθως φέρνουν πιο υγρές, δροσερές συνθήκες σε μεγάλο μέρος της Αυστραλίας. Αλλά αυτό φαίνεται ασθενές και η κλιματική αλλαγή δυσχεραίνει την πρόβλεψή τους με βάση τα ιστορικά στοιχεία. Οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις προβλέπουν ότι οι βροχοπτώσεις είναι πιθανό να είναι χαμηλότερες από τον μέσο όρο τον Δεκέμβριο.

Αυτές οι έντονες πυρκαγιές και οι ξηρές συνθήκες σημαίνουν ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί αυτή την περίοδο πυρκαγιών - ειδικά στην ανατολική Νέα Νότια Ουαλία που έχει πληγεί από την ξηρασία.

Ρέιτσελ Έλεν Νόλαν

Αναπληρωτής Καθηγητής, Ινστιτούτο Hawkesbury για το Περιβάλλον, Πανεπιστήμιο Western Sydney

Κρις Γκόρντον

Ερευνητής στην Οικολογία Τοπίου, Πανεπιστήμιο Western Sydney

Ρέιτσελ Γκάλαχερ

Καθηγητής και μελλοντικός υπότροφος του ARC, Ινστιτούτο Hawkesbury για το Περιβάλλον, Πανεπιστήμιο Western Sydney

https://theconversation.com/primed-to-burn-whats-behind-the-intense-sudden-fires-burning-across-new-south-wales-and-tasmania-271499

https://phys.org/news/2025-12-primed-intense-sudden-south-wales.html