Η σημασία των πρόσφατα ανακαλυφθέντων υδροθερμικών πεδίων στα ανοιχτά της Μήλου

Δειγματοληψία υγρών 180 βαθμών Κελσίου στη δομή White Sealhound. Φωτογραφία: MARUM – Κέντρο Θαλάσσιων Περιβαλλοντικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο της Βρέμης.

Ομάδα ερευνά τη σημασία των πρόσφατα ανακαλυφθέντων υδροθερμικών πεδίων στα ανοιχτά της Μήλου.

Η μελέτη προσδιορίζει τρεις κύριες περιοχές υδρορροών - Αγία Κυριακή, Παλαιοχώρι-Θειωρυχία και Βάνι - όλες βρίσκονται κατά μήκος ενεργών ρηγματικών ζωνών που διατρέχουν την υφαλοκρηπίδα της Μήλου. Αυτά τα ρήγματα ανήκουν σε μια μεγάλη τεκτονική κοιλότητα, την τάφρο του κόλπου της Μήλου-Φυριπλάκας, η οποία έχει χαμηλώσει τον πυθμένα σε βάθη έως και 230 μέτρα. Η στενή ευθυγράμμιση των ρηγμάτων με αυτές τις γεωλογικές δομές δείχνει ότι η τεκτονική δραστηριότητα παίζει βασικό ρόλο στον προσδιορισμό του πού συμβαίνει η υδροθερμική εκροή.

«Ποτέ δεν περιμέναμε να βρούμε ένα τόσο μεγάλο πεδίο εκλάμψεων αερίου στα ανοικτά της Μήλου», λέει η Solveig I. Bühring, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και επιστήμονας στο MARUM - Κέντρο Θαλάσσιων Περιβαλλοντικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο της Βρέμης, η οποία ηγήθηκε της αποστολής M192 κατά την οποία ανακαλύφθηκαν οι οπές. «Όταν παρατηρήσαμε για πρώτη φορά τις οπές μέσω των καμερών ROV, μείναμε έκπληκτοι από την ποικιλομορφία και την ομορφιά τους - από τα λαμπερά, βράζοντα υγρά μέχρι τα παχιά μικροβιακά στρώματα που καλύπτουν τις καμινάδες».

Σύμφωνα με την πρώτη συγγραφέα Παρασκευή Νομικού του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, το χωρικό μοτίβο αυτών των συσσωματωμάτων αεραγωγών ελέγχεται στενά από τον τεκτονικό ιστό του νησιού:

«Τα δεδομένα μας δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι εκλάμψεις αερίου ακολουθούν τα πρότυπα των κύριων συστημάτων ρηγμάτων γύρω από τη Μήλο», εξηγεί η Νομικού. «Διαφορετικές ζώνες ρηγμάτων επηρεάζουν διαφορετικά συσσωματώματα αεραγωγών, ειδικά εκεί που συναντώνται πολλά ρήγματα. Αυτές οι τεκτονικές δομές ελέγχουν έντονα το πώς και το πού τα υδροθερμικά ρευστά φτάνουν στον πυθμένα».

Τα ευρήματα καταδεικνύουν πώς τα ενεργά ρήγματα και οι συνεχιζόμενες γεωλογικές διεργασίες έχουν διαμορφώσει την εξέλιξη αυτών των πεδίων αεραγωγών. Αυτή η ανακάλυψη καθιερώνει τη Μήλο ως ένα από τα σημαντικότερα φυσικά εργαστήρια στη Μεσόγειο για τη μελέτη της αλληλεπίδρασης μεταξύ τεκτονικής, ηφαιστειακής δραστηριότητας και υδροθερμικής δραστηριότητας.

Τα αποτελέσματα είναι επίσης σημαντικά για το Cluster of Excellence «Ο Βυθός του Ωκεανού – Η Αχαρτογράφητη Διεπαφή της Γης» με έδρα το MARUM. Έχει προγραμματιστεί μια επακόλουθη αποστολή στη Μήλο, στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο στα ανοικτά της Σαντορίνης και στη Νίσυρο. Η έρευνα είναι αποτέλεσμα στενής συνεργασίας μεταξύ ελληνικών και γερμανικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένων του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Πανεπιστημίου της Βρέμης MARUM, του Πανεπιστημίου Friedrich-Alexander-Erlangen-Nürnberg, του Ινστιτούτου Χημείας και Βιολογίας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος ICBM του Όλντενμπουργκ και του Πανεπιστημίου Constructor της Βρέμης.

Πρωτότυπη δημοσίευση:

Paraskevi Nomikou, Konstantina Bejelou, Andrea Koschinsky, Christian dos Santos Ferreira, Dimitrios Papanikolaou, Danai Lampridou, Stephanos P. Kilias, Eirini Anagnostou, Marcus Elvert, Clemens Röttgen, Joely M. Maak, Alissa Bach, Wolfgang Bach, Areti Belka, Evgenia Bazhenova, Karsten Haase, Charlotte Kleint, Effrosyni Varotsou, Palash Kumawat, Erika Kurahashi, Jianlin Liao, Eva-Maria Meckel, Ignacio Pedre, Wiebke Lehmann, Enno Schefuß, Michael Seidel, Sotiria Kothri & Solveig I. Bühring: Structural control and depth clustering of extensive hydrothermal venting on the shelf of Milos Island. Scientific Reports volume 15 (2025). DOI: https://doi.org/10.1038/s41598-025-26398-y

Επαφή:

Δρ. Solveig I. Bühring

Πετρολογία του Ωκεάνιου Φλοιού

MARUM – Κέντρο Περιβαλλοντικών Επιστημών του Μέιν, Πανεπιστήμιο της Βρέμης

Email: sbuehring@marum.de

Συμμετέχοντα ιδρύματα:

Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ελλάδα), 

Σχολή Θετικών Επιστημών, Φυσικής & Επιστημών της Γης, Πανεπιστήμιο Κατασκευαστών Βρέμης, Γερμανία

Σχολή Γεωεπιστημών, Πανεπιστήμιο της Βρέμης

MARUM – Κέντρο Επιστημών Θαλάσσιου Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο της Βρέμης

GeoZentrum Nordbayern, Friedrich-Alexander-University Erlangen-Nuernberg

ICBM – Ινστιτούτο Χημείας και Βιολογίας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Carl Von Ossietzky του Όλντενμπουργκ

 

Το MARUM παράγει θεμελιώδεις επιστημονικές γνώσεις σχετικά με τον ρόλο του ωκεανού και του βυθού στο συνολικό σύστημα της Γης. Η δυναμική των ωκεανών και του βυθού επηρεάζει σημαντικά ολόκληρο το σύστημα της Γης μέσω της αλληλεπίδρασης γεωλογικών, φυσικών, βιολογικών και χημικών διεργασιών. Αυτές επηρεάζουν τόσο το κλίμα όσο και τον παγκόσμιο κύκλο του άνθρακα, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μοναδικών βιολογικών συστημάτων. Το MARUM έχει δεσμευτεί για θεμελιώδη και αμερόληπτη έρευνα προς το συμφέρον της κοινωνίας, του θαλάσσιου περιβάλλοντος και σύμφωνα με τους στόχους βιωσιμότητας των Ηνωμένων Εθνών. Δημοσιεύει τα ποιοτικά του δεδομένα για να τα θέσει στη διάθεση του κοινού. Το MARUM ενημερώνει το κοινό για νέες ανακαλύψεις στο θαλάσσιο περιβάλλον και παρέχει πρακτικές γνώσεις μέσω του διαλόγου του με την κοινωνία. Η συνεργασία του MARUM με εταιρείες και βιομηχανικούς εταίρους πραγματοποιείται σύμφωνα με τον στόχο του για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Γεωδίφης με πληροφορίες από τη σελίδα eurekalert

https://www.eurekalert.org/news-releases/1107977