Tassili n'Ajjer,10.000 χρόνια ανθρώπινης ιστορίας και περιβαλλοντικών αλλαγών

Η Tassili n'Ajjer είναι ένα τεράστιο ερημικό οροπέδιο στη νότια Αλγερία, που εκτείνεται από τα σύνορα με τον Νίγηρα και τη Λιβύη προς τα ανατολικά, με όσο την Amguid στα δυτικά, που καλύπτει μια έκταση 72.000 τ. χλμ. Χιλιάδες χρόνια κλιματικής αλλαγής της Σαχάρας και η διάβρωση έχουν δημιουργήσει εκπληκτικά γεωλογικά χαρακτηριστικά με πανύψηλους πυλώνες ψαμμίτη, βαθιά φαράγγια και πάνω από 300 φυσικές αψίδες.

Έγινε παγκόσμια γνωστή στη δεκαετία του 1930, όχι για το τοπίο της, αλλά για την πολύτιμη συλλογή με τις αρχαίες δημιουργίες σε βράχους της ευρύτερης  περιοχής. Από την ανακάλυψή τους, έχουν εντοπιστεί περισσότερα από 15.000 πετρογλυφικά και πίνακες ζωγραφικής που εκπροσωπούν 10.000 χρόνια ανθρώπινης ιστορίας και περιβαλλοντικών αλλαγών. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά αυτών των πετρογλυφικών είναι ο τρόπος με τον οποίο εξελίχθηκε με την αλλαγή του κλίματος.

Το αρχαιότερο δημιούργημα ανήκει στην λεγόμενη περίοδο της «Μεγάλης Άγριας Πανίδας»  (10,000-6,000 π.Χ.)  η οποία χαρακτηρίζεται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου από χαρακτικά ζώων, όπως ιπποπόταμοι, κροκόδειλοι, ελέφαντες, καμηλοπαρδάλεις, βουβάλια και ρινόκεροι, που απεικονίζουν την άφθονη άγρια ​​φύση σε μια εποχή που η Σαχάρα ήταν πράσινη και εύφορη. Οι άνθρωποι εμφανίζονται ως μικροσκοπικά στοιχεία και επισκιάζονται από την απεραντοσύνη αυτών των ζώων και συχνά εμφανίζονται κρατώντας μπούμερανγκ ή ρίχνουν ξύλα, ρόπαλα, τσεκούρια ή τόξα.

Η αμέσως επόμενη εποχή είναι η «Στρογγυλή Κεφαλή» (8,000-6,000 π.Χ.), όπου κυριαρχούν ανθρώπινες φιγούρες με περίτεχνες ενδυμασίες. Τα στοιχεία αυτά σε ύψος κυμαίνονταν από μερικά εκατοστά έως αρκετά μέτρα . Η πλειοψηφία χαρακτηρίζεται από πίνακες που απεικονίζουν ανθρώπους με στρογγυλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κεφάλια και άμορφα σώματα. Μερικά από τα κομμάτια φαίνεται να δείχνουν σαμανισμό- ένα πολύπλοκο λατρευτικό και μαγικο-θρησκευτικό κίνημα που διαμορφώνεται γύρω από την τεχνική της έκστασης -με τα σώματα να πετούν μέσα στο χώρο ή να υποκλίνονται σε τεράστια αρσενικά που υψώνονται από πάνω τους.

Περίπου 7.000 χρόνια πριν, οικόσιτα ζώα άρχισαν να εμφανίζονται στα πετρογλυφικά. Αυτή η περίοδος είναι γνωστή ως η «Ποιμαντική». Η art rock από την περίοδο αυτή αντικατοπτρίζει μια αλλαγή στάσης απέναντι στη φύση και την ιδιοκτησία. Ανθρώπινες φιγούρες έγιναν πιο εμφανείς, και ο άνθρωπος δεν εμφανίζεται πλέον ως μέρος της φύσης, αλλά παρουσιάζεται ως ο κύριος χαρακτήρας, είναι ακόμη σε θέση να αντλεί τροφή από αυτή. Άγρια ζώα έδωσαν τη θέση τους σε βοοειδή και στο ζωικό κεφάλαιο. Αργότερα σχέδια (3500 χρόνια πριν) απεικονίζουν άλογα και ιππήλατες άμαξες. Είναι απίθανο τα άρματα να διέσχιζαν όλη την βραχώδη Σαχάρα, οπότε οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα στοιχεία των αρμάτων και των ένοπλων ανδρών είναι συμβολικά, καθώς αντιπροσωπεύουν την ιδιοκτησία της γης, ή τον έλεγχο των κατοίκων της. Καθώς το κλίμα έγινε σταδιακά πιο ξηρό, τα άλογα αντικαταστάθηκαν με καμήλες, όπως προκύπτει από τους βράχους με αποτυπώματα από την πιο πρόσφατη περίοδο περίπου 2.000 χρόνια πριν.

Η Tassili N'Ajjer βρίσκεται περίπου 500 μέτρα πάνω από το επίπεδο της ερήμου. Το οροπέδιο μπορεί να προσεγγιστεί μόνο με τα πόδια, με εργαλεία αναρρίχησης και εξοπλισμό κάμπινγκ με γαϊδούρια και καμήλες. Μεγάλες ημερήσιες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και η έλλειψη βασικών ανέσεων κάνουν το ταξίδι εξαιρετικά δύσκολο, έτσι ώστε μόνο ο νεαροί και ο σκληραγωγημένοι προσπαθούν να φτάσουν εκεί. Πρόσφατη βία και η ανασφάλεια στη χώρα έχουν απομονώσει περαιτέρω την Tassili N'Ajjer από τις διαδρομές των περισσότερων τουριστών.

Το 1992, ο  Terence McKenna στο βιβλίο του «τροφή των Θεών», υποθέτει ότι ο νεολιθικός πολιτισμός που κατοικούσε στην περιοχή χρησιμοποιούσε την ψιλοκυβίνη ως μέρος της θρησκευτικής τελετουργίας και ζωής, επικαλούμενος βραχογραφίες που δείχνουν πρόσωπα να κρατούν αντικείμενα που μοιάζουν με  μανιτάρια στα χέρια τους, όπως καθώς και τα μανιτάρια που αναπτύσσονται από το σώμα τους. Τα μανιτάρια ψιλοκυβίνης, γνωστά ως «μαγικά», είναι μύκητες που περιέχουν ψυχοδραστικά αλκαλοειδή ινδόλης.Οι άνθρωποι, συχνά, περιγράφουν ότι η χρήση ψιλοκυβίνης παράγει μία κατάσταση σαν όνειρο.

 

Γεωδίφης

Πηγές

1.Βικιπαίδεια

2.Kaushik/ amusingplanet.com

3. africanrockart.org