Ο ρόλος των διακλάσεων στα πετρώματα

Στην παραπάνω φωτογραφία μπορείτε να δείτε ένα σύστημα διακλάσεων σε ασβεστολιθικό πέτρωμα ηλικίας 140 εκ.ετών στον Κακό Λιμιώνα στην Δυτική Κω. Η δράση ενδογενών δυνάμεων σε ένα πέτρωμα μπορεί να προκαλέσει τον διαχωρισμό του σε επιμέρους τμήματα.

Πρόκειται για τεκτονικές δομές όπως τα ρήγματα και οι πτυχές , ποικίλου μεγέθους από λίγα εκατοστά μέχρι εκατοντάδες μέτρα που διασχίζουν τα πετρώματα. Οι διακλάσεις είναι ρωγμές που όμως διαφέρουν από τα ρήγματα, γιατί δεν παρουσιάζουν υψομετρική διαφορά επιφανειών (άλμα ρήγματος).Όταν τα τμήματα του γεωλογικού σχηματισμού, που βρίσκονται εκατέρωθεν μιας διάκλασης , απομακρύνονται κάθετα ως προς τα τοιχώματα της διάκλασης τότε η διάκλαση μετατρέπεται σε ρώγμωση .

Από τον προσανατολισμό και την κλίση τους μπορούν να κατανοήσουν οι επιστήμονες τη γενική τεκτονική και τη διεύθυνση των κινήσεων που επέδρασαν πάνω στα πετρώματα.

Θεωρούνται οι πρώτες ρωγμές που δημιουργούνται μετά την απόθεση των ιζημάτων . Η αύξηση του πάχους των ιζημάτων καθώς και της πίεσης που προέρχεται από την συσσώρευση των σε μία λεκάνη προκαλεί τις διαρρήξεις.

Όταν σε ένα πέτρωμα υπάρχουν περισσότερα συστήματα διακλάσεων που διασταυρώνονται μεταξύ τους, διαιρούν συχνά το πέτρωμα σε κανονικά παραλληλεπίπεδα. Αρκετές φορές δεν είναι ορατές, όμως αποκαλύπτονται χάρη στην διαιρετότητα που παρουσιάζει το πέτρωμα. Αυτή μπορεί να οφείλεται είτε στην απόθεση ουσιών, οι οποίες είναι διαλυμένες στο νερό που κυκλοφορεί μέσα στις διακλάσεις που δημιουργεί έτσι φλέβες (ασβεστίτη, χαλαζία κά) είτε στην απόθεση νέων ιζημάτων που τις γεμίζουν, προσδίδοντάς τους όψη δικτυωτών πλεγμάτων. Με την βοήθεια των ατμοσφαιρικών παραγόντων (νερό, αέρας κλπ.), οι διακλάσεις διευρύνονται περαιτέρω, κυρίως στα ασβεστολιθικά πετρώματα, απελευθερώνοντας έτσι την κυκλοφορία του νερού, με συνέπεια τη δημιουργία καρστικών φαινομένων και την εμφάνιση πηγών.

Σε περίπτωση που οι διακλάσεις είναι ευρύχωρες και συνεχόμενες, διευκολύνουν τη μετανάστευση των πετρελαίων μακριά από τον τόπο γένεσής τους, καθώς επίσης την εξόρυξη πετρωμάτων (λατομεία) και τη διάνοιξη σηράγγων και υπόγειων στοών.

Η μελέτη των διακλάσεων είναι σημαντική στον έλεγχο των κατολισθήσεων και στην κατασκευή και λειτουργία των τεχνικών έργων. Στην φύση πετρώματα χωρίς διακλάσεις και ρωγμώσεις είναι σπάνια , συνήθως συναντάμε μεταβατικές μορφές από διακλάσεις σε ρωγμώσεις και αντίθετα.

Γεωδίφης

Πηγές:

1.Δομή

2.Βικιπαίδεια

3.ΑΠΘ