Οι ξαφνικές «μεταμορφώσεις» της Σαχάρας

Κατσίκες στη Σαχάρα

Η Σαχάρα, η αμμώδης έκταση ερήμου που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της βόρειας Αφρικής, ρέπει προς την αλλαγή και απεχθάνεται την μονιμότητα. Μπορεί σήμερα να είναι ακαλλιέργητη και με δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, όμως κάποτε την διέσχιζαν μεγάλοι ποταμοί που σχημάτισαν τις κοιλάδες ουάντι, με ένα μικρό αριθμό από αυτές να διατηρείται έως τις μέρες μας.

Στη Σαχάρα σπάνια βρέχει σε ορισμένες περιοχές, σε κάποια μέρη έχει να βρέξει περίπου 10 χρόνια. Το υψίπεδο του Χόγκαρ μπορεί να δέχεται αρκετές βροχές, όμως η ξηρασία του αέρα είναι πολύ μεγάλη κι αυτό γιατί υπάρχει μεγάλη εξάτμιση.

Μέχρι πριν από λίγο πιστεύαμε ότι η έρημος Σαχάρα εμφανίστηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια των τελευταίων 2 έως 3 εκ.ετών.Ωστόσο, πρόσφατες ανακαλύψεις όπως αρχαίοι αμμόλοφοι και αρχεία σκόνης σε θαλάσσιους πυρήνες μας λένε ότι η ξηρασία στην Σαχάρα ξεκίνησε πριν από αρκετά εκατομμύρια χρόνια. Μία μελέτη έχει εντοπίσει το αρχικό στάδιο στο Τορτόνιο (7 έως 11.000.000 χρόνια πριν) ως ένα ουσιαστικό χρονικό διάστημα για την ενεργοποίηση της ξηρασίας της Βόρειας Αφρικής και τη δημιουργία της ερήμου Σαχάρα. Όμως, μέσα σε αυτό το διάστημα η Σαχάρα γνώρισε υγρές και ξηρές περιόδους που εναλλάσσονταν

Πριν από 5.000 χρόνια, η σημερινή απέραντη έρημος της Σαχάρα, που εκτείνεται σε περισσότερα από 3,5 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια, ήταν ένα καταπράσινο τοπίο με εκτεταμένη βλάστηση και πολλές λίμνες.

Η «πράσινη» εποχή της Σαχάρας, γνωστή ως Υγρή Αφρικανική Περίοδος, πιθανότατα διήρκεσε από 11.000 έως 5.000 χρόνια πριν και πιστεύεται ότι τελείωσε απότομα, με την ξήρανση και την δημιουργία της έρημου μέσα σε διάστημα ενός έως δύο αιώνων. Τώρα οι ερευνητές στο ΜΙΤ, Πανεπιστήμιο Yale και από άλλα ερευνητικά κέντρα έχουν βρει ότι αυτή η απότομη αλλαγή του κλίματος συνέβη σχεδόν ταυτόχρονα σε όλη τη Βόρεια Αφρική και σχετίζεται με την σκόνη που πέταξε μέχρι τη Φλόριντα και τις Μπαχάμες.

Η ομάδα έχει εντοπίσει τις υγρές και ξηρές περιόδους της περιοχής, στο πέρασμα του χρόνου, από την ανάλυση δειγμάτων ιζημάτων στα ανοικτά των ακτών της Αφρικής. Τέτοια ιζήματα αποτελούνται, εν μέρει, από τη σκόνη που διοχετεύεται από την ήπειρο εδώ και χιλιάδες χρόνια: Περισσότερη συσσωρευμένη σκόνη σε μια δεδομένη χρονική περίοδο, μας λέει ότι τόσο ξηρότερη η ήπειρος μπορεί να ήταν.

Μέσω δειγμάτων τους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η Υγρή Αφρικανική Περίοδος ξεκίνησε και έληξε πολύ απότομα, σύμφωνα με προηγούμενα ευρήματα. Η μελέτη έδειξε ότι μετά την ανακατασκευή της στήλης σκόνης για τα τελευταία 23 χιλιάδες χρόνια τη μείωση της δομής της, που ξεκίνησε 11 χιλιάδες χρόνια πριν. Από ότι φαίνεται το βιβλίο της Σαχάρας αν και άγνωστο είναι πλούσιο και απέναντι του ωχριούν ακόμη και οι μυθολογικές μεταμορφώσεις του Οβίδιου.

Γεωδίφης

Πηγές

1. Bjerkness Centre for Climate Research, Uni Research Climate

2.Βικιπαίδεια

3.plenglish.com